Η ευτυχία γίνεται πιο εύκολη και πιο προσιτή όταν πάψει να είναι αυτοσκοπός ή στόχος
Παρόλο που στο λεξικό θα βρούμε έναν ορισμό της λέξης ευτυχίας, αυτός ο ορισμός διαφέρει από άνθρωπο αλλά και από πολιτισμό σε πολιτισμό αλλά και ανά τις ιστορικές περιόδους. Στα σημερινά ωστόσο δεδομένα, υπάρχει ένα απροσδόκητο κενό στην έννοια της «ευτυχίας» που πρέπει να συνειδητοποιήσεις. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο η αδιάκοπη προσπάθειά σου να βρεις την ευτυχία συχνά σε αποσπά από το να κατακτήσεις πραγματικά μια πραγματική κατάσταση ευημερίας.
Ποιος δεν θέλει να αγγίξει την ευτυχία; Ή, με άλλα λόγια, υπάρχει κάποιος εκεί έξω για τον οποίο η ευτυχία δεν είναι ο απόλυτος τελικός στόχος; Για τους περισσότερους ανθρώπους, η απόλυτη ευτυχία - για τον εαυτό τους ή για ένα αγαπημένο πρόσωπο - είναι αυτή η ιδανική κατάσταση που τους οδηγεί να συνεχίσουν να αγωνίζονται και τους δίνει έναν σκοπό στη ζωή. Η επιδίωξη της ευτυχίας υποτίθεται ότι καθορίζει τις περισσότερες από τις ενέργειές μας, είτε άμεσα είτε έμμεσα. Ο Αριστοτέλης ισχυρίστηκε ότι η ευτυχία ήταν η επιθυμία όλων - και δημιούργησε ένα ολόκληρο ηθικό σύστημα γύρω από αυτήν την ιδέα. Αλλά είχε δίκιο; Είναι η επιθυμία για ευτυχία ο καλύτερος τρόπος για να την αποκτήσεις;
Πώς ορίζεις την ευτυχία;
Ας το σκεφτείς για μια στιγμή. Είναι εύκολο να πεις ότι επιδιώκεις την ευτυχία. Τι κάνεις όμως όταν το ισχυρίζεσαι; Πώς μοιάζει η ευτυχία; Ακόμα και τα παραμύθια, αυτές οι φανταστικές ιστορίες που ασχολούνται με όλα τα μαγικά και θαυμάσια, πρέπει να φτάσουν εκεί, σε αυτό το μέρος. «Κι έζησαν ευτυχισμένοι», λέει η ιστορία, αλλά δεν είναι τυχαίο που δεν το δείχνει να συμβαίνει στην πραγματικότητα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι μερικοί άνθρωποι εκεί έξω δεν προσπαθούν να μας δείξουν πώς φαίνεται η ευτυχία. Για όλη την καλλιέργεια της μαγείας και της φαντασία, τα παραμύθια συναγωνίζονται στην πραγματικότητα με τη σύγχρονη ποπ κουλτούρα που ορίζει πώς πρέπει να αγωνιστεί ένα άτομο για να είναι ευτυχισμένο. Τα διαφημιστικά και τα mainstream media είναι πολύ ξεκάθαρα για τον ορισμό της ευτυχίας: αυτή η κατάσταση απόλυτης ευδαιμονίας και ικανοποίησης, με συνεχή χαμόγελα για να έχεις όλα όσα επιθυμεί η καρδιά σου - αυτοκίνητα, φανταχτερά ρούχα, κοσμήματα, σπίτια, χρήματα. Άλλες φορές, πάλι υποτίθεται ότι πιστεύεις ότι η ευτυχία είναι, ας πούμε, το να έχεις μια επιτυχημένη, πάντα χαμογελαστή οικογένεια.
Το να είσαι πλούσιος, ωστόσο, σίγουρα δεν θα φέρει την ίδια χαρά σε όλους. Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι προγραμματισμένοι για να αντλούν ικανοποίηση από τα υλικά αγαθά. Το ίδιο ισχύει και για την τέλεια οικογένεια. Επιπλέον, η ανθυγιεινή και πλασματική προσέγγιση της κοινωνίας σε αυτό το είδος ελπιδοφόρου νιρβάνας μπορεί να κάνει εκείνους που δεν ταιριάζουν πραγματικά σε καμία γενική κατηγορία του «ευτυχισμένου ιδανικού» να αισθανθούν αποτυχημένοι και αυτό σίγουρα δεν είναι δίκαιο. Αυτό είναι ένα από τα κύρια προβλήματα σχετικά με την ευτυχία: δεν υπάρχει πραγματική συνταγή, καμία φόρμουλα, καμία εγγύηση ότι θα βρεις αυτό που «πυροδοτεί τη χαρά» με τρόπο που θα είσαι σε θέση να είσαι ευτυχισμένη όλη την ώρα. Διαφορετικά πράγματα κάνουν τους διαφορετικούς ανθρώπους ευτυχισμένους σε διαφορετικές στιγμές και όλοι πρέπει να αποδεχτούμε ότι κανένας από εμάς δεν θα είναι πραγματικά μόνιμα ευτυχισμένος.
Η «καταπίεση» της ευτυχίας
Ωστόσο, αυτό είναι ένα από τα βασικά στοιχεία για την καθημερινή μας αντίληψη της ευτυχίας. Υποτίθεται ότι είναι ένα είδος δραστικής κατάστασης ευδαιμονίας - αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν θετική επίδραση. Αυτό σημαίνει ότι η ευτυχία μπορεί να έρθει και να φύγει, και ο ιδανικός στόχος θα ήταν να βρεις έναν τρόπο να είσαι ευτυχισμένη, ικανοποιημένη ή χαρούμενη (ή όπως αλλιώς θες πες το) όλη την ώρα. Αυτός ο στόχος, όμως, όχι μόνο μας ασκεί μια ανθυγιεινή πίεση – αλλά είναι κι εντελώς μη ρεαλιστικός. Υπό αυτήν την έννοια, η ευτυχία (έτσι κατανοείται) είναι πράγματι υπερβολική.
Το πρόβλημα είναι ότι δεν μπορείς –κανείς δεν μπορεί–να είσαι ρεαλιστικά χαρούμενη κάθε λεπτό κάθε μέρα. Πάντα θα υπάρχουν σκαμπανεβάσματα. Και αν δεν ανακαλύψεις έναν τρόπο να το αντιμετωπίσεις αυτό –αν αντίθετα θέλεις να διατηρήσεις την ευτυχία με κάθε κόστος– τότε τελικά θα καταφέρεις να μιζεριάσεις περισσότερο. Έτσι, ειρωνικό, όπως ακούγεται, η αδιάκοπη επιδίωξη της ευτυχίας μπορεί στην πραγματικότητα να είναι αντιπαραγωγική, ανθυγιεινή και μια σημαντική πηγή άγχους.
https://www.instagram.com/p/CINRvZApbp0/
Λύνοντας την εξίσωση
Έτσι, εάν η ευτυχία δεν είναι στην πραγματικότητα η απάντηση, τι πρέπει να επιδιώκεις; Λοιπόν, το θέμα της ευτυχίας έγκειται στο ότι είναι προσωρινή: έρχεται και φεύγει. Τι κάνεις κατά τη διάρκεια εκείνων των στιγμών που έχει φύγει; Αν μάθεις να είσαι εντάξει ακόμη και τότε, τότε θα μπορούσες να πλησιάσεις σε μια ικανοποιητική απάντηση. Και αυτή η απάντηση πρέπει να είναι κάτι που μπορεί να είναι παρόν ακόμη και όταν απουσιάζει η ευτυχία, έτσι ώστε το ένα να μην εξαρτάται από τον άλλον με οποιονδήποτε τρόπο. Εν ολίγοις, αυτό που πρέπει να προσπαθείς είναι η ειρήνη, η ηρεμία, η γαλήνη. Αυτός θα ήταν καλύτερος στόχος για διάφορους λόγους.
Κοιτάζοντας μέσα σου
Πολλοί άνθρωποι προσπαθούν να αναζητήσουν κάτι που θα γεμίσει το κενό που τους κάνει δυσαρεστημένους. Συνεχώς επιδιώκουν μια ατέρμονη σειρά από τη μια χαρούμενη δραστηριότητα στην άλλη. Αλλά τι συμβαίνει μεταξύ αυτών των στιγμών; Τι συμβαίνει όταν πρέπει να αντιμετωπίσουν το κενό που προσπαθούν τόσο σκληρά να αποφύγουν; Το να χρησιμοποιήσεις την ευτυχία, ως έναν τρόπο να κατανικήσεις τη θλίψη σου κάποια στιγμή θα σε κουράσει τόσο που το άδειασμα που θα νιώσεις θα είναι συντριπτικό. Η στιγμιαία χαρά σε βοηθάει να ξεφύγεις προσωρινά από ένα κακό συναίσθημα: αλλά αυτό το συναίσθημα δεν θα εξαφανιστεί ως διά μαγείας. Θα είναι απλώς κρυμμένο, σαν να το έχεις κρύψει κάτω από το χαλί. Θα παραμείνει μαζί σου επειδή δεν θα το έχεις αντιμετωπίσει σωστά. Και μόλις βρεθείς μόνη σου, χωρίς χαρούμενη δραστηριότητα, μπορεί να αναπηδήσει για άλλη μια φορά για να σε χτυπήσει σαν πέτρα.
https://www.instagram.com/p/CJ5WxofHNwL/
Σκέψου ότι πιθανότατα θα πρέπει να αντιμετωπίσεις δύσκολες στιγμές στη ζωή σου: το τέλος μιας σχέσης, την απώλεια ενός κατοικίδιου ζώου, τον θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου. Εάν δεν κάνεις τίποτα άλλο παρά να επιδιώκεις την ευτυχία όλη σου τη ζωή, δεν θα είσαι εξοπλισμένη για να αντιμετωπίζεις τον πόνο που ακολουθεί.
Λοιπόν, τι να κάνεις; Μπορεί να ακούγεται προφανές τώρα, αλλά στην πραγματικότητα πρέπει να μάθεις να ζεις με τον εαυτό σου και με την οποιαδήποτε αιτία του πόνου σου, χωρίς να υποφέρεις. Δεν πρέπει να προσπαθείς να ξεπεράσεις τη θλίψη ή την πλήξη ή τη μοναξιά. Πρέπει να βρεις την ειρήνη και την ισορροπία στη ζωή σου και μέσα σου με τρόπο που θα σου επιτρέψει να κοιτάξεις όλες αυτές τις ανεπιθύμητες «παρενέργειες» και να πεις: «δεν θα με ρίξεις». Όσο οδυνηρό και αν είναι, πρέπει να είσαι σε θέση να το χειριστείς, αντί να το κρύψεις ή να του ξεφύγεις προσωρινά. Ξέρω ακούγεται πιο εύκολο από ό,τι ίσως το νομίζεις ότι είναι στην πράξη.
Be you
Υπάρχουν όμως πράγματα που μπορείς να κάνεις για να το πετύχεις. Ένας τρόπος για να φτάσεις στην ηρεμία είναι να εξασκήσεις το διαλογισμό και τη συνειδητότητα όσο μπορείς, να μάθεις να προσπερνάς ή να διαχειρίζεσαι τα δεινά και να εστιάζεις μόνο στο παρόν – στο εδώ και τώρα. Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν θα αισθανθείς πόνο – απλώς σημαίνει ότι, όταν το αισθάνεσαι, θα είσαι σε θέση να έχεις μια υγιή σχέση με αυτό. Ο πόνος και η θλίψη είναι πιθανώς αναπόφευκτα. Το πώς τα αντιμετωπίζεις όταν έρχονται, εξαρτάται από εσένα.
Το να βρίσκεσαι σε μια κατάσταση ειρήνης και ηρεμίας δεν σημαίνει να παραιτηθείς από ό,τι περισσότερο μπορείς να πετύχεις. Δεν σημαίνει απαραιτήτως ότι είσαι τόσο ικανοποιημένη που δεν έχεις πλέον καμία απολύτως φιλοδοξία. Αντιθέτως. Αυτό σημαίνει ότι εάν έχεις φιλοδοξίες κι επιθυμίες, θα τις προσεγγίσεις με υγιή τρόπο. Δεν θα υποφέρεις εξαιτίας αυτών: οι επιθυμίες σου και η σκέψη του να μην τις εκπληρώσεις δεν θα αποτελούν πηγή ταλαιπωρίας και άγχους.
Η ιδέα δεν είναι να φτάσεις σε μια κατάσταση όπου δεν θα σε αγγίζει κανένα συναίσθημα, αλλά να μάθεις να αποδέχεσαι και να αφήνεις τελικά κάθε συναίσθημα που έρχεται στο δρόμο σου αγκαλιάζοντάς το με αποδοχή και κατανόηση - είτε πρόκειται για ευτυχία ή πόνο ή οποιαδήποτε άλλη συναισθηματική κατάσταση. Ένα ψυχικά ισχυρό άτομο δεν είναι αυτό που βασίζεται στην ευτυχία για να σηκωθεί, αλλά είναι ένα άτομο που παραμένει όρθιο ακόμη και όταν η ευτυχία δεν υπάρχει πουθενά.
