Αναλυτικά η διαδικασία που καλούνται να ακολουθήσουν τα Πανεπιστήμια
Τις διαδικασίες που πρέπει να ακολουθήσουν τα Πανεπιστήμια προκειμένου να ιδρύσουν ένα πρόγραμμα σπουδών σε ξένη γλώσσα, εξειδικεύει με εγκύκλιο που απέστειλε σήμερα προς όλα τα Ανώτατα Ιδρύματα της χώρας ο υφυπουργός Παιδείας κ.Βασίλης Διγαλάκης.
Στην εγκύκλιο αναφέρεται ότι η Συνέλευση του ενδιαφερόμενου να ιδρύσει ξενόγλωσσο πρόγραμμα Τμήματος, θα εισηγείται τα δίδακτρα, τον αριθμό εισακτέων και τα κριτήρια επιλογής τους, και η Σύγκλητος θα εγκρίνει ή όχι.
Η απόφαση της Συγκλήτου πάντως και η σχετική εισήγηση της Συνέλευσης (σ.σ. όπως είναι γνωστό δεν χρειάζεται πλέον κεντρική έγκριση υπουργού για την ίδρυση ξενόγλωσσων προγραμμάτων σπουδών) θα διαβιβάζονται με επιμέλεια του Πρύτανη του Α.Ε.Ι., ως νομίμου εκπροσώπου, προς την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.), προκειμένου το υπό ίδρυση πρόγραμμα σπουδών να πιστοποιηθεί.
Έτσι ουσιαστικά η ΕΘΑΑΕ αντικαθιστά το υπουργείο Παιδείας ως προς τις εγκριτικές του αρμοδιότητες.
Διαδικασία ίδρυσης Ξ.Π.Σ. από ένα (1) Τμήμα Α.Ε.Ι.
Για τη διαδικασία ίδρυσης ενός Ξ.Π.Σ. από ένα (1) Τμήμα Α.Ε.Ι. ακολουθούνται διαδοχικά οι ακόλουθες ενέργειες:
1. Η Συνέλευση του Τμήματος, η οποία ενδιαφέρεται να ιδρύσει ένα πρόγραμμα σπουδών α΄ κύκλου σε ξένη γλώσσα, το οποίο απευθύνεται αποκλειστικά σε φοιτητές – αλλοδαπούς πολίτες χωρών εντός ή εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, με απόφασή της, καθορίζει τα αναγκαία στοιχεία για την ίδρυση του προγράμματος σπουδών και εισηγείται προς τη Σύγκλητο του Ιδρύματος την ίδρυσή του. Η απόφαση της Συνέλευσης περιέχει κατ’ ελάχιστον τα στοιχεία που αναφέρονται στο άρθρο 82 παρ. 2 του ν. 4692/2020, και ειδικότερα:
α) τον τίτλο, το περιεχόμενο και τον σκοπό του προγράμματος,
β) τον συνολικό αριθμό των εισακτέων φοιτητών του προγράμματος,
γ) το ύψος των ενδεχόμενων τελών φοίτησης και τους λοιπούς πόρους του προγράμματος σύμφωνα με το άρθρο 86,
δ) τον προϋπολογισμό του προγράμματος, ο οποίος περιλαμβάνει αναλυτικά το λειτουργικό κόστος του προγράμματος, τους πόρους και τις βασικές υποδομές λειτουργίας του,
ε) τη μελέτη σκοπιμότητας, στην οποία εκτίθενται αναλυτικά οι επιστημονικοί, επιστημολογικοί και κοινωνικοί λόγοι οι οποίοι καθιστούν σημαντική τη λειτουργία του προγράμματος, ο βαθμός σύνδεσης της διδασκαλίας με την έρευνα, καθώς και οι στόχοι του προγράμματος,
στ) τα κριτήρια επιλογής των εισακτέων, καθώς και τα σχετικά δικαιολογητικά τα οποία προσκομίζονται ανά περίπτωση,
ζ) τη χρονική διάρκεια του προγράμματος,
η) το προτεινόμενο πρόγραμμα σπουδών στο οποίο εμπεριέχονται οι τίτλοι των μαθημάτων, το περιεχόμενό τους, οι εβδομαδιαίες ώρες διδασκαλίας τους, στις οποίες περιλαμβάνεται το κάθε μορφής επιτελούμενο διδακτικό έργο, οι πιστωτικές μονάδες κάθε μαθήματος, η χρονική αλληλουχία ή η τυχόν αλληλεξάρτηση των μαθημάτων, καθώς και η τυχόν διεξαγωγή εργαστηριακών μαθημάτων,
θ) τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των φοιτητών,
ι) την επίσημη γλώσσα διοργάνωσης,
ια) τις πιστωτικές μονάδες που απαιτούνται για την απονομή του τίτλου σπουδών σύμφωνα με το άρθρο 30 του ν. 4009/2011 (Α’ 195),
ιβ) τη δυνατότητα διεξαγωγής πρακτικής άσκησης,
ιγ) τη δυνατότητα οργάνωσης προγραμμάτων για τη διδασκαλία της ελληνικής γλώσσας επιπλέον του προγράμματος σπουδών της περ. η` για την εκμάθηση αυτής από τους φοιτητές του Ξ.Π.Σ.,
ιδ) κάθε άλλο θέμα σχετικό με τη λειτουργία του προγράμματος.
2. Η Σύγκλητος του Α.Ε.Ι., ως ανώτατο αποφασιστικό όργανο του Ιδρύματος σε θέματα ακαδημαϊκά και στρατηγικού σχεδιασμού, εξετάζοντας την εισήγηση του Τμήματος ως προς την ίδρυση νέου ξενόγλωσσου προγράμματος σπουδών, με απόφασή της δύναται: α) να αποδεχθεί την εισήγηση και να προχωρήσει στη διαδικασία ίδρυσης του Ξ.Π.Σ.. β) να αναπέμψει την εισήγηση προς τη Συνέλευση του Τμήματος προτείνοντας τυχόν προσθήκες ή διορθώσεις επί του περιεχομένου του υπό ίδρυση προγράμματος σπουδών. Στην εν λόγω περίπτωση η Συνέλευση του Τμήματος οφείλει να στείλει επικαιροποιημένη εισήγηση προς τη Σύγκλητο για την ίδρυση του Ξ.Π.Σ.. γ) να απορρίψει αιτιολογημένα την εισήγηση του Τμήματος.
3. Η απόφαση της Συγκλήτου του Α.Ε.Ι. και η σχετική εισήγηση της Συνέλευσης διαβιβάζονται με επιμέλεια του Πρύτανη του Α.Ε.Ι., ως νομίμου εκπροσώπου, προς την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.), προκειμένου το υπό ίδρυση πρόγραμμα σπουδών να πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εδάφιο γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4653/2020 (Α’ 12). Επισημαίνεται ότι κάθε Ξ.Π.Σ. πριν την ολοκλήρωση της διαδικασίας ίδρυσής του και δημοσίευσης της σχετικής απόφασης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, πρέπει να έχει πιστοποιηθεί από την ΕΘ.Α.Α.Ε.. Σε περίπτωση ολοκλήρωσης της διαδικασίας ίδρυσης ενός Ξ.Π.Σ. και έναρξη λειτουργίας του, χωρίς προηγούμενη πιστοποίηση αυτού από την ΕΘ.Α.Α.Ε., το Ξ.Π.Σ. δεν λειτουργεί νομίμως.
4. Η ΕΘ.Α.Α.Ε. στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της δύναται να αιτείται από το Α.Ε.Ι. την χορήγηση επιπλέον στοιχείων σχετικά με το υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ..
5. Μετά την εξέταση του φακέλου του Ξ.Π.Σ., το Συμβούλιο Αξιολόγησης και Πιστοποίησης της ΕΘ.Α.Α.Ε., δύναται: α) να εκδώσει απόφαση με την οποία πιστοποιεί το υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ. σύμφωνα με την περ. γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 8 και των άρθρων 9 έως 12 του ν. 4653/2020 (Α΄ 12), εφόσον πληρούνται οι προϋποθέσεις. β) να αναπέμψει τον φάκελο του υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ. με παρατηρήσεις και προτεινόμενες διορθώσεις, προκειμένου να γίνουν οι δέουσες ενέργειες από τη Συνέλευση του Τμήματος και τη Σύγκλητο του Α.Ε.Ι.. Εν συνεχεία, τα όργανα του Α.Ε.Ι. οφείλουν να υλοποιήσουν τις αντίστοιχες ενέργειες και να υποβάλουν εκ νέου τον φάκελο του υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ. προς την ΕΘ.Α.Α.Ε., προκειμένου να εξετάσει το περιεχόμενό του. γ) να εκδώσει απόφαση με την οποία απορρίπτει αιτιολογημένα την πιστοποίηση του υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ., εφόσον δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Σε περίπτωση μη πιστοποίησης ενός υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ., η διοικητική διαδικασία ολοκληρώνεται σε αυτό το σημείο και το Ξ.Π.Σ. δεν ιδρύεται. Διευκρινίζεται ότι η περ. 6 του άρθρου 12 του ν. 4653/2020 δεν εφαρμόζεται στην υπό κρίση περίπτωση, καθώς αφενός η ίδρυση του Ξ.Π.Σ. δεν έχει ολοκληρωθεί και αυτό δεν έχει φοιτητές, αφετέρου η λειτουργία του δεν βαρύνει τον κρατικό προϋπολογισμό.
6. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας πιστοποίησης από την ΕΘ.Α.Α.Ε. του υπό ίδρυση Ξ.Π.Σ., σύμφωνα με την προηγούμενη παράγραφο, η Σύγκλητος του Α.Ε.Ι., με απόφασή της επικυρώνει το περιεχόμενο της απόφασης ίδρυσης του Ξ.Π.Σ.. Η απόφαση της Συγκλήτου περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 1, πλην των στοιχείων του αφορούν στον προϋπολογισμό του προγράμματος και τη μελέτη σκοπιμότητας για την ίδρυση του Ξ.Π.Σ., τα οποία προσαρτώνται σε διακριτά παραρτήματα στην ως άνω απόφαση, ενώ στο προοίμιο 4 αυτής γίνεται μνεία της απόφασης πιστοποίησης της ΕΘ.Α.Α.Ε. του υπό ίδρυση προγράμματος. Η απόφαση της Συγκλήτου του Α.Ε.Ι. αποστέλλεται με την επιμέλεια του Πρύτανη του οικείου Α.Ε.Ι. για δημοσίευση στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.
7. Η απόφαση της Συγκλήτου του Α.Ε.Ι. για την ίδρυση ενός Ξ.Π.Σ. κοινοποιείται εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την έκδοσή της στη Γενική Διεύθυνση Ανώτατης Εκπαίδευσης του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων.
Διαδικασία ίδρυσης Ξ.Π.Σ. από περισσότερα Τμήματα του ίδιου Α.Ε.Ι. ή άλλου Α.Ε.Ι.
Με την παρ. 3 του άρθρου 82 του ν. 4692/2020 θεσπίζεται η δυνατότητα ίδρυσης Ξ.Π.Σ. με τη συνεργασία περισσότερων Τμημάτων που ίδιου ή άλλου Α.Ε.Ι., αλλά και η δυνατότητα ίδρυσης Ξ.Π.Σ. διπλής ειδίκευσης (joint degrees) και διπλών Ξ.Π.Σ. (dual degrees). Για τη διαδικασία ίδρυσης Ξ.Π.Σ., στα οποία συμμετέχουν περισσότερα εκ του ενός Τμήματα, ακολουθούνται διαδοχικά οι ακόλουθες ενέργειες:
1. Δύο Τμήματα ή περισσότερα Τμήματα του ίδιου ή άλλου Α.Ε.Ι., τα οποία επιθυμούν να συνεργαστούν και ιδρύσουν από κοινού ένα Ξ.Π.Σ. του παρόντος Κεφαλαίου, συντάσσουν σχέδιο Ειδικού Πρωτοκόλλου Συνεργασίας, στο οποίο περιλαμβάνονται τα αναγκαία στοιχεία για την ίδρυση Ξ.Π.Σ. όπως αυτά αναφέρθηκαν στην περ. 1 του Κεφαλαίου Α΄ της παρούσας εγκυκλίου. Επιπλέον των στοιχείων αυτών, στο Ειδικό Πρωτόκολλο Συνεργασίας (μνημόνιο συνεργασίας) περιλαμβάνονται: α) ο αριθμός των μελών που αντιστοιχεί στην εκπροσώπηση κάθε συνεργαζόμενου Τμήματος στην Επιτροπή Προγράμματος Σπουδών της παρ. 3 του άρθρου 83, β) οι υποχρεώσεις των συνεργαζόμενων Τμημάτων για τη λειτουργία του υπό ίδρυση προγράμματος σπουδών (μαθήματα του προγράμματος σπουδών, διδακτικό προσωπικό, εξοπλισμός κ.λπ.), γ) τυχόν κατανομή των πόρων του Ξ.Π.Σ., εφόσον αυτό έχει ίδιους πόρους, η οποία θα πρέπει να απεικονίζεται στον προϋπολογισμό του Ξ.Π.Σ.. δ) το Α.Ε.Ι. που θα αναλάβει τη διοικητική υποστήριξη του Ξ.Π.Σ..
2. Με απόφαση των Συνελεύσεων των συνεργαζόμενων Τμημάτων εγκρίνεται το περιεχόμενο του Ειδικού Πρωτοκόλλου Συνεργασίας και εισηγούνται προς τη Σύγκλητο του Α.Ε.Ι., σε περίπτωση που τα συνεργαζόμενα Τμήματα ανήκουν στο ίδιο Α.Ε.Ι., την έγκριση της ίδρυση του Ξ.Π.Σ.. Με απόφαση της Συγκλήτου του οικείου Α.Ε.Ι. εγκρίνεται το Ειδικό Πρωτόκολλο Συνεργασίας των 5 Τμημάτων, το οποίο υπογράφεται από τους Προέδρους των συνεργαζόμενων Τμημάτων και τον Πρύτανη του οικείου Α.Ε.Ι., ως νομίμου εκπροσώπου αυτού.
3. Σε περίπτωση που τα συνεργαζόμενα Τμήματα ανήκουν σε άλλο Α.Ε.Ι., οι αποφάσεις των Συνελεύσεων των συνεργαζόμενων Τμημάτων, με τις οποίες εισηγούνται την ίδρυση του Ξ.Π.Σ., αποστέλλονται προς τις Συγκλήτους των συνεργαζόμενων Τμημάτων. Αρμόδιο για την έκδοση της απόφασης ίδρυσης του Ξ.Π.Σ. της παρ. 2 του άρθρου 82 είναι η Σύγκλητος του Α.Ε.Ι., που αναλαμβάνει τη διοικητική υποστήριξη του Ξ.Π.Σ., σύμφωνα με το σχέδιο του Ειδικού Συμφώνου Συνεργασίας των Τμημάτων. Πριν την έκδοση της απόφασης ίδρυσης από τη Σύγκλητο του Α.Ε.Ι., η οποία αναλαμβάνει τη διοικητική υποστήριξη του προγράμματος, απαιτείται η απόφαση Συγκλήτου του συνεργαζόμενο Α.Ε.Ι, με την οποία παρέχεται η σύμφωνη γνώμη για την ίδρυση του Ξ.Π.Σ. σύμφωνα με τους όρους που αναφέρονται στο σχέδιο του ειδικού πρωτοκόλλου συνεργασίας, όπως αυτό εγκρίθηκε από τις Συνελεύσεις των Συνεργαζόμενων Τμημάτων. Μετά την παροχή της σύμφωνης γνώμης της Συγκλήτου του συνεργαζόμενου Α.Ε.Ι., με απόφαση της Συγκλήτου, η οποία περιλαμβάνει όλα τα στοιχεία που αναφέρθηκαν στην παρ. 1 του παρόντος. Μετά την ολοκλήρωση της έκδοσης των αποφάσεων των Συγκλήτων των συνεργαζόμενων Α.Ε.Ι. το Ειδικό Πρωτόκολλο Συνεργασίας υπογράφεται από τους νόμιμους εκπροσώπους των συνεργαζόμενων ιδρυμάτων, ήτοι τους Πρυτάνεις ή νομίμως εξουσιοδοτημένους Αντιπρυτάνεις, και προσυπογράφεται από τους Προέδρους των συνεργαζόμενων Τμημάτων.
4. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας έκδοσης των αποφάσεων των αρμοδίων οργάνων για την ίδρυση Ξ.Π.Σ., αποστέλλεται με επιμέλεια του Πρύτανη, ο φάκελος και όλα τα σχετικά στοιχεία με του υπό ίδρυση Π.Μ.Σ., προς την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης (ΕΘ.Α.Α.Ε.), προκειμένου αυτό να πιστοποιηθεί σύμφωνα με τα οριζόμενα στο εδάφιο γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 8 του ν. 4653/2020 (Α’ 12).
5. Κατά τα λοιπά στάδια ίδρυσης ενός Ξ.Π.Σ, εφαρμόζονται οι παράγραφοι 4 έως 7 του Κεφαλαίου Α΄ της παρούσας. Μετά την ολοκλήρωση της διαδικασίας ίδρυσης ενός Ξ.Π.Σ., αυτό δύναται να λειτουργήσει από το επόμενο ακαδημαϊκό έτος και να δεχθεί εισακτέους σύμφωνα με τα οριζόμενα στην απόφαση ίδρυσής του.
