Μας μιλάνε για την Enneas, που αναπτύσσει chatbots, εφαρμογές Augmented Reality και Virtual Reality.
Τα chatbots αποτελούν μέρος της μετάβασης από τον σταθερό κόσμο των desktops στην πανταχού παρουσία των mobile συσκευών. Οι αναλυτές τα χαρακτηρίζουν ως τις εφαρμογές του μέλλοντος, ενώ δεν είναι λίγοι αυτοί που πιστεύουν πως θα αντικαταστήσουν τις μπάρες αναζήτησης. Τα chatbots είναι λογισμικά που εκτελούν συγκεκριμένες λειτουργίες, μιμούμενα όσο το δυνατόν καλύτερα τον ανθρώπινο γραπτό και προφορικό λόγο. Θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι ένα software που απαντά στις ερωτήσεις μας αυτοματοποιημένα. Είναι αυτονόητο ότι δεν μπορείτε να «συζητήσετε» με ένα chatbot, όμως, μπορείτε να μάθετε χρήσιμες πληροφορίες εύκολα και γρήγορα. O Γιώργος Πατσέας (CPO) και Χρήστος Παναγιωτακόπουλος (CTO) ξεκίνησαν όταν ήταν φοιτητές στο Πολυτεχνείο να ψάχνονται πάνω στον χώρο της τεχνολογίας και τις νέες τάσεις και μετά από λίγο καιρό ίδρυσαν την εταιρείας τους την Enneas, με τα βασικά τους προϊόντα να είναι τα chatbots, οι εφαρμογές Augmented Reality και Virtual Reality. Για την Enneas μιλήσαμε με τον Γιώργο Πατσέα και Χρήστο Παναγιωτακόπουλο. Διαβάστε τα όσα ενδιαφέροντα είπαν στον Παναγιώτη Λουκά.
Γιώργος: Ξεκινήσαμε όταν ήμασταν ακόμα φοιτητές στο Πολυτεχνείο, εστιάζοντας στην τεχνολογία και όχι στις προοπτικές δημιουργίας επιχείρησης. Κάναμε κάτι που μας άρεσε και ψάχναμε σαν τεχνικοί να το κάνουμε καλύτερα, χωρίς να έχουμε πλάνο 5 χρόνια μετά να είμαστε εδώ και να αναπτυσσόμαστε πιο δυναμικά από ποτέ. Όσο όμως ερχόντουσαν πελάτες, τόσο πιο πολύ πιστεύαμε σε αυτό που δημιουργούσαμε.
Χρήστος: Και οι δυό μας ψαχνόμασταν πάντα με τον χώρο της τεχνολογίας και τις νέες τάσεις σε αυτόν. Κυρίως όμως, πώς μπορούμε να κάνουμε συναρπαστικές τεχνολογίες πιο προσιτές στην ελληνική αγορά, χωρίς να κάνουμε έκπτωση στην πρακτική τους χρησιμότητα. Κάπως έτσι βρεθήκαμε το 2016 με τον Γιώργο και ξεκινήσαμε να ψαχνόμαστε στον χώρο των chatbots που μόλις τότε είχε αρχίσει να αναπτύσσεται ραγδαία.
Γιώργος: Απευθυνόμαστε κατά βάση σε μεγάλους οργανισμούς, οι οποίοι είναι στο στάδιο του ψηφιακού μετασχηματισμού. Για να το θέσουμε λίγο πιο απλά, είναι μεγάλες εταιρίες οι οποίες έχουν την θέληση και την υποδομή να εντάξουν την καινοτομία μέσα στις δραστηριότητες τους. Τα βασικά μας προϊόντα είναι τα chatbots, οι εφαρμογές Augmented Reality και Virtual Reality.
Γιώργος: Όσο προχωράει η εταιρεία, σταματάς να επενδύεις αποκλειστικά στην καινοτομία και φροντίζεις να αποκτήσεις και πιο παραδοσιακές διαδικασίες για να μείνεις ανταγωνιστικός στην Ελλάδα. Σε αυτό το σημείο χρειάζεται προσοχή να κρατήσεις το χαρακτήρα σου, που για εμάς είναι να είμαστε ένα innovation firm. Όσο επενδύουμε σε αυτό είμαστε σίγουροι πως θα μπορέσουμε να φτιάξουμε πραγματικά καινοτόμα προϊόντα και να επεκταθούμε περισσότερο στο εξωτερικό.
Γιώργος: Είμαστε μία μικρή ομάδα 12 ατόμων, οι οποίοι όμως δουλεύουν πολύ στενά μεταξύ τους και βοηθούν ο ένας τον άλλο στο να δημιουργήσουμε το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Λογω της φύσης της δουλειάς μας όμως είναι εύκολη η εξ αποστάσεως εργασία, γιατί έχουμε και τα απαραίτητα τα εργαλεία αλλά και τις δεξιότητες να τα αξιοποιήσουμε.
Χρήστος: Θα μιλήσω από προσωπική εμπειρία, τον Γενάρη, είχα την ευκαιρία να ταξιδέψω στη Γαλλία, όπου κάθισα εκεί για λίγο πάνω από δύο μήνες. Θα μπορούσα να μην έχω πει κάτι στην ομάδα στη δουλειά και να μην είχε καταλάβει κανείς τη διαφορά, ότι δουλεύω από μιαν άλλη χώρα. Νιώθω πολύ τυχερός που ζω σε μια εποχή όπου η τεχνολογία μου δίνει τη δυνατότητα να είμαι πραγματικά πιο ελεύθερος, δεν περιοριζόμαστε ως προς το πού πρέπει να βρισκόμαστε. Νομίζω αυτό μπορεί να κάνει τον κάθε εργαζόμενο πιο χαρούμενο άνθρωπο και τελικά και πιο αποδοτικό στην εργασία του.
Γιώργος: Η αλήθεια είναι πως είναι κάτι πολύ διαφορετικό το να δημιουργείς λύσεις τεχνολογίας, από το να τρέχεις μία εταιρία. Για να επιβιώσεις τον πρώτο καιρό και να καταλάβεις πως δουλεύει το σύστημα, προτείνω να βρεις έναν λογιστή που καταλαβαίνει τις ανάγκες σου και να τον πρήζεις συνεχώς. Όταν κλείσεις τον πρώτο κύκλο θα έχεις καταλάβει πως δουλεύει το σύστημα, δεν είναι τόσο περίπλοκο. Μάλιστα από συναδέλφους μας στην Ευρώπη δεν έχουμε παρατηρήσει να είναι πολύ πιο απλές οι διαδικασίες.
Χρήστος: Το μεγαλύτερο πρόβλημα της ελληνικής αγοράς είναι ότι είναι αρκετά ανώριμη σε σχέση με άλλες χώρες. Λόγω αυτού, είναι αρκετά δύσκολο να πουλήσεις καινοτόμα προϊόντα τεχνολογίας σε ελληνικές εταιρείες και ακόμα και τότε, δύσκολα μπορείς ως νεανική επιχείρηση να διεισδύσεις σε μια αγορά με πολύ συγκεκριμένους και εδραιωμένους παίκτες. Προφανώς η γραφειοκρατία αλλά και η φορολογία εντείνει την δυσκολία αυτή. Αυτό όμως που βλέπω είναι ότι οι νέοι που γαλουχήθηκαν μέσα από την κρίση, θέλουν να δημιουργήσει κάτι δικό τους και θέλουν να είναι αφεντικό του εαυτού τους. Αυτή η επιμονή των νέων επιχειρηματιών νομίζω ότι μπορεί να ξεπεράσει τις όποιες δυσκολίες που υπάρχουν στο ελληνικό περιβάλλον.
Γιώργος: Μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις αλλά ταυτόχρονα ευκαιρίες στο δικό μας χώρο, της πληροφορικής, είναι να ακολουθείς τις τεχνολογικές εξελίξεις. Χρειάζεται διαρκή προσπάθεια να εξελίσσεσαι και πραγματική αγάπη για αυτό που κάνεις για να μη μείνεις πίσω. Στην καθημερινότητα χρειάζεται αρκετή υπομονή για να βρεις να συνεργαστείς με ταλαντούχους ανθρώπους, οι οποίοι βέβαια και κάνουν όλη τη διαφορά στο να παραδώσεις μία ποιοτική λύση.
Χρήστος: Μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις που αντιμετωπίσαμε περισσότερο στην αρχή, αλλά μπορεί να αντιμετωπίζουμε ακόμα και σήμερα είναι το γιατί κάποιος να διαλέξει εσένα και όχι κάποιον άλλον. Ιδιαίτερα στο χώρο της πληροφορικής, ο ανταγωνισμός είναι αρκετά μεγαλύτερος καθώς κυρίως στα αρχικά στάδια μπορεί να σε ανταγωνιστεί ο οποιοσδήποτε. Σίγουρα θα υπάρχουν και μεγαλύτεροι παίκτες, με περισσότερη εμπειρία από εσένα ήδη στην αγορά. Εκεί είναι που πρέπει να ανακαλύψεις και να αναδείξεις κάποιο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα που έχεις σε σχέση με τους άλλους, σε έναν χώρο ιδιαίτερα κορεσμένο.
Γιώργος: Αν άλλαζα κάτι θα ήταν να ξεκινούσαμε νωρίτερα θα δομούμε τις λύσεις μας σαν προϊόντα, ώστε να μπορούμε να εξυπηρετούμε πιο εύκολα περισσότερους χρήστες. Το να κάνεις μία λύση βέβαια η οποία να προσαρμόζεται στις ανάγκες πολλών χρειάζεται εμπειρία, οπότε δεν ξέρω πόσο εφικτό θα ήταν. Το να κάνω μία πρόβλεψη για την πενταετία με δυσκολεύει ιδιαίτερα, γιατί ο χώρος της πληροφορικής εξελίσσεται διαρκώς και δημιουργούνται πολλές ευκαιρίες για όσους είναι σε αυτόν. Μία ευχή θα ήταν να είμαστε και σε 5 χρόνια σε θέση να δουλεύουμε σε καινοτόμα projects τα οποία μας αρέσουν.
Χρήστος: Όταν ξεκινάς κάτι καινούργιο μόνος σου (ή με την ομάδα σου) από την αρχή, ένας από τους μεγάλους κινδύνους είναι να αναπτύξεις παρωπίδες. Οι συμβουλές άλλων πιο έμπειρων ανθρώπων, ιδιαίτερα για εμάς τους νέους που μόλις τώρα κάνουμε τα πρώτα μας βήματα στον κόσμο των επιχειρήσεων, είναι απείρως σημαντικές. Όταν δεν έχεις την εμπειρία των άλλων, μπορεί να κάνεις λάθη που εύκολα θα μπορούσες να είχες αποφύγει. Το έχουμε πάθει, το έχω πάθει, και έχω μάθει από αυτά με τον σκληρό τρόπο. Οπότε αν μπορούσα να γυρίσω τον χρόνο πίσω, θα προσπαθούσα να ανταλλάσω περισσότερες απόψεις με άλλους πιο έμπειρους του χώρου, να ρωτάω περισσότερα και να αναζητώ πιο ενεργά τις συμβουλές. Το να φανταστώ τον εαυτό μου 5 χρόνια μετά στο μέλλον, σε έναν τόσο ρευστό κόσμο είναι πραγματικά για μένα αδύνατον. Αυτό που σίγουρα ελπίζω είναι να συνεχίζω να μαθαίνω καθημερινά νέα πράγματα, να μην πέσω στην παγίδα της στασιμότητας. Ζω πολύ στο παρόν, και μέσα απ’ αυτό προσπαθώ να χτίσω το μέλλον.
Γιώργος: Η γενικευμένη κρίση κάνει κακό στην αγορά, γιατί πέρα από κάποια μεγάλη ευκαιρία χρειάζεται να υπάρχει ρευστότητα ώστε να μπορεί να δουλεύει ο κόσμος με καλές συνθήκες. Ίσως να έχει καλύτερες ευκαιρίες άμα έχεις τάνκερ, όπως είχε αυτός που το είπε. Η κατάσταση στην αγορά όμως φαίνεται να βελτιώνεται πολύ γρήγορα. Προτείνω σε κάποιον που ξεκινάει τώρα να μάθει είτε ακαδημαϊκά είτε και μόνος του πολύ καλά κάποιο hard skill και μετά θα μπορέσει να κυνηγήσει με αυτό το εφόδιο και τις προσωπικές του φιλοδοξίες.
Χρήστος: Οι κρίσεις δημιουργούν πάντα μια αναδιάταξη στην αγορά. Η ικανότητα του να αναγνωρίζεις το προς τα πού θα πάει η αγορά το επόμενο χρονικό διάστημα, είναι πραγματικά πολύτιμη. Αλλά, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί κανείς να πέσει έξω. Γι’ αυτό όποιος με ρωτάει: “Πού να εστιάσω;”, “Με ποιον τομέα να ασχοληθώ;”, αυτό που τονίζω είναι να κοιτάξει πώς θα αποκτήσει εμπειρία και ικανότητες που θα του αποδειχθούν διαχρονικά χρήσιμες. Καλώς ή κακώς, δεν υπάρχουν μαγικές συμβουλές, ούτε φόρμουλες που οδηγούν κατευθείαν στην επιτυχία. Χτίσε portfolio, δούλεψε σε προσωπικά projects, προσπάθησε γενικά να αναπτύξεις αυτό που θα σε ξεχωρίσει από τους άλλους. Κάνε πραγματική προσπάθεια να κάνεις τον εαυτό σου καλύτερο και η ανταμοιβή σίγουρα θα έρθει.
