Κυκλοφόρησε η πρώτη φωτογραφία με τον Ματ Ντέιμον σαν Οδυσσέας στην πολυαναμενόμενη νέα ταινία του Κρίστοφερ Νόλαν.


Το ομηρικό έπος Οδύσσεια έχει μεταφερθεί στη μεγάλη και μικρή οθόνη αρκετές φορές. Πολλοί δημιουργοί επίσης δηλώνουν ότι το έργο του Ομήρου έχει υπάρξει μοναδική έμπνευση και το έχουν μεταφέρει ελεύθερα, με ανάμεικτα, ακόμα και αμφιλεγόμενα αποτελέσματα (από το “Cold Mountain” μέχρι το “After Hours” του Σκορσέζε και το “Interstellar” του Κρίστοφερ Νόλαν). 

Μία μεγάλη παραγωγή με θέμα την Οδύσσεια και την περιπλάνηση του Οδυσσέα δεν έχομε δει ποτέ. Ίσως το μεγαλειώδες έργο του Ομήρου να τρομάζει τους παραγωγούς με την έκταση, τους χαρακτήρες και τη θεματολογία του. 

Όλα αυτά μέχρι σήμερα, αφού ο Βρετανός σκηνοθέτης Κρίστοφερ Νόλαν (Oppenheimer, The Dark Knight) έχει ξεκινήσει τα γυρίσματα της δικής του «Οδύσσειας», μεταφορά του έργου του Ομήρου, μία υπερπαραγωγή που θα βγει στους κινηματογράφους το καλοκαίρι του 2026. 

Σήμερα, μάλιστα, βγήκε στη δημοσιότητα η πρώτη φωτογραφία από την ταινία, με τον Ματ Ντέιμον στο ρόλο του Οδυσσέα και το υπόλοιπο γνωστό καστ να συμπληρώνεται από τους Τομ Χόλαντ, Ζαρλίζ Θερόν, Ζεντάγια, Αν Χάθαγουεϊ, Ρόμπερτ Πάτινσον, Λουπίτα Νιόνγκο κ.α. 

Κάνοντας τη δική μας περιπλάνηση στο παρελθόν, θυμόμαστε ταινίες και τηλεοπτικές σειρές βασισμένες στην Οδύσσεια του Ομήρου.

Οδύσσεια (Ulysses, 1954)

Ιταλική παραγωγή που κυκλοφόρησε την εποχή που κυριαρχούσε στη γειτονική χώρα το κινηματογραφικό υποείδος sword and sandal (ή peplum), δηλαδή ιστορικά, μυθολογικά και βιβλικά έπη, φουλ στις μάχες με σπαθιά, χλαμύδες και σανδάλια. 
Στο φανταστικό έπος «Οδύσσεια» του 1954, πρωταγωνιστεί ο Κερκ Ντάγκλας σαν Οδυσσέας, ο Άντονι Κουίν σαν Αντίνοος και η Σιλβάνα Μάνγκανο στο ρόλο της Πηνελόπης. Η ταινία μπορεί να φαντάζει σήμερα ξεπερασμένη αλλά παραμένει μία από τις πιο πιστές μεταφορές του έργου του Ομήρου στον κινηματογράφο. Απολαυστική.

Ω αδελφέ, πού είσαι; (2000)

Οι αδερφοί Τζόελ και Ίθαν Κοέν ποτέ δεν έκρυψαν ότι η δραματική-κωμική ταινία «Ω αδελφέ, πού είσαι;» είναι μία ελεύθερη μεταφορά της «Οδύσσειας» του Ομήρου. Μόνο που εδώ φεύγουμε από τον αρχαίο ελληνικό κόσμο και μεταφερόμαστε στο Μισισίπι του 1937 εν μέσω της μεγάλης οικονομικής ύφεσης. 

Ο Τζορτζ Κλούνεϊ είναι ο Ulysses (Οδυσσέας) Everett McGill. Μαζί με τους συγκρατούμενους Pete (Τζον Τορτούρο) και Delmar (Τιμ Μπλέικ Νέλσον) το σκάνε από τις φυλακές με σκοπό να βρουν ένα κρυμμένο θησαυρό, ενώ ένας σερίφης (Ντάνιελ βον Μπάργκεν, παραπέμπει στον θεό Ποσειδώνα…) έχει βάλει σκοπό ζωής να τους βρει και να τους επιστρέψει πίσω στα κελιά τους. Η Πηνελόπη ή Penny (Holly Hunter) δεν λείπει από την ταινία, όπως και ο Πολύφημος (o μονόφθαλμος κακοποιός και μέλος της Ku Klux Klan Τζον Γκούντμαν), o Μενέλαος (ο Charles Durning σαν κυβερνήτης του Μισισίπι), οι Σειρήνες κ.α. 

Οδύσσεια (The Odyssey, 1997)

Εξαιρετική μεταφορά του ομηρικού έπους μέσα από μία αμερικανική τηλεταινία του NBC που χωρίζεται σε δύο μέρη και έχει διάρκεια τρεις ώρες. Ο Αρμάντ Ασσάντε είναι ο Οδυσσέας, ενώ το all-star cast πρωταγωνιστών ανεβάζει την «Οδύσσεια» του Αντρέι Κοντσαλόφσκι σαν μία από τις καλύτερες μεταφορές του ηρωικού έπους του Ομήρου. Ειρήνη Παπά, Ιζαμπέλα Ροσελίνι, Κρίστοφερ Λι, Γιώργος Βογιατζής, Βανέσα Γουίλιαμς, Έρικ Ρόμπερτς κ.α. 

Η Οδύσσεια του Διαστήματος / Οδύσσεια 31 (Ulysses 31, 1981)

Μαγευτικό, συγκινητικό, στην αυγή της δεκαετίας του ‘80, το anime συμπαραγωγής Ιαπωνίας και Γαλλίας αγαπήθηκε από παιδιά και μεγάλους. Είναι μία διαφορετική εκδοχή της ιστορίας και της περιπλάνησης στο διάστημα του Οδυσσέα και του γιου του, Τηλέμαχου, μαζί με το πλήρωμα του αστροσκάφους Odyssey. Φεύγουν από τον διαστημικό σταθμό της Τροίας με σκοπό να επιστρέψουν πίσω στο σπίτι τους, τη Γη. Στο δρόμο τους θα συναντήσουν εμπόδια και παράξενα εξωγήινα πλάσματα. Στην Ελλάδα παίχτηκε μεταγλωττισμένο στην ΕΡΤ με τις φωνές του Μάνου Βενιέρη (Οδυσσέας), Νατάσα Ζούκα (Τηλέμαχος), Ματίνα Καρρά, Δήμητρα Δημητριάδου, Τάσου Κωστή, Σοφία Μυρμηγκίδου κ.α. 

Η Επιστροφή (The Return, 2024)

Παρά το λαμπερό καστ πρωταγωνιστών, Ρέιφ Φάινς σαν Οδυσσέας και Ζιλιέτ Μπινός σαν Πηνελόπη, «Η Επιστροφή» δεν φαίνεται να συγκίνησε πολλούς, ούτε καν στην Ελλάδα όπου έγιναν πολλά από τα γυρίσματα (σε Κέρκυρα και Πελοπόννησο). Βλέπουμε το τέλος του πολυετούς ταξιδιού του βασιλιά Οδυσσέα που επιστρέφει στην Ιθάκη, άγνωστος και αγνώριστος, για να βρει τον τόπο του αλλαγμένο και τη γυναίκα του, Πηνελόπη, κλεισμένη στο παλάτι της να πολιορκείται από επίδοξους μνηστήρες. Δείτε την «Επιστροφή» όταν κυκλοφορήσει σε κάποια streaming πλατφόρμα. Αξίζει μίας δεύτερης ευκαιρίας. 

Η Οδύσσεια (Odissea, 1968)

«Η Οδύσσεια» είναι μία υπέροχη τηλεοπτική σειρά 8 επεισοδίων που ο χρόνος έχει αφήσει τα σημάδια πάνω της και ίσως φαίνεται ξεπερασμένη στους νεότερους. Όπως και να έχει, η μεγάλη διεθνής παραγωγή του Ντίνο ντε Λαουρέντις, έχει γράψει τη δική της ιστορία. Στο ρόλο του Οδυσσέα ο σπουδαίος Αλβανός ηθοποιός Μπεκίμ Φεχμίου, με πολλές ταινίες στην Ιταλία και Αμερική, ενώ η Ειρήνη Παπά υποδύεται μοναδικά την Πηνελόπη. Βοηθό του σκηνοθέτη Φράνκο Ρόσι βρίσκουμε τον θρυλικό Μάριο Μπάβα, τον «πατέρα» των ταινιών giallo.