«Η μεγαλοφυία είναι 1% εκατό έμπνευση», είπε ο Αϊνστάιν, «και 99 τοις εκατό προσπάθεια».
Το αιώνιο αίνιγμα που ταλανίζει την ανθρωπότητα είναι το νόημα της ύπαρξης και κυρίως τι αποτελεί μια ευτυχισμένη ζωή. «Η ευτυχία», έλεγε ο Αριστοτέλης, «είναι το νόημα και ο σκοπός της ζωής, ολόκληρος ο σκοπός και το τέλος της ανθρώπινης ύπαρξης». Ο Αριστοτέλης βέβαια δεν ήταν ο μόνος σοφός φιλόσοφος που προσπάθησε να μιλήσει για την ευτυχία. Έτσι σε μια εποχή που η αναζήτηση της ευτυχίας μπαίνει ξανά στο προσκήνιο όπως και το ίδιο το νόημα της ζωής, προσπαθήσαμε να δούμε πώς την προσέγγισαν διάσημες ιδιοφυΐες.
Η φόρμουλα του Αϊνστάιν για μια ευτυχισμένη ζωή
Λίγες μέρες πριν πεθάνει ο Αϊνστάιν ο βοηθός του -ο Dukas- τον βρήκε στο κρεβάτι του νοσκοκομείου, «με αγωνία, ανίκανος να σηκώσει το κεφάλι του». Ωστόσο, την επόμενη μέρα, μόλις 24 ώρες περίπου από την ημέρα του θανάτου του, ο Αϊνστάιν ζήτησε από τον Dukas να του πάρει τα γυαλιά, τα χαρτιά και το μολύβι του, και προχώρησε να καταγράψει μερικούς υπολογισμούς.
«Δούλεψε όσο μπορούσε», σημείωσε ο βιογράφος Walter Issacson, «και όταν ο πόνος έγινε πολύ μεγάλος πήγε για ύπνο», για τελευταία φορά. Πράγματι, ο Αϊνστάιν πέθανε κάνοντας το ένα πράγμα που αγαπούσε περισσότερο - δουλεύοντας. Κι έτσι για άλλη μια φορά είναι οι συνθήκες που αποκαλύπτουν το μέγεθος και την ποιότητα ενός χαρακτήρα!
«Η μεγαλοφυία είναι 1% εκατό έμπνευση», είπε ο Αϊνστάιν, «και 99 τοις εκατό προσπάθεια». Πράγματι, δεν είναι τυχαίο ότι κανείς δεν έγινε ποτέ τυχαία σπουδαίος. Εξάλλου, όπως κάποτε σημείωσε ο Αϊνστάιν: «Μόνο ένας επίμονος καταφέρνει αυτό που συνήθως λέμε αποτελέσματα».
Δείξε μου κάποιον σπουδαίο και θα σου δείξω κάποιον με επιμονή. Άλλωστε, τι περισσότερο είναι το κατόρθωμα από το παιδί μιας επίμονη προσπάθειας;
Για τον παραπάνω λόγο, όταν ζητήθηκε από τον Αϊνστάιν να αποκαλύψει το μυστικό για μια ευτυχισμένη ζωή, αν και ο ερωτώμενος περίμενε μια απάντηση μακρά και αναλυτική, ο Αϊνστάιν την κράτησε σύντομη και περιεκτική: «Αν θέλετε να ζήσετε μια ευτυχισμένη ζωή, συνδέστε την με έναν στόχο, όχι με ανθρώπους ή πράγματα».
H φόρμουλα του Αϊνστάιν για μια ευτυχισμένη ζωή.
Εργασία - το απόλυτο καταφύγιο από τη ζωή των καταιγίδων. Δεδομένου ότι τα μεγάλα μυαλά σκέφτονται όμοια, για τον ίδιο λόγο και οι επιβάτες που επιβιβάστηκαν στο ίδιο τρένο σκέψης αναπόφευκτα καταλήγουν στον ίδιο προορισμό, έτσι δεν θα πρέπει να εκπλαγούμε που ο Νεύτωνα και ο Αϊνστάιν - αναμφισβήτητα οι δύο μεγαλύτεροι επιστήμονες στην ιστορία - όταν αντιμετώπισαν τις καταιγίδες της ζωής τους και οι δύο έδωσαν τον ίδιο τύπο για μια ευτυχισμένη ζωή.
Το 1665, η βουβωνική πανώλη έπληξε το Λονδίνο. Ποτέ στο παρελθόν ο κόσμος δεν είχε δει τέτοια θανατηφόρα πανδημία. Και όπως μια πανδημία έκλεισε τα καταστήματα και τα πανεπιστήμια σήμερα, το ίδιο ίσχυε και τότε. Η ιστορία επαναλαμβάνεται πράγματι.
Ενώ ο κόσμος όπως τον ήξερε φαινόταν να καταρρέει κάτω από τα πόδια του, ο Isaac Newton εφάρμοσε τη δική του φόρμουλα για μια ευτυχισμένη ζωή. Πώς; Απλώς συνέδεσε τη ζωή του σε έναν αφηρημένο στόχο, όχι σε φυσικούς ανθρώπους ή συγκεκριμένα πράγματα. Σε διάστημα περίπου δεκαοκτώ μηνών, ο Νεύτωνας θα έκανε επανάσταση στην επιστήμη.
Ο Νεύτωνας ρωτήθηκε αργότερα πώς ανακάλυψε το νόμο της βαρύτητας. Απάντησε:«Με το να το να έχω μόνο αυτό συνέχεια στο μυαλό μου». Με λίγα λόγια, επειδή ο Νεύτωνας είχε προσαρμόσει την καθημερινότητά του σε έναν αφηρημένο στόχο, ο οποίος παρέμενε για πάντα σταθερός και όχι στην ίδια τη ζωή - που είναι όπως πάντα απρόβλεπτη - στην πραγματικότητα κατάφερε να βρει καταφύγιο από τις καταιγίδες της ζωής.
Όταν η σύζυγος του Αϊνστάιν, Έλσα πέθανε, είναι γνωστό ότι ο σοφός επιστήμονας ήταν συντετριμμένος. Εξάλλου, σύμφωνα με τον Isaacson, η Έλσα χρησίμευσε κάπως ως μητρική φιγούρα στον Αϊνστάιν. «Του έλεγε πότε να φάει και πού να πάει», σημειώνει ο Isaacson. «Του έφτιαχνε τις βαλίτσες του».
Ευτυχώς για τον Αϊνστάιν, ο τύπος του για μια ευτυχισμένη ζωή χρησίμευσε ως καταφύγιο από την καταιγίδα. «Όσο μπορώ να εγάζομαι, δεν πρέπει και δεν θα παραπονεθώ, γιατί η δουλειά είναι το μόνο πράγμα που δίνει ουσία στη ζωή».
Dream with Mind + Chase with Body = ο τύπος για μια ευτυχισμένη ζωή
Όταν ρωτήθηκε ο σοφός άντρας αν αισθάνεται καλά επειδή έχει εγκαταλείψει όλες τις κοσμικές απολαύσεις, απάντησε: «Δεν είναι κυρίως το ότι νιώθω καλά, αλλά μάλλον το ότι δεν αισθάνομαι πλέον άσχημα».Αυτό που αντιλήφθηκε πλήρως ο Αϊνστάιν - σχετικά με τη συνοπτική του φόρμουλα για μια ευτυχισμένη ζωή - φαίνεται να βασίζεται σε αυτό:«Είναι πλουσιότερος», είπε ο Σωκράτης, «εκείνος που είναι ικανοποιημένος με λιγότερα».
Ίσως υπάρχει μεγάλη αλήθεια στο ρητό ότι εμείς οι άνθρωποι εκτιμούμε μόνο τα πράγματα που πληρώνουμε. Όπως και εκείνες οι άλλες αφηρημένες απολαύσεις που ήρθαν ελεύθερα, όπως η αγάπη και η πίστη, ίσως θεωρούμε δεδομένο το δώρο μας για να ονειρευτούμε αξιόλογους στόχους, για να μην αναφέρουμε την ικανότητα να βάλουμε τη ζωή μας σε τέτοια όνειρα.Πράγματι, τα καλύτερα πράγματα στη ζωή δεν είναι απλώςδωρεάν, αλλά δεν είναι καν «πράγματα». Οι άνθρωποι είμαστε τα μόνα πλάσματα που μπορούμε να «ονειρευτούμε». Το να φανταστούμε έναν στόχο είναι ο λόγος για αυτό το μαγικό δώρο που ονομάζεται «μυαλό».
Απλή εξίσωση
Επειδή ο Αϊνστάιν ήταν μαθηματικός στην καρδιά, δεν μπορούσε παρά να προσπαθήσει να επιτύχει την ευτυχία σε μια εξίσωση. «Πρέπει να μάθεις τους κανόνες του παιχνιδιού», κατέληξε, «και τότε πρέπει να παίξεις καλύτερα από οποιονδήποτε άλλο».
Όσον αφορά το Παιχνίδι της Ζωής, φαίνεται ότι οι κανόνες είναι τέτοιοι που απαιτούν από εμάς - τα μόνα πλάσματα οπλισμένα με μια φαντασία - να το προσαρμόσουμε έτσι ώστε να οραματιστούμε έναν αφηρημένο στόχο, γνωστότερο ως «όνειρο». Ίσως η παραπάνω αντίληψη εξηγεί γιατί ο Αϊνστάιν έφτασε στο σημείο να αποκαλεί «τη φαντασία πιο σημαντική από τη γνώση.
Με λίγα λόγια, dream big. Βρες το όνειρο που σε εμπνέει και ακολούθησε το με προσπάθεια και επιμονή. Ακολούθησε την καρδιάσου αλλά χρησιμοποιώντας σοφά το μυαλό σου. Έτσι θα βρεις και το δικό σου μυστικό ευτυχίας.
