Θα διορίζουν τα Συμβούλια των ιδρυμάτων τον Πρύτανη αντί να τον εκλέγουν τα μέλη ΔΕΠ; Το πιο «γκρίζο» σημείο στον επικείμενο νόμο-πλαίσιο της κ.Κεραμέως
Το «τέλος» του θεσμού του Πρύτανη στα Ελληνικά Πανεπιστήμια τουλάχιστον με τη μορφή που τον γνωρίζουμε σήμερα, ενδέχεται να φέρει σύμφωνα με πληροφορίες το νέο νομοσχέδιο Κεραμέως για τα Πανεπιστήμια, το οποίο θα παρουσιαστεί εκτός απροόπτου τις επόμενες μέρες, ενδεχομένως μέχρι το τέλος της εβδομάδας.
Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, το επιτελείο της κ.Νίκης Κεραμέως έχοντας αναλύσει τους λόγους για τους οποίους απέτυχε η προηγούμενη εφαρμογή του θεσμού των Συμβουλίων Διοίκησης στα ΑΕΙ με τον πολυσυζητημένο νόμο -πλαίσιο της κ.Αννας Διαμαντοπούλου το 2011, φέρεται να καταλήγει στην επιλογή της...αποψίλωσης αρμοδιοτήτων του πρύτανη και διορισμό του αντί εκλογής από τα μέλη ΔΕΠ των ΑΕΙ!
Το θέμα εξάλλου είχε συζητήσει και ο τομέας ανώτατης παιδείας της Νέας Δημοκρατίας, τα μέλη του οποίου κατέληξαν στις τελικές απόψεις τους για το θέμα, διαβιβάζοντας τις σε κυβέρνηση και αρμόδιους φορείς.
Όπως αναφέρεται σ αυτές, το θέμα της θεσμοθέτησης των Συμβουλίων διοίκησης των πανεπιστημίων που αναμένεται να επανέλθει στην «ημερήσια διάταξη» με την κατάθεση του νέου Νόμου του υπουργείου Παιδείας πρέπει να μελετηθεί προσεκτικά «λόγω της αποτυχίας του θεσμού την πρώτη φορά που θεσμοθετήθηκε και εφαρμόστηκε (με το Ν.4009/11)».
«Θα πρέπει να αποφευχθούν τα λάθη του παρελθόντος και να μην δημιουργηθεί σύγχυση των αρμοδιοτήτων των Συμβουλίων με τα όργανα διοίκησης του πανεπιστημίου» αναφέρουν τα μέλη του τομέα ανώτατης παιδείας του κόμματος. «Τα Συμβούλια Ιδρύματος, μπορεί να αποτελούνται από προσωπικότητες (από το εξωτερικό ή το εσωτερικό) που αποδεδειγμένα έχουν ένα ιδιαίτερο ενδιαφέρον για το πανεπιστήμιο, να έχουν συμβουλευτικό ρόλο όπως επίσης και να έχουν αυξημένες αρμοδιότητες σε θέματα προβολής του έργου του πανεπιστημίου και προσέλκυσης πόρων και δωρεών» Πάντως ο τομέας Παιδείας της ΝΔ, δεν είχε καταλήξει σε «σκληρή» πρόταση, όπως αυτή που πιθανολογείται ότι προωθεί η κ.Κεραμέως:
«Επαναθεσμοθετούνται τα Συμβούλια Ιδρύματος στα πανεπιστήμια με τη συμμετοχή προσωπικοτήτων εκτός ΑΕΙ από την Ελλάδα και το εξωτερικό, τα οποία θα έχουν γνωμοδοτικό ρόλο. Χαρακτηριστικά, προτείνεται τα συμβούλια να συμβάλλουν στην προσέλκυση πόρων και δωρεών για το ΑΕΙ χωρίς να έχουν εποπτικό λόγο (π.χ. στην αξιοποίηση των πόρων αυτών), με την πρωτοκαθεδρία να δίνεται στον πρύτανη και στη σύγκλητο. «Τα συμβούλια, ως προεκλογική δέσμευση και με βάση την πρόσφατη εμπειρία κακής δυαρχίας με τις πρυτανικές αρχές και τη σύγκλητο, θα πρέπει να υιοθετηθούν με διαχωρισμένες αρμοδιότητες και σαφείς ρόλους», ανέφερε.
Διορισμένος Πρύτανης;
Οι πληροφορίες λοιπόν αναφέρουν ότι πρόθεση της Υπουργού Παιδείας, είναι να επαναφέρει το θεσμό των Συμβουλίων Διοίκησης των ΑΕΙ -τα οποία είχαν θεσπιστεί από την Αννα Διαμαντοπούλου και λειτούργησαν για λίγο, προκαλώντας ένα είδος «ακαδημαϊκού εμφυλίου» με τις πρυτανικές αρχές ώσπου καταργήθηκαν από την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ- με αυξημένες αρμοδιότητες και χωρίς τον «υπόγειο πόλεμο» από τις πρυτανικές αρχές, που σημάδεψαν την προηγούμενη προσπάθεια.
Ωστόσο οι πληροφορίες επιμένουν ότι η κ.Κεραμέως σχεδιάζει ένα μοντέλο ουσιαστικά διαφορετικό: Η συγκρότηση των νέων Συμβουλίων διοίκησης θα γίνεται μεν με εκλογή των εσωτερικών μελών από τους πανεπιστημιακούς του κάθε ιδρύματος και τα εσωτερικά μέλη θα επιλέγουν τα υπόλοιπα , λεγόμενα «εξωτερικά » μέλη -που θα προέρχονται απο ελληνικά η και ξένα ιδρύματα, όπως γινόταν και επί Διαμαντοπούλου. Η διαφορά είναι όμως ότι τα Συμβούλια Διοίκησης στη συνέχεια θα επιλέγουν τον Πρύτανη του ιδρύματος ο οποίος δεν θα εκλέγεται πλέον από τους πανεπιστημιακούς του κάθε ΑΕΙ με τις πρυτανικές εκλογές, όπως γίνεται τώρα. Παλιότερα μάλιστα στη διαδικασία αυτή συμμετείχαν και οι φοιτητές. Οι εκλογικές διαδικασίες θα παραμένουν για την εκλογή διοίκησης των τμημάτων των ΑΕΙ τα οποία διατηρούνται ως η βασική ακαδημαϊκή μονάδα τους.
Οπως γίνεται αντιληπτό, εαν επιβεβαιωθούν οι πληροφορίες, η αρμοδιότητες του πρύτανη -και κατ' επέκταση του πρυτανικού συβουλίου- αποδυναμώνονται πλήρως, αφού δεν θα είναι πλέον ένας εκλεγμένος πανεπιστημιακός αλλά διορισμένος και μάλιστα με «πετσοκομμένες» αρμοδιότητες, οι οποίες θα περιγράφονται από τα παντοδύναμα Συμβούλια και θα έχουν να κάνουν κυρίως με ακαδημαϊκά θέματα. Τις καίριες αποφάσεις για την πορεία των ΑΕΙ θα τις λαμβάνουν τα Συμβούλια, ενώ ουσιαστική διοίκηση θα ασκεί και ο γραμματέας-μάνατζερ που σχεδιάζεται, στη λογική του επιχειρηματικού πανεπιστημίου που θέλει να φτιάξει η κυβέρνηση... Πάντως ήδη υπάρχουν πληροφορίες ότι κομματικά στελέχη της Ν.Δ. αντιδρούν στο μοντέλο που προωθεί η κ.Κεραμέως, γι αυτό και δεν είναι απίθανο να έχουμε ανατροπές της τελευταίες στιγμής.
Δεν είναι εξάλλου τυχαίο ότι τον περασμένο Μάρτιο η κ.Κεραμέως είχε ουσιαστικά «σταματήσει» τις διαδικασίες εκλογών για την ανάδειξη νέων πρυτανικών αρχών, οι οποίες προγραμματίζονταν για την Άνοιξη σε δέκα ΑΕΙ με τροπολογία στη Βουλή. Η τροπολογία ορίζει ότι η προκήρυξη των εκλογών για την ανάδειξη των Πρυτανικών Αρχών η θητεία των οποίων λήγει στα τέλη Αυγούστου δεν δύναται να εκδοθεί πριν την 30 Ιουνίου και ότι εαν, για οποιονδήποτε λόγο, δεν καταστεί δυνατή η ολοκλήρωση της ανάδειξης τους έως τον Σεπτέμβριο 2022, παρατείνεται η θητεία των ήδη υπηρετούντων. Κι αυτά διότι το υπουργείο Παιδείας, δεν επιθυμεί να διεξαχθεί πριν την ψήφιση του νέου Νόμου για την Τριτοβάθμια Εκπαίδευση.
Εκτακτη Σύνοδος Πρυτάνεων
Οι πρυτάνεις από την πλευρά τους, έχουν ήδη αποφασίσει να συγκαλέσουν έκτακτη Σύνοδο μόλις ανακοινωθεί το νομοσχέδιο, προκειμένου να διατυπώσουν τις θέσεις τους επί των συγκεκριμένων, πλέον, διατάξεων του Σχεδίου Νόμου, το οποίο μόλις παρουσιαστεί θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση για περίπου δύο εβδομάδες. Οι περισσότεροι δεν βλέπουν καθόλου καλά το ενδεχόμενο διορισμού του πρύτανη από τα Συμβούλια και φυσικά την αποψίλωση αρμοδιοτήτω, οπότε αναμένονται έντονες αναταράξεις.
Μάλιστα οι πληροφορίες λένε, ότι οι πρυτάνεις κατάφεραν το 2011, πιέζοντας τα κόμματα, να αλλάξουν αυτό το καίριο σημείο της μεταρρύθμισης Διαμαντοπούλου και να επιτύχουν την εκλογή του πρύτανη από τα μέλη ΔΕΠ αποτρέποντας τον ορισμό του από το Συμβούλιο που θα είχε την ευθύνη της επιλογής του, όπως ήθελε η τότε υπουργός. Αυτή την πρόβλεψη επιχειρεί να επαναφέρει τώρα, κατά τις πληροφορίες, η Νίκη Κεραμέως, πιστεύοντας ότι έτσι θα γλιτώσει νέες αντιπαραθέσεις ανάμεσα σε πρυτάνεις και Συμβούλια. Θα το επιτύχει όμως;
Και ο «μάνατζερ» γραμματέας
Για το ζήτημα του μάνατζερ-γραμματέα στα ΑΕΙ, ο τομέας Παιδείας της ΝΔ είχε προαναγγείλει: Υιοθέτηση του θεσμού του Γενικού (υπηρεσιακού) Γραμματέα του κάθε Ιδρύματος με επιλογή από το πρυτανικό συμβούλιο (ενώ θα ακολουθεί τη θητεία του πρυτανικού συμβουλίου) και με καθήκοντα τη μέριμνα για την ομαλή και αποτελεσματική διοικητική και οικονομική λειτουργία του πανεπιστημίου και με αρμοδιότητες ανάλογες με αυτές που προβλέπει ο ν. 4622/19 για το επιτελικό κράτος. Επιπρόσθετα αναφέρεται ότι θα πρέπει να υιοθετηθούν άμεσα σύγχρονοι Οργανισμοί και Εσωτερικοί Κανονισμοί σε κάθε ΑΕΙ ώστε να απλοποιηθεί η γραφειοκρατία, να αποσυμφορηθούν διοικητικά βάρη και να διασφαλίζεται η επάρκεια, η οικονομικότητα, η αποδοτικότητα και η αποτελεσματικότητα λειτουργίας, καθώς και οι διαδικασίες καλής διακυβέρνησης μέσα ορθές και σύννομες αποφάσεις.
Οι μάνατζερ θα έχουν οικονομικές και διοικητικές αρμοδιότητες θα ελέγχονται από οικονομική επιτροπή και θα λογοδοτούν στο υπουργείο Παιδείας. Το σχέδιο αυτό εξάλλου ανακοίνωσε τόσο η υπουργός Παιδείας σε εκδήλωση της ΔΑΠ όσο και ο υφυπουργός κ. Άγγελος Συρίγος σε σχετική συνέντευξή του, εδώ και μήνες. Ο κ. Συρίγος αναφερόμενος στο θέμα αυτό υπογράμμισε ότι «είναι στο προεκλογικό πρόγραμμα της ΝΔ, ότι τα οικονομικά θέματα δεν τα χειρίζονται απαραιτήτως με τον καλύτερο δυνατό τρόπο πανεπιστημιακοί που μπορεί να μην έχουν ιδιαίτερες γνώσεις και γι’ αυτόν τον λόγο έχουμε πει ότι θα μπουν μέσα στα Πανεπιστήμια οικονομικοί διευθυντές, οι οποίοι θα επιλέγονται με όρους ιδιωτικοοικονομικούς για να παρακολουθούν τα οικονομικά των πανεπιστημίων. Κάποια πανεπιστήμια έχουν τεράστιο οικονομικό φόρτο και έχουν και θέματα που σχετίζονται με την περιουσία τους και με την εκμετάλλευσή της».
Υπενθυμίζουμε ότι στο νέο νόμο θα υπάρχουν ακόμα διατάξεις, που αφορούν στον ΔΟΑΤΑΠ, στα μεταπτυχιακά, ενδεχομένως στην επανίδρυση των ΤΕΙ εντός ΑΕΙ, διπλά πτυχία, δυνατότητα στους φοιτητές να παρακολουθούν μαθήματα και από άλλα τμήματα, και παρα πολλά άλλα.
