Heist Movies: Αναδρομή στις «ταινίες ληστείας»!

Οι «ταινίες ληστείας» για κάποιον παράξενο λόγο αποτελούσαν ύψιστο δείγμα κινηματογραφικής ψυχαγωγίας. Ακολουθεί μια σύντομη αναδρομή σε μερικές από τις δημοφιλέστερες. 

1) Dog Day Afternoon (1975)
Σκηνοθεσία : Sidney Lumet

Από τις κορυφαίες ταινίες του σύγχρονου Αμερικάνικου κινηματογράφου, ορόσημο του σινεμά της δεκαετίας  του 70. Ταινία -ωρολογιακή βόμβα, με τον Al Pacino σε σπάνια υποκριτική κορύφωση. Το σχέδιο δεν πάει καλά και οι τρεις ληστές εγκλωβίζονται μέσα στην τράπεζα έχοντας για ομήρους τους φιλήσυχους υπαλλήλους. Ένα κοινωνικό μανιφέστο, αδιανόητης έντασης με φινάλε-σοκ που σήμερα δεν υπήρχε περίπτωση να χρηματοδοτηθεί από μεγάλο στούντιο.

2) The Killing (1956)
Σκηνοθεσία : Stanley Kubrick

Το ντεμπούτο του Stanley Kubrick μπαίνει με άνεση στις 10 ταινίες που θα πρέπει να διδάσκονται σε σχολές κινηματογράφου. Η αίσθηση του μοντάζ, το κέντημα της αφήγησης, τα ακροβατικά στο χρόνο και η γεωμετρία των πλάνων συνθέτουν το πάζλ μιας ιστορίας γύρω από μια ληστεία στον ιππόδρομο, με αδιανόητη εμμονή σε φαινομενικά ασύνδετες λεπτομέρειες. Το λεπτομερές voice over γίνεται όλο και πιο χαοτικό όσο η δουλειά πάει κατά διαόλου. Στοχασμός πάνω στο φιλοσοφικό υπόβαθρο της τυχαιότητας και βιρτουοζιτέ που βάζει τα γυαλιά σε σύγχρονους κινηματογραφιστές, μετά από έξι δεκαετίες.

3) Thomas Crown Affair (1968)
Σκηνοθεσία : Norman Jewison

Η χημεία που έχουν επί της οθόνης ο Steve Mc Queen και η Faye Dunaway είναι εκρηκτική. Τα δυο icons δεν μετέτρεψαν μόνο τη σκακιέρα σε ερωτικό φετίχ ,αλλά καθ’όλη τη διάρκεια της ταινίας δεν μπορείς να πάρεις τα μάτια σου από πάνω τους. Η απόλυτη ληστεία εκατομμυρίων και ερωτικοί χειρισμοί με αξεπέραστο στυλ. (Λιθοβολήστε το ανεκδιήγητο σύγχρονο remake με τον Pierce Brosnan και την Rene Ruso)

4) Ηeat (1995)
Σκηνοθεσία : Michael Mann

Ιστορία με κλέφτες κι αστυνόμους; Ούτε κατά διάνοια. Ολόκληρη η μυθολογία του γουέστερν και του αστυνομικού noir, χωνεύεται από τον νυχτερινό φακό και φιλτράρεται στη «σκούρα μπλε» ματιά του Michael Mann στο Los Angeles. Υπόδειγμα σκηνοθετικής βιρτουοζιτέ και βαθειάς γνώσης την μηχανισμών αφήγησης του κλασικού κινηματογράφου. Η ληστεία σε κεντρικό δρόμο του L.A. μέσα από εκκωφαντικούς πυροβολισμούς (σκηνή που αντέγραψε καρέ-καρέ ο Christopher Nolan στην εναρκτήρια σκηνή του Dark Knight) προκαλεί δέος. Δυο άνδρες που εκπροσωπούν την άλλη όψη του ίδιου νομίσματος, από δυο ηθοποιούς που σήκωσαν τον πήχη της υποκριτικής πολύ ψηλά, συναντιούνται σε μια σκηνή σε ένα diner, χαρίζοντας στο σύγχρονο σινεμά μια από τις τελευταίες «μεγάλες σκηνές», με έναν αξέχαστο casual διάλογο, που έκανε εκατομμύρια θεατών να κρατούν την ανάσα τους.

5) The Town
Σκηνοθεσία : Ben Affleck

Ήταν μεγάλη έκπληξη η ταινία «The Town» του κυρίου Άφλεκ. Όχι γιατί ήταν σπουδαία, αλλά γιατί επανέφερε με στυλ το εξαφανισμένο είδος του Heist Movie. Η ταινία έχει πολύ καλό ρυθμό, είναι σφιχτοδεμένη, και παρ’ όλες τις «δανεικές» σκηνές που ξεσηκώνει από παρόμοιες ταινίες του είδους, καταφέρνει να αποτελέσει μια ενδιαφέρουσα προσθήκη στο mainstream σινεμά, με αξιοθαύμαστη αφηγηματική δεινότητα. Η ιστορία μιας παρέας μικροκακοποιών που δεν μπορούν να ξεφύγουν από τα στενά όρια της ασφυκτικής πόλης που ζουν και ληστεύουν τράπεζες σε μια μικρή πόλη στο New Jersey, είναι ανέλπιστα ενδιαφέρουσα και άκρως ψυχαγωγική.

6) Reservoir Dogs (1992)
Σκηνοθεσία : Quentin Tarantino

Δυο χρόνια πριν ακούσουμε την πειραγμένη «Μισιρλού» και αλλάξουν όλα στην pop κουλτούρα του σινεμά. Όλα ξεκίνησαν με εκείνη την ανάλυση γύρω από το αιδοίο της Madonna και το Like A Virgin. Ακολούθησε μια κινηματογραφική βόμβα-μολότοφ και γεννήθηκε ο σκηνοθέτης που άλλαξε το σινεμά των 90’s όσο κανείς άλλος από τη γενιά του. Τα ραντεβού μετά τη ληστεία είναι σε μια εγκαταλειμμένη αποθήκη που τα μαυροφορεμένα ρεμάλια με τα παρατσούκλια-χρώματα. Εκεί θα πέσουν κορμιά, θα κοπούν αυτιά, και εν μέσω λεκτικών -και όχι μόνο- πυρών το ανεξάρτητο σινεμά δεν θα είναι ίδιο.

7) Rififi (1955)
Σκηνοθεσία : Jules Dasin

Άριστο δείγμα κλασσικής γραφής που κάνει την ιδέα της ληστείας να μοιάζει με έργο τέχνης. Διαολεμένα καλογυρισμένο film noir με τέσσερις άνδρες που οργανώνουν μια ληστεία κοσμημάτων. Γκάνγκστερ, εκτελεστές της μαφίας, εκβιαστές και mobsters κυριαρχούν στο βρώμικο και cool σύμπαν, αλλά με ευρωπαϊκή αισθητική μακριά από τα δυτικά κλισέ.

8) Ocean’s Eleven (2001)
Σκηνοθεσία : Steven Soderbergh

Πρέπει να το παραδεχτούμε πως ήταν καλή ταινία. Είχε στυλ, είχε κοσμοπολίτικο αέρα, και είχε καλοδουλεμένο σενάριο. Κυρίως όμως είχε όμορφους (like όμορφους) πρωταγωνιστές. Όμως αυτό το remake μιας μέτριας ταινίας του Rat Pack, έχει σπιρτάδα και ένα καλό και σύνθετο σενάριο πάνω σε μια ληστεία που μόνο το (καλό) Χόλυγουντ θα μπορούσε να ενορχηστρώσει έχοντας στο πηδάλιο έναν σκηνοθέτη που κατάφερε να απογειώσει τη γοητευτική χλιδή του οργανωμένου εγκλήματος.

9) The Italian Job (1969)
Σκηνοθεσία : Peter Collinson

Ο Michael Caine υποδύεται τον εγκέφαλο αυτής της καλοστημένης ληστείας στην Ιταλία. Στο σχέδιο είναι να δημιουργήσει μποτιλιάρισμα στους δρόμους ώστε να ξεφύγει με τόνους χρυσού από την αστυνομία και τη μαφία. Διαχρονικό κινηματογραφικό διαμάντι που βλέπεται ξανά και ξανά. Από τα πιο διασκεδαστικά και στιλάτα crime movies και απόλυτο χάρμα οφθαλμών.

10) Inside Man
Σκηνοθεσία : Spike Lee

Κερδίζει μια θέση εδώ όχι γιατί είναι σπουδαία ταινία (υπάρχουν απείρως καλύτερες) , αλλά γιατί είναι ο ορισμός του παραδοσιακού heist movie. Ο Spike Lee αφήνει για πρώτη φορά τις black pride-καταγγελίες του κατά του Αμερικάνικου συστήματος και καταπιάνεται με σχετική επιτυχία με ένα plot movie οργανωμένης ληστείας σε τράπεζα με ανατροπές μέχρι το τελευταίο δευτερόλεπτο.