Μήπως όσα ζούμε και βιώνουμε στην καθημερινότητά μας δεν είναι αληθινά; Όλο και περισσότεροι επιστήμονες υποστηρίζουν και μας προβληματίζουν με την ιδέα πως ενδεχομένως να ζούμε σε μία προσομοίωση του κόσμου. Σαν να βρισκόμαστε δηλαδή σε ένα περιβάλλον εικονικής πραγματικότητας και να μη ζούμε πραγματικά, αλλά να είμαστε προγραμματισμένο υλικό. Η ιδέα αυτή ξεκίνησε για πρώτη φορά από τον καθηγητή της Οξφόρδης Nick Bostrom το 2003.
Μία περιγραφή του ενδεχομένου προσομοίωσης
Ας υποθέσουμε πως οι ηλεκτρονικοί μας υπολογιστές θα συνεχίσουν να εξελίσσονται σε υπολογιστική δύναμη καθώς περνούν τα χρόνια. Κάποια στιγμή στο μακρινό μέλλον θα δημιουργήσουμε έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή τόσο ισχυρό, ο οποίος θα μπορούσε να πραγματοποιήσει προσομοίωση σε ολόκληρο το σύμπαν. Θα μπορούσε συγκεκριμένα να πραγματοποιήσει προσομοίωση στους φυσικούς κανόνες, στη χημεία, στη βιολογία και σε οτιδήποτε αντιλαμβανόμαστε ως φυσικό περιβάλλον.
Εάν τώρα θεωρήσουμε πως η συνείδηση μπορεί να εξελιχθεί και σε ψηφιακή μορφή, τότε οποιαδήποτε προσομοίωση του υπολογιστή μπορεί να αποκτήσει συνείδηση σε έναν κόσμο ο όποιος θα μπορούσε να είναι απολύτως όμοιος με αυτόν στον οποίο ζούμε. Εάν έχετε παρακολουθήσει τις ταινίες Matrix θα καταλάβετε τι εννοούμε και τι θα μπορούσαμε να δούμε στο μέλλον.
Μόλις οι απόγονοί μας δημιουργήσουν έναν τέτοιο υπολογιστή θα δημιουργηθούν αναρίθμητα όντα με συνείδηση ως αποτέλεσμα της προσομοίωσης. Φανταστείτε ένα βιντεοπαιχνίδι και πως όσοι κακοί ή φιλικοί χαρακτήρες υπάρχουν τριγύρω αλληλεπιδρούν με το περιβάλλον και με άλλους χαρακτήρες. Πολύ γρήγορα η τεχνητή νοημοσύνη των όντων του υπολογιστή θα ξεπεράσει τους βιολογικούς εγκεφάλους στο πραγματικό σύμπαν.
Έτσι είναι τρία τα πιθανά ενδεχόμενα: οι απόγονοι μας δεν θα καταφέρουν ποτέ να αναπτύξουν την τεχνολογία προσομοίωσης του κόσμου, β) οι απόγονοι μας θα αναπτύξουν την τεχνολογία, αλλά θα επιλέξουν να μην προχωρήσουν στην προσομοίωση, γ) η μεγάλη πλειοψηφία των εμβρύων οντοτήτων, στις οποίες συμπεριλαμβανόμαστε και εμείς, ζούμε ήδη σε μία προσομοίωση εικονικής πραγματικότητας.
Η χρήση της τεχνολογίας VR στις μέρες μας
Στις μέρες μας μπορούμε να καταλάβουμε πως λειτουργεί η εικονική πραγματικότητα σε διάφορες καθημερινές εφαρμογές. Η τεχνολογία VR χρησιμοποιείται σχεδόν παντού σήμερα, στην ψυχαγωγία, στην εκπαίδευση, στην ιατρική κλπ. Την παρατηρούμε παντού γύρω μας σε διάφορες μορφές και πρόκειται να τη δούμε ακόμα περισσότερο μέσα στα επόμενα χρόνια.
Η FIFA, για παράδειγμα, αυτή τη στιγμή πειραματίζεται με την εικονική πραγματικότητα και έχει έναν τίτλο VR στο Metaverse στον οποίο οι οπαδοί του ποδοσφαίρου παίζουν ένα παιχνίδι συλλογής αντικειμένων. Η εφαρμογή την οποία δημιούργησε η εταιρεία Upland βρίσκεται σε πειραματικό επίπεδο και είναι βέβαιο πως θα δούμε πολύ περισσότερα στο επόμενο Μουντιάλ.
Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν εφαρμογές VR και τίτλοι που είναι πλήρως λειτουργικοί ήδη. Τον Οκτώβριο η PokerStars κυκλοφόρησε τον τίτλο VR της στο Metaverse στο οποίο οι χρήστες μπορούν να παίξουν πόκερ στο διαδίκτυο σε ένα ψηφιακό περιβάλλον με τα avatars τους. Η απόφαση αυτή ήταν πολύ σημαντική και φάνηκε να έχει τεράστια επιτυχία για την κορυφαία στο χώρο της πλατφόρμα online πόκερ που παράλληλα διοργανώνει και φυσικά τουρνουά.
Το ShapeXR είναι ένα άλλο πρόγραμμα το οποίο ανέπτυξε η ομώνυμη εταιρεία με μεγάλη επιτυχία στο χώρο της τρισδιάστατης σχεδίασης και εκπαίδευσης. Το συγκεκριμένο λογισμικό επιτρέπει σε όποιον το χρησιμοποιεί να δημιουργεί σκηνές τρισδιάστατες στις οποίες μπορεί να εμβαθύνει με τη χρήση ενός σετ εικονικής πραγματικότητας. Έχει, επίσης, τη δυνατότητα να προσθέτει στον εικονικό χώρο διάφορα αντικείμενα. Η καινοτομία έγκειται στο γεγονός πως οι ίδιοι οι χρήστες μπορούν να αναπτύξουν το εικονικό περιβάλλον, κάτι το οποίο ήταν δύσκολο στην υλοποίησή του μέχρι σήμερα.
Αντίστοιχα παραδείγματα υπάρχουν πάρα πολλά και φαίνεται ξεκάθαρα ότι η τεχνολογία VR πρόκειται να μας δώσει εκπληκτικά αποτελέσματα και μάλιστα πολύ σύντομα. Μπορείτε να φανταστείτε που μπορούν να φτάσουν σε μερικά χρόνια όλα αυτά. Μπορείτε να φανταστείτε, όμως, το ενδεχόμενο να είμαστε εμείς οι ίδιοι και οι ζωές μας ένα προϊόν της εικονικής πραγματικότητας;
Πώς θα μάθουμε τι ακριβώς συμβαίνει
Όλα αυτά αποτελούν ενδιαφέρουσες θεωρίες, όμως υπάρχει κάποιος τρόπος να καταφέρουμε να αποδείξουμε τι ακριβώς συμβαίνει; Ο καθηγητής του πανεπιστημίου του Πόρτσμουθ, Melvin M. Vopson, έχει δηλώσει πως υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι μπορεί να ζούμε όντως σε μία εικονική πραγματικότητα. Τόνισε πως αυτός ο κόσμος και οποιοσδήποτε κόσμος εικονικής πραγματικότητας βασίζεται στην επεξεργασία των πληροφοριών. Τα πάντα λοιπόν μπορούν στον κόσμο αυτό να ψηφιοποιηθούν και το ελάχιστο μέγεθος πληροφορίας είναι ένα bit.
Στις προσομοιώσεις υπάρχει μεγάλη ομοιότητα με ό,τι συμβαίνει στην κβαντική μηχανική και στον κόσμο των υποατομικών σωματιδίων. Για να το θέσουμε με όρους ψηφιακούς, ο κόσμος μας αποτελείται από ελάχιστες μονάδες σαν τα pixels. Ο καθηγητής επισημαίνει ότι οι νόμοι της φυσικής του σύμπαντος μοιάζουν πάρα πολύ με γραμμές κώδικα ηλεκτρονικού υπολογιστή και για πολλούς η μαθηματική φύση του σύμπαντος θυμίζει τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
Μεγαλύτερη πιθανότητα στη θεωρία της προσομοίωσης του κόσμου μας δίνουν όσοι ασχολούνται με την κβαντική μηχανική. Σε αυτό το επίπεδο οι γνωστοί κανόνες της φυσικής αλλάζουν. Σε υποατομικό επίπεδο υπάρχουν περίεργες καταστάσεις που μπορούν να συνυπάρχουν, πράγμα το οποίο φαίνεται αδιανόητο στην κλασική φυσική. Αυτό μοιάζει απόλυτα με την περίπτωση της εικονικής πραγματικότητας όπου απαιτείται ένας παρατηρητής, ο προγραμματιστής, προκειμένου να συμβούν τα πράγματα.
Πειραματική απόδειξη ή απόρριψη της θεωρίας
Όπως αναφέρει ο καθηγητής Vopson, ένα σύμπαν το οποίο αποτελεί προϊόν προσομοίωσης θα πρέπει να περιέχει πολλά κομμάτια πληροφοριών, δηλαδή bits που αντιπροσωπεύουν τον κώδικα. Εφόσον καταφέρουμε να ανιχνεύσουμε αυτά τα bits πληροφοριών, τότε μπορούμε να πούμε με ασφάλεια πώς βρισκόμαστε σε μία προσομοίωση εικονικής πραγματικότητας. Σύμφωνα με την προτεινόμενη αρχή της ισοδυναμίας πληροφοριών μάζας - ενέργειας, τα bits των πληροφοριών θα πρέπει κανονικά να έχουν μικρή μάζα και πάνω σε αυτό το γεγονός μας δίνεται η δυνατότητα να πειραματιστούμε στην πράξη.
Ο βρετανός επιστήμονας πιστεύει πως το συγκεκριμένο πείραμα είναι εφικτό με τα υπάρχοντα εργαλεία που υπάρχουν διαθέσιμα ήδη και για αυτό ακριβώς ξεκίνησε έναν ιστότοπο συγκέντρωσης χρημάτων από δωρεές, προκειμένου το πείραμα αυτό να πραγματοποιηθεί.
