Ψάχνοντας το επιχειρηματικό μας μέλλον στην πρακτική των άλλων.
Το Forbes ανακήρυξε σε πρόσφατο δημοσίευμά του τη Σουηδία ως την καλύτερη χώρα για επιχειρείν, αναφέροντας ότι η χώρα έχει επιτύχει ένα αξιοζήλευτο βιοτικό επίπεδο με το συνδυασμό του της ελεύθερης αγοράς και των εκτεταμένων κοινωνικών παροχών.
Ακολούθως του δημοσιεύματος, εκεί που οποιαδήποτε άλλη χώρα θα κόμπαζε για την πρωτιά, η Σουηδία συνεχίζει να αποτελεί παράδειγμα προς μελέτη καθώς η Συνομοσπονδία Σουηδικών Επιχειρήσεων αντέδρασε χαρακτηρίζοντάς το δημοσίευμα ως «υπερβολικό»! Συγκεκριμένα, δια του εκπροσώπου της Jonas Frycklund, δήλωσε ότι «υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα για τη λειτουργία μιας επιχείρησης στη Σουηδία, αλλά είναι δύσκολο για τις μικρές επιχειρήσεις να αναπτυχθούν», τονίζοντας ότι το Forbes επικεντρώθηκε στις μεγάλες εταιρείες για να βγάλει τα συμπεράσματά του και φέρνοντας ως καλύτερα επιχειρηματικά μοντέλα τις ανταγωνιστικές βιομηχανίες της Ελβετίας και το ελεύθερο εμπόριο της Σιγκαπούρης.
Η αλήθεια είναι ότι έστω κι έτσι, μιλάμε για (άλλη) μια χώρα με (άλλους) ρυθμούς ανάπτυξης (από τη δική μας). Για παράδειγμα, όσο η χώρα μας βιώνει το φαινόμενο της 8ωρης εθελοντικής εργασίας, η κυβέρνηση της Σουηδίας όρισε το εξάωρο ως το επίσημο ημερήσιο ωράριο στην χώρα για να είναι πιο χαρούμενοι-και άρα πιο παραγωγικοί- οι εργαζόμενοι. Αυτό, σε μια χώρα με σχεδόν 47.000€ ετήσιο κατά κεφαλήν εισόδημα. Η Σουηδική τριτοβάθμια εκπαίδευση βρίσκεται ανάμεσα στις καλύτερες του κόσμου και κατά τη διάρκεια των σπουδών δίνεται έμφαση στη συνεργασία, στην επίλυση προβλημάτων και στην πολιτισμική επίγνωση. Συγκεντρώνει το μεγαλύτερο αριθμό πολυεθνικών εταιρειών από οποιαδήποτε άλλη χώρα στον κόσμο και είναι η γενέτειρα πολλών πολυεθνικών συμπεριλαμβανομένων των ΙΚΕΑ, TetraPak, Volvo και H&M, και σημαντικών start-ups όπως το Spotify και η εταιρεία παιχνιδιών King. Επιπλέον, η Σουηδία είναι η χώρα με τη μεγαλύτερη διατήρηση της ισότητας ανάμεσα στους πολίτες της.
Στο μεταξύ, στην Ελλάδα..
(περιμένουμε την ανάπτυξη με λουκέτα και υπερφορολόγηση)
Σύμφωνα με στοιχεία από το Γενικό Εμπορικό Μητρώο, σε αρνητικό ισοζύγιο επέστρεψε η επιχειρηματικότητα λόγω έλλειψης κερδοφορίας (και) το 2016. Πιο συγκεκριμένα, έκλεισαν 5.360 επιχειρήσεις περισσότερες από αυτές που άνοιξαν. Ενώ οι συστάσεις νέων επιχειρήσεων δεν ξεπέρασαν τις 28.250 (περί τις 2.000 λιγότερες από το 2015), οι διακοπές, οι πτωχεύσεις και οι διαγραφές υπερέβησαν τις 33.606, πέντε χιλιάδες περισσότερες δηλαδή συγκριτικά με το προηγούμενο έτος! Η απουσία βιώσιμου μοντέλου ανάπτυξης, τα προβλήματα στην χρηματοδότηση, η διαφθορά και η φορολογική αφαίμαξη παραμένουν βασικά εμπόδια στην επιχειρηματική δραστηριοποίηση. Διαπιστώνεται επίσης ότι γενικά σε χώρες με υφεσιακά χαρακτηριστικά και υψηλή ανεργία των νέων, η διέξοδος προς την επιχειρηματικότητα συνιστά μια βιοποριστική επιλογή και όχι μια επιλογή αξιοποίησης πραγματικών επιχειρηματικών ευκαιριών.
Το Παγκόσμιο Παρατηρητήριο Επιχειρηματικότητας GEM, αναφέρει στην έκθεσή του «Επιχειρηματικότητα 2015-2016» για την Ελλάδα ότι:
- Οι πολύ νέοι στην επιχειρηματικότητα διακρίνονται από μεγαλύτερο πάθος και δυναμισμό σε σχέση με τις μεγαλύτερες ηλικίες, αλλά ταυτόχρονα στερούνται εμπειρίας και κατάλληλης δικτύωσης που ενδεχομένως να ευνοούσε την επιτυχία του εγχειρήματος
- Παρατηρείται πολύ χαμηλό ποσοστό νέων εγχειρημάτων (2.3%) που διαθέτουν δυναμική ανάπτυξης νέων αγορών (niche markers) έναντι 9.7% στις χώρες καινοτομίας.
- Το 80% των επιχειρηματιών αρχικών σταδίων επισημαίνει ως ανασταλτικό παράγοντα τον φόβο της αποτυχίας, ενδεικτικό της συνειδητοποίησης των δυσκολιών του εγχειρήματος
Ακόμη και αν κάποιος διαθέτει την γνώση του αντικειμένου, το επιχειρηματικό πλάνο, την θέληση και την αυτοπεποίθηση να πετύχει, έρχεται αντιμέτωπος με το μέγα εμπόδιο: το αρχικό κεφάλαιο. Στην Ελλάδα, τα νέα εγχειρήματα απαιτούν ένα κεφάλαιο πάνω από 30.000€, σχεδόν διπλάσιο του ευρωπαϊκού μέσου (16.400€), αλλά και των χωρών υψηλότερου εισοδήματος (24.000€). Ακόμη κι εκεί να μην σκοντάψει ο νέος επιχειρηματίας, έχει να αντιμετωπίσει το δυσμενές επιχειρηματικό περιβάλλον! Η γραφειοκρατία, το ασταθές φορολογικό πλαίσιο, η μη διαθεσιμότητα ή/και η αναποτελεσματικότητα των μηχανισμών υποστήριξης ευθύνονται για τη χαμηλή δυναμική του εγχώριου επιχειρείν. Οπότε; Τι πρέπει να γίνει;
Αφενός δεν θα γίνουμε όλοι επιχειρηματίες, άλλωστε, ούτε το θέλουμε ούτε και το μπορούμε. Ας αντιληφθούμε όμως ότι επιχειρηματικότητα δεν σημαίνει βάζω γραβάτα και κάνω αίτηση για ΕΣΠΑ. Είναι κάτι πολύ περισσότερο όπως υποδηλώνει ο ορισμός της: η προσπάθεια μετατροπής της πρωτοβουλίας σε αποτέλεσμα. Δεν υπάρχει μία πολιτική για την επιχειρηματικότητα. Οι γενικεύσεις και οι συγκρίσεις με άλλες χώρες που κουβαλούν διαφορετική κουλτούρα και ιστορία, όπως η Σουηδία, δεν έχουν αποτέλεσμα. Όλα ξεκινούν από μια ισχυρή παιδεία και την ενεργοποίηση ενός υψηλότερου μορφωτικού επιπέδου, την καλλιέργεια δεξιοτήτων και ικανοτήτων που αποτελούν προϋποθέσεις στο επιχειρείν και τη βιωματική εκπαίδευση για την εξοικείωση με το περιβάλλον δημιουργικότητας.
