Ο Τρικαλινός old school graffiti artist φιλοτέχνησε και μία μεγάλη τοιχογραφία στο Μεσολόγγι, αφιερωμένη στους ήρωες του 1821, έτοιμη για το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες!
Μόνιμος κάτοικος της Ιερής Πόλης του Μεσολογγίου τα τελευταία χρόνια, ο Τρικαλινός γκραφιτάς Γιώργος Παπαγεωργίου aka 31stillwriting, είναι η επιτομή του old school graffiti. «Πιο old school και από το old school» θα έλεγε κάποιος, μαζί με άλλους πρωτοπόρους writers της εποχής. Μπροστά από τα μάτια του, έχει περάσει όλη η ιστορία και εξέλιξη του ελληνικού graffiti, του skateboarding και όλα τα στοιχεία της hip hop κουλτούρας, αναπόσπαστο μέρος της και το graffiti.
Σήμερα, κοντά στις τέσσερις δεκαετίες πιστός στην «τέχνη του δρόμου», συνεχίζει να είναι ενεργός και μας προσφέρει απλόχερα μερικές εντυπωσιακές graffiti τοιχογραφίες. Ανάμεσά τους και πιο φρέσκες, μία μεγάλη τοιχογραφία στο Μεσολόγγι, αφιερωμένη στους ήρωες του 1821, έτοιμη για το βιβλίο των ρεκόρ Γκίνες, και μία τοιχογραφία αφιερωμένη στον Γερμανό προπονητή ποδοσφαίρου, Ότο Ρεχάγκελ, ο πρωτομάστορας του θριάμβου της Εθνικής Ελλάδας στο Euro 2004.
Πριν από λίγο διάστημα, συμμετείχες στο 1ο Street Art Festival στην Ηλιούπολη της Αθήνας. Γιατί επέλεξες τον Ότο Ρεχάγκελ στον ρόλο του Terminator; Τι συμβολίζει για εσένα ο Ότο;
Για εμένα συμβολίζει τα ίδια σημαντικά πράγματα, όπως και για τον καθένα άλλο. Την ενότητα, ομόνοια, το αγωνιστικό πνεύμα. Την ομαδικότητα, πίστη στο στόχο σου, όσο αδύνατος κι αν δείχνει στο να επιτευχθεί. Άλλωστε, η κατάκτηση του EURO 2004, από την εθνική μας ομάδα ποδοσφαίρου, σίγουρα ήταν μία πολύ ειδική αποστολή και χρειαζόμασταν έναν ασταμάτητο Terminator σε εκείνη τη φάση της ιστορίας μας. Να μας ξαναθυμίσει τί μπορούμε να καταφέρουμε με λογική, πίστη και κόπο, εάν είμαστε μονιασμένοι εμείς οι άνθρωποι. Ευτυχώς, η ταινία ντοκιμαντέρ “King Otto”,μας θύμισε όλα τα παραπάνω, αναγκαίο για ακόμα μία φορά, λόγω της επικρατούσας διχαστικής κατάστασης λόγω πανδημίας. Ενωμένοι όλοι μας ενάντια σε κάθε απειλή ακόμα και αν προέρχεται από την μελλοντική τεχνολογική μας εξέλιξη! Επίκαιρο δε νομίζετε;
Επίσης, το καλοκαίρι είδαμε μία πολύ όμορφη -και μεγάλη σε μέγεθος- τοιχογραφία σου στο Μεσολόγγι, αφιερωμένη στους Ήρωες του 1821. Πες μας περισσότερα για τη συγκεκριμένη τοιχογραφία.
Πρόκειται για ένα project το οποίο άρχισα να το επεξεργάζομαι ως ιδέα από το 2018 και ως υλοποίηση σε τοιχογραφία το 2019. Πάντα, όμως, έχοντας στο μυαλό μας, εγώ και οι συνεργάτες μου, χρονικά τις εορταστικές εκδηλώσεις για την επέτειο των 200 ετών από την Ελληνική Επανάσταση του 1821. Επιθυμία μας, να υπάρχει στην Ιερή Πόλη του Μεσολογγίου ένας μοναδικός σε τεχνική graffiti τοίχος, με σαφείς αναφορές στην ιστορία των Μεσολογγιτών Ελεύθερων Πολιορκημένων και τη θυσία τους, ως συνέχεια του 1821.
Η τοιχογραφία “A WAY TO FREEDOM”, διαστάσεων ύψους 4 μ. και μήκους 13,5 μ., είναι βασισμένο σε φωτογραφία του βραβευμένου διεθνώς Μεσολογγίτη φωτογράφου Νίκου Σίαμου και επεξεργασμένη από τον αρχιτέκτονα-designer Δημήτρη Ζέλιο, ώστε να δημιουργηθεί ένα τεράστιο stencil, αποτελούμενο από 144 ειδικά χαρτόνια με κοπή laser CNC, χωρίς καμία γραμμή παρά μόνο τελείες-dots .
Η τελική απόδοση είναι ένα graffiti mural, το οποίο, αν το προσέξει ο θεατής από μικρή απόσταση, θα παρατηρήσει περισσότερες από 118.000 τελείες-dots. Τρέλα; Η τελική υλοποίηση του εγχειρήματος κράτησε περίπου 4 ημέρες, φυσικά, χωρίς τα ατελείωτα δοκιμαστικά που προηγήθηκαν και συνεργαστήκαμε με τον παλιό γκραφιτά και νυν αρχιτέκτονα-designer εσωτερικών χώρων, Στέλιο Ζήκα της Livebydesign, μία ομάδα νέων καλλιτεχνών της πόλης, τον Σωτήρη Σαρλή aka Agon, και δύο πρόσφυγες από το Καμερούν, οι οποίοι βρίσκονταν ως φιλοξενούμενοι σε ξενοδοχειακή μονάδα στο Μεσολόγγι. Πρόκειται για τους Afanwi Neba, ζωγράφο, και τον DJ - Mc Alain Elime aka Webstar, με τους οποίους συνεργαστήκαμε καταπληκτικά.
Ωστόσο, η μη αναμενόμενη από όλους μας πανδημία του Covid-19, που ακολούθησε δυστυχώς επηρέασε αρνητικά τον προγραμματισμό μας όσον αφορά την προώθηση του εικαστικού αυτού εγχειρήματος. Αλλά οκ προχωράμε!
Υπάρχει και μία ιδιαιτερότητα σε αυτό το μεγάλο έργο, ίσως και για το βιβλίο ρεκόρ Γκίνες!
Πρόκειται για το μεγαλύτερο σε διαστάσεις lasercut dot stencil graffiti mural, ενδεχομένως και το μοναδικό στον κόσμο. Αιτηθήκαμε σχετικά στον συγκεκριμένο οργανισμό και αναμένουμε με αγωνία. Η φωταγώγηση, ωστόσο, του συγκεκριμένου graffiti mural από τον Δήμο, με πρωτοβουλία του Εμπορικού συλλόγου θεωρώ, πως μας «αντάμειψε» όλους και νιώσαμε πραγματικά ότι προσφέραμε ένα αξιοθέατο ακόμα στην τόσο πλούσια από εικόνες και ιστορία Ιερή πόλη.
Πηγαίνοντας πίσω στον χρόνο, πότε, πώς και πού ξεκίνησες να ασχολείσαι με το graffiti; Σε μια εποχή χωρίς ίντερνετ, μην ξεχνάμε.
Πλέον πολύ πίσω στον χρόνο, χαχα. Το break dance, οι βίντεοκασέτες, η δεκαετία του ’80 που δεν ξανάρχεται, το skateboard, κάποια εισαγόμενα περιοδικά, E, κάπου εκεί βρίσκεται η μαγική συνταγή. Όλα αυτά και η διάθεση του νεαρού της ηλικίας να ξεχωρίζεις από τους πολλούς. Τί άλλο θέλεις; Μόνο κι άλλα χρήματα για σπρέι, έστω κι αν το ‘84 όταν ξεκίνησα ως writer, στα Τρίκαλα, δεν είχα σχεδόν καθόλου επιλογές σε σπρέι και αποχρώσεις. Δύσκολα, πολύ κυνήγι, ίσως και με το δίκιο τους, παρεξηγήσεις στις γειτονιές, τα γνωστά και πάλι όλοι φίλοι για skate στην κεντρική πλατεία ή πίσω από τον ΟΤΕ. Όμορφα!
Πώς εξελίχθηκε αυτό στη συνέχεια; Από τα Τρίκαλα στον Βόλο και μετά στο Μεσολόγγι, πώς ήταν η σκηνή του graffiti σε αυτές τις πόλεις, μακριά από την πρωτεύουσα Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη;
Δεν υπήρχε καν σκηνή του graffiti τότε στην χώρα, χτίστηκε τότε ταγκιά ταγκιά, τοίχο τοίχο και 500δραχμα από τα χαρτζιλίκια μας. Ο καθένας στην πόλη του και χωρίς να γνωριζόμαστε ποιοι που πότε. Το 1984 έπιασα σπρέι μόνος μου στα Τρίκαλα, μη ρωτάς πώς. Άρχισα να μαζεύω κόσμο και οργανώσαμε το crew T.E.S. Trikala Extreme Skaters, αργότερα και με τον Hulk, Dante και Jone. Το 1987-88, λόγω αδερφού φοιτητή στη Θεσσαλονίκη, γνωρίστηκα με τον writer και skateboarder Αλέξη Φλωράκη στο υπόγειο σκεΪτομάγαζο στέκι του Γεράσιμου Αβραμίδη aka «στον Γέρο», μοιραστήκαμε τεχνογνωσία και κυρίως ενέργεια. Επικοινωνία κρατούσαμε τότε με αλληλογραφία ΕΛΤΑ, χαμός ,φίλοι αδελφικοί, «αγορίνα μου» όπως τα λέει ο Άλεξ.
Τη δεκαετία του ‘90 βρέθηκα στον Βόλο, φοιτητής στο Τμήμα Προσχολικής Αγωγής Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Σκηνή γκραφίτι τίποτα, μα εντελώς τίποτα, οπότε ξανά μόνος έξω νύχτα παντού με γρήγορα κομμάτια, αλλά καθαρά σε lines. Ο Βόλος είχε όμως γενικά πολύ κουλτούρα και ανοιχτόμυαλη ενναλακτική διάθεση. Πολύ προχωρημένη νοοτροπία, ψάξιμο από τη νεολαία για φρέσκα πράγματα και φυσικά έναν Δήμαρχο, τον κ. Δημήτρη Πιτσιώρη, με καταπληκτική ομάδα να τον πλαισιώνει. Αυτή η ομάδα με κάλεσε στο γραφείο του κ. Δημάρχου , γνωριστήκαμε και μου ανατέθηκε η αισθητική αναβάθμιση με γκραφίτι σχολικών κτιρίων σε σημεία εισόδου και εξόδου της πόλης αρχικά και κατόπιν σε πιο κεντρικά σημεία μέσα στον αστικό ιστό. Φαντάσου ή μάλλον σκέψου γκραφίτι 210 μέτρα τοίχος με ελληνικά σπρέι της Cosmos airlac και Βιβεχρώμ, νόμιμα με άδεια δημοτικής αρχής και χρηματική αμοιβή… Έχω την εντύπωση πως ούτε στην Αθήνα έπαιζε τέτοιο σενάριο τότε. Και δώρο επαγγελματικό σταντ λόγω πολύ μεγάλης κατανάλωσης για τα σπρέι στο σπίτι, από τον κ. Σέγκο της Cosmos airlac, σούπερ κατάσταση. Μάλιστα, εκείνα τα χωρίς ίντερνετ χρόνια, η πληροφόρηση και η ενημέρωση σχετικά με την τέχνη μας, καταλαβαίνεις πως πραγματοποιούνταν μόνο δια ζώσης, για να μιλάμε και με σημερινούς όρους.
Αεροπλάνο και επαφές με ξένους καλλιτέχνες ξεκίνησα το ’94. Κυρίως στην Γαλλία με τον Darco ,στο Τελ Αβίβ με τον μοναδικό Rami Meiri, στο Σίνδευ με τον Mr. Mistery με τους οποίους ακόμα και σήμερα είμαστε σε επαφή μέσω των σύγχρονων καναλιών. Στις Η.Π.Α. όμως ομολογώ εκεί ήταν η επαφή με την «παλιά σχολή», την οποία την πρόλαβα και ειλικρινά ακόμα είναι ζωντανή, πολύ ενδιαφέρουσα, δραστήρια σε παραγωγή τέχνης μέχρι τώρα. Και ο σεβασμός, το respect μπορείς να το βιώσεις ακόμα. Στην Μετά-covid χρονική περίοδο μία επόμενη επίσκεψη στη Νέα Υόρκη την έχω υποσχεθεί δώρο στον εαυτό μου !
Πώς θα χαρακτήριζες και θα περιέγραφες το στιλ σου;
Το στυλ μου χαρακτηρίζεται από τον τρόπο που χρησιμοποιώ τις αποχρώσεις, τα πλήρη γεμίσματα στα γράμματα και στα σχήματα, τις καθαρές outline γραμμές -ως oldschool- και πάντα προσθέτω κάτι διακριτικά χαρούμενο, κάπως να «προδίδει» τις σπουδές μου στην Προσχολική Αγωγή, σαν μυστικό σφραγιδάκι. Επιπλέον, πολύ σημαντικό το γεγονός ότι και σήμερα στα γκραφίτι μου χρησιμοποιώ μόνο σπρέι ακόμα και για το backround, ανεξαρτήτου οικονομικού κόστους. Ποτέ ρολό με χρώμα και ποτέ μαρκαδόρους για τις λεπτές γραμμές ή για άλλες λεπτομέρειες.
Περισσότερα από 35 χρόνια ενεργός στο graffiti. Θα σταματήσεις ποτέ; Τι είναι αυτό που σου δίνει ενασχόληση με την «τέχνη του δρόμου»;
Non stop εννοείται, πάντα ενεργός. Και νοιώθω χαρά που ακόμα είμαι στην σκηνή, γιατί έχω την δυνατότητα να βάφω πλάι τοίχο τοίχο στην Καλαμαριά, με τον βασιλιά της ελληνικής γκραφίτι σκηνής, Δημήτρη Μπαϊραχταρίδη aka Jason13 SGBcrew, όπως κάναμε πριν δεκαετίες στην Θεσσαλονίκη και στο Βόλο στα νιάτα μας… Και σε άλλη χρονική στιγμή να βάφω τοίχο τοίχο με τον Στάθη Τσαβαλιά aka insane51 στο Μεσολόγγι και να συνειδητοποιώ πόσο ταπεινός και σοβαρός άνθρωπος είναι ο 29χρονος αυτός Έλληνας καλλιτέχνης, που συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο περιζήτητους γκραφιτάδες παγκοσμίως.
Ποια κομμάτια σου, μέσα από αυτές τις δεκαετίες, έχεις να θυμάσαι πιο έντονα;
Είμαι σίγουρος έχεις ξαναπάρει ως απάντηση σε μία τέτοια ερώτηση ότι «είναι δύσκολο να ξεχωρίσω ποιο ή ποια κομμάτια» κ.λπ. Για εμένα προσωπικά είναι εύκολη η απάντηση για το ποιο-α θυμάμαι έντονα. Πρόκειται για τον τοίχο, που ζωγραφήσαμε με τον φίλο writer Στέλιο Ζήκα της Livebydesign στα Τρίκαλα, μέσα σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο. Δημιουργήσαμε ένα σκηνογραφικού τύπου κομμάτι για τις ανάγκες του βίντεο κλιπ «ΚΑΤΟΠΤΡΑ» του εξαιρετικού Σωκράτη Μάλαμα, με σκηνοθέτρια την Κλέλια Ρένεση.
Δεκαετίες πριν, όταν η Κλέλια ήταν μαθήτρια γυμνασίου, είχα κάνει γκραφίτι το δωμάτιό της, στο πατρικό σπίτι της στην όμορφη Ζάκυνθο, μετά από πρόσκληση του πατέρα της και φίλου μου, Ανδρέα Ρένεση. Αξέχαστη φάση από μόνη της. Τη συνεργασία μας με τον Σωκράτη, ναι, πραγματικά την έχω ως ορόσημο στην καρδιά μου, ίσως περισσότερο και από τις πρώτες εκθέσεις μου σε χώρους τέχνης, όσο επιλεκτικές και να είναι στο πέρασμα του χρόνου.
