Οι θεωρίες δίνουν και παίρνουν και μας πηγαίνουν πίσω στο Μεσαίωνα, τότε που οι άνδρες έφεραν σπαθιά και οι γυναίκες φορούσαν περίπλοκα ρούχα. Πώς αυτή η παράδοση πέρασε στη θέση των κουμπιών στα πουκάμισα;
Ένα ερώτημα που για κάποιον παράξενο λόγο επανέρχεται συχνά πυκνά στην επικαιρότητα. Πραγματικά, γιατί τα ανδρικά πουκάμισα έχουν τα κουμπιά τους στα δεξιά και τα γυναικεία στα αριστερά; Μας κρύβουν κάτι; Οι θεωρίες δίνουν και παίρνουν αλλά μάλλον πρέπει να ανατρέξουμε πίσω στο χρόνο και τον Μεσαίωνα.
Είστε γυναίκα και φοράτε ένα ανδρικό πουκάμισο; Είστε άνδρας και φοράτε ένα πουκάμισο για γυναίκες; Κάτι δεν θα πάει καλά με τα δάχτυλά σας όταν έρθει η ώρα να το κουμπώσετε. Πώς βρέθηκαν τα κουμπιά στο γυναικείο πουκάμισο στα αριστερά; Συνήθως στα δεξιά δεν βρίσκονται στα – ανδρικά – πουκάμισα που φοράμε; Θα σας πάρει λίγα δευτερόλεπτα μέχρι να προσαρμοστείτε, οι περισσότεροι μάλλον δεν καταλαβαίνουν την όποια διαφορά.
Αν και δεν υπάρχει κάτι επίσημα και ιστορικά καταγεγραμμένο, το μόνο σίγουρο είναι ότι τα κουμπιά στη δεξιά ή αριστερή πλευρά ενός πουκαμίσου δεν έχουν να κάνουν μόνο με τον αριθμό των δεξιόχειρων ή αριστερόχειρων ανθρώπων. Οι πρώτοι υπολογίζονται στο 85 με 90% του παγκόσμιου πληθυσμού. Αν οι περισσότερες γυναίκες ήταν αριστερόχειρες και οι άνδρες δεξιόχειρες, τότε ίσως υπήρχε μία λογική εξήγηση. Τώρα, με τον συντριπτικό ποσοστό των ανθρώπων να είναι δεξιόχειρες, ποιος είναι ο λόγος; Η λογική λέει ότι και τα γυναικεία πουκάμισα θα έπρεπε να είχαν τα κουμπιά τους δεξιά και ας μείνει παραπονεμένο ένα 10-15% του πληθυσμού, πώς να το κάνουμε;
Η διαφορά στις θέσεις των κουμπιών στα ανδρικά και γυναικεία πουκάμισα, όσο και ο κόσμος αν προχωράει μπροστά και τα θέματα gender βρίσκονται στο προσκήνιο, είναι μία παλιά παράδοση που κρατάει μέχρι και σήμερα.
Η θεωρία για τις γυναίκες
Κατά τον 13ο αιώνα, μόνο οι γυναίκες της ανώτερης κοινωνικής τάξης (δηλαδή ένα πολύ μικρό ποσοστό, μπροστά στην φτώχεια και ανέχεια εκείνων των σκοτεινών χρόνων), είχαν τη οικονομική ευχέρεια να έχουν ρούχα με κουμπιά. Τα κουμπιά ήταν μία πολυτέλεια, πολλές φορές φτιαγμένα από χρυσό ή ασήμι, πολύ πριν γίνουν ένα φτηνό προϊόν μαζικής παραγωγής. Τα ίδια τα ρούχα των γυναικών ήταν πιο περίπλοκα από σήμερα, με όλους αυτούς τους κορσέδες, μισοφόρια, φουσκωτά μανίκια και τουρνούρια που τόνιζαν το πίσω μέρος.
Οι περισσότερες γυναίκες της συγκεκριμένης τάξης και όχι μόνο δεν μπορούσαν εύκολα να ντυθούν μόνες τους, αυτό γινόταν με τη βοήθεια του υπηρετικού προσωπικού. Μιας και οι περισσότερες υπηρέτριες ήταν και αυτές δεξιόχειρες – όπως και η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων, όπως προαναφέραμε – ήταν φυσικό και επόμενο για τη δική τους ευκολία τα κουμπιά να πάνε στην αριστερή πλευρά των ρούχων. Έτσι, αυτή η συνήθεια έμεινε μέχρι σήμερα και στα πουκάμισα.
Άλλη μία θεωρία θέλει τις γυναίκες περασμένων ετών να κρατάνε συνήθως τα μωρά τους με το αριστερό χέρι και να έχουν το δεξί χέρι («το καλό») ελεύθερο για να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού, όπως και για να ξεκουμπώνουν πιο εύκολα τα κουμπιά που βρίσκονται αριστερά για να θηλάσουν τα παιδιά τους.
Η θεωρία για τους άνδρες
Πέρα από τη θεωρία που ακολουθεί, το μόνο σίγουρο είναι ότι τα ανδρικά ρούχα πάντα ήταν πιο απλά και ευκολοφόρετα από τα γυναικεία. Ένας άνδρας δεν χρειαζόταν τη βοήθεια ενός υπηρέτη για ντυθεί, εκτός από ειδικές περιπτώσεις ή αν φορούσες πανοπλία. Έτσι, οι άνδρες, σαν δεξιόχειρες οι περισσότεροι, είχαν τα κουμπιά τους από δεξιά, για μεγαλύτερη ευκολία και γρηγοράδα κουμπώματος και ξεκουμπώματος.
Η θεωρία θέλει τους άνδρες στον Μεσαίωνα και πιο πίσω να κρατάνε στις μάχες την ασπίδα συνήθως με το αριστερό τους χέρι και το σπαθί με το δεξί. Στο πέρασμα των χρόνων, το πιστόλι αντικατέστησε το σπαθί, πάντα κρατώντας το με το δεξί χέρι. Φαίνεται ότι αυτό πέρασε και στον τρόπο με τον οποίο ο άνδρας κουμπώνει το πουκάμισό του, τα κουμπιά πάντα στα δεξιά.
«Το σπαθί ενός άνδρα πάντα φοριόταν στην αριστερή πλευρά, για να μπορεί να το τραβήξει με το δεξί χέρι. Αν το σακάκι κουμπωνόταν με τα κουμπιά στα αριστερά, η λαβή του σπαθιού ίσως μάγκωνε στο δεξί άνοιγμα του σακακιού όταν τον τραβούσε ο ξιφομάχος… Σαν μία ένδειξη του τρόπου ζωής των ανδρών, αυτή η παράδοση μεταφέρθηκε και σε άλλα ρούχα των ανδρών» σημειώνει ο Paul Keers, εκδότης και συγγραφέας του βιβλίου “A Gentleman’s Wardrobe”.
Συμπέρασμα, τα κουμπιά στα γυναικεία πουκάμισα βρίσκονται ακόμα στα αριστερά λόγω παράδοσης και επειδή κανένας ίσως δεν βρίσκει το λόγο να τα αλλάξει. Μην τα θέλουν και όλα δικά τους οι δεξιόχειρες.
