Η έκρηξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων σε αστικά κέντρα και τουριστικές περιοχές, στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας δηλαδή, περιορίζει ακόμα περισσότερο φέτος την προσφορά μικρών διαμερισμάτων που συνήθως αναζητούν οι φοιτητές. - Για τα ελάχιστα διαθέσιμα ζητούνται υψηλότατα ενοίκια με θλιβερό επακόλουθο να καθίσταται αδύνατη για πολλά παιδιά η συνέχιση των σπουδών τους.
«Αυτά τα παιδιά φεύγουν από το σπίτι τους για να στήσουν μια νέα Ελλάδα. Έλεος, βοηθήστε τα παιδιά μας. Ίσως κάποιος να μπορεί να δώσει κάτι παραπάνω, αλλά υπάρχουν και παιδιά που πάνε να βρουν το Πανεπιστήμιο αλλά και μια δουλειά για να μπορούν να επιβιώσουν». Στα τέλη Ιουλίου ο καλός ηθοποιός Γιώργος Παρτσαλάκης έγινε η φωνή κάθε γονιού τέκνου που μόλις είχε καταφέρει «το μεγαλύτερο επίτευγμα της ζωής του», όπως θεωρείται στην Ελλάδα το να περάσει κανείς στο Πανεπιστήμιο.
Οι εισαγωγικές εξετάσεις ήταν ανέκαθεν μια σκληρή οικογενειακή δοκιμασία, με τα παιδιά να φτάνουν στο όριο των ψυχικών και πνευματικών αντοχών τους και τους γονείς να πληρώνουν πανάκριβα, τουλάχιστον για μία διετία, φροντιστήρια. Τα τελευταία χρόνια, ωστόσο, ο Γολγοθάς δεν τελειώνει με την ανακοίνωση των αποτελεσμάτων, αλλά συνεχίζεται με την αναζήτηση φοιτητικής στέγης.
Ο γιος Παρτσαλάκη πέρασε στη Φιλοσοφική στα Ιωάννινα. Ο πατέρας έψαξε για σπίτι και ο ιδιοκτήτης τού ζήτησε 2.500 ευρώ προκαταβολή για χρήματα που δεν θα φαίνονταν στην Εφορία, αφού στο συμβόλαιο θα φαίνονταν τα μισά. «Το θέμα δεν είναι προσωπικό, αλλά επειδή επικοινώνησα με πολλούς ανθρώπους και αυτό συμβαίνει. Δεν πιστεύω στις ελεγκτικές υπηρεσίες, ότι μπορούν να βάλουν μια τάξη, γιατί αυτά συμβαίνουν στην ελεύθερη αγορά η οποία έχει γίνει εγκληματική». Ακριβώς αυτά και άλλα -όπως το να τους ζητούνται εγγυήσεις ακόμα και τριών μηνών- αντιμετωπίζουν πολλοί γονείς, ειδικά σε νομούς όπου η ζήτηση είναι μεγάλη και η προσφορά μικρή.
Το πρόβλημα είναι πια τόσο οξύ που πριν από περίπου έναν μήνα τέσσερις πρυτάνεις -του Πολυτεχνείου Κρήτης, Μιχαήλ Ζερβάκης, του Ελληνικού Μεσογειακού Πανεπιστημίου, Νικόλαος Κατσαράκης, του Πανεπιστημίου Κρήτης, Γεώργιος Κοντάκης, και του Ιονίου Πανεπιστημίου, Ανδρέας Φλώρος- δημοσίευσαν από κοινού ανακοίνωση ώστε να υπογραμμίσουν πως τo ζήτημα της φοιτητικής στέγης είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες επιλογής του τόπου των σπουδών και κάποιες φορές επηρεάζει ακόμα και την οριστική επιλογή του αντικειμένου των σπουδών.
«Πού να βρω τα λεφτά;»
Και αν στα αστικά κέντρα είναι η εκθετική αύξηση των aibnb που πετάει εκτός τους φοιτητές από τη στεγαστική αγορά, στα νησιά -όπως τονίζουν οι πρυτάνεις- το έτσι κι αλλιώς περιορισμένο πλήθος διαθέσιμων χώρων προς ενοικίαση περιορίζεται περαιτέρω από την ενίσχυση και χρονική διεύρυνση της τουριστικής κίνησης κι έτσι «το πρόβλημα [καθίσταται] ανθεκτικό σε σχετικά μέτρα που έχει ήδη πάρει η πολιτεία, όπως η προ έτους αύξηση του στεγαστικού επιδόματος».
«Παίρνουν γονείς τηλέφωνο και κλαίνε κυριολεκτικά, πού να βρω τα λεφτά, αυτό μας λένε, ρωτάνε τι να κάνουν κι εμείς δυστυχώς δεν έχουμε κάτι να τους πούμε...» μας λέει ο πρόεδρος του πανελλαδικού δικτύου κτηματομεσιτών E-Real Estates. Ο έμπειρος Θεμιστοκλής Μπάκας ήδη από το 2019 βάσει των στοιχείων έλεγε πως η χώρα μπαίνει σε στεγαστική κρίση και, δυστυχώς, δεν εκτιμά πως αυτό που ζούμε τώρα είναι η κορύφωσή της.
Όπως εξηγεί, «το κόστος στέγασης για κατοικία κατάλληλη για νέους έχει εκτιναχθεί - αγγίζει το 60%-70% του μέσου μηνιαίου μισθού. Φέτος είναι η δυσκολότερη χρονιά από το σύνολο των προηγούμενων τεσσάρων ετών, ιδιαίτερα στις περιοχές που καταγράφεται έντονη τουριστική δυναμική και αύξηση των εγγραφών ακινήτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης.
Καταγράφεται αύξηση των διαθέσιμων ακινήτων στα υψηλότερα μισθώματα και συρρίκνωση στα οικονομικότερα. Η αύξηση της διαθεσιμότητας φοιτητικών κατοικιών στα υψηλότερα ζητούμενα μισθώματα αντανακλά μια αύξηση των ζητούμενων τιμών που ενδεχομένως να αγγίξει μεσοσταθμικά το 12%-16% σε σχέση με πέρυσι».
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο κ. Μπάκας, στην Αθήνα δεν υπάρχει ούτε ένα με ζητούμενο μίσθωμα έως 300€, με τη συσσωρευτική αύξηση από το 2017 έως σήμερα να αγγίζει το 55%-60%. Στο κέντρο της πρωτεύουσας 7 στα 10 διαθέσιμα προς μίσθωση ακίνητα (άνω του 1ου ορόφου έως 50 τ.μ.) έχουν ζητούμενο μίσθωμα άνω των 400€/μήνα, εκ των οποίων τα 4 έχουν ζητούμενο μίσθωμα που κυμαίνεται από 500€ έως 600€.
Αδύνατο το αυτονόητο
Η εικόνα που δίνει ο κ. Μπάκας και η E-Real Estates είναι η εξαιρετικά δύσκολη πραγματικότητα που αντιμετωπίζουν γονείς και φοιτητές σε όλη την Ελλάδα. Για παράδειγμα, για ένα ανακαινισμένο ή νεόδμητο επιπλωμένο σπιτάκι 30-35 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη, στον Βαρδάρη, το ζητούμενο μίσθωμα κυμαίνεται από 280€/μήνα έως 550€/μήνα, ενώ στη Ροτόντα το ζητούμενο μίσθωμα για κατοικία 30-45 τ.μ. κυμαίνεται από 350€/μήνα έως 500€/μήνα, όπως αναφέρει, η αύξηση των ενοικίων στην Πάτρα αγγίζει το 49,2% για το χρονικό διάστημα 2017-2022, ενώ φέτος καταγράφεται επιπλέον αύξηση που αγγίζει το 12% σε σχέση με πέρυσι.
Αυτή είναι η πραγματικότητα και πίσω από την εικόνα της ηλιοκαμένης Νικολέτας που πηγαινοέρχεται με τον δίσκο σε μια κοσμική παραλία της Ηλείας. Ανάμεσα σε πελάτες που γκρινιάζουν γιατί η μπίρα δεν ήταν αρκετά παγωμένη ή γιατί δεν βρίσκουν ξαπλώστρα και θα πρέπει να κάτσουν σε πολυθρόνα πλάι στο κύμα, η Νικολέτα πηγαινοέρχεται ασταμάτητα με τον δίσκο με ορίζοντα τον Οκτώβριο.
Δεν παλεύει για πολλά, ζητάει κάτι που για παλιότερες -προ κρίσης- γενιές φοιτητών ήταν αυτονόητο. «Είμαι από τον Πύργο και σπουδάζω στην Αθήνα. Το πρώτο έτος το έβγαλα στο σπίτι της νονάς μου στους Αμπελοκήπους, αλλά είναι δύσκολη η συγκατοίκηση για όλους μας. Ό,τι βλέπω είναι χρέπι και μάλιστα σε αστρονομικές τιμές. Δουλεύω και οι γονείς μου κάνουν οικονομίες ώστε αν τα καταφέρω από Οκτώβριο να μείνω μόνη μου, αλλά δεν το βλέπω...».
«Αποκλιμάκωση των ζητούμενων μισθωμάτων ευελπιστούμε ότι θα καταγραφεί μετά το πέρας της καλοκαιρινής σεζόν και ενδεχόμενης επιστροφής ακινήτων από τις βραχυχρόνιες μισθώσεις στις μακροχρόνιες-συμβατικές», εκτιμά ο κ. Μπάκας.
«Τη δεδομένη χρονική στιγμή, καταγράφεται ραγδαία αύξηση εγγραφών νέων ακινήτων σε πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης λόγω της υψηλής ζήτησης που καταγράφεται τη φετινή χρονιά. Η δυναμική των βραχυχρόνιων μισθώσεων τη δεδομένη χρονική στιγμή στον Δήμο Αθηναίων αριθμεί 9.521 αυτοτελή ακίνητα/διαμερίσματα (όχι δωμάτια) και στον Δήμο Θεσσαλονίκης 2.593, σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από την AirDNA».
