Το έργο του μεγάλου Αμερικανού συγγραφέα του φανταστικού και του τρόμου δίνει έμπνευση και στον κινηματογράφο.
Ο Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ γεννήθηκε στις 20 Αυγούστου του 1890 στο Πρόβιντενς του Ρόουντ Άιλαντ. Εσωστρεφής, φιλάσθενος και λάτρης της λογοτεχνίας –αλλά και της αστρονομίας– από πολύ νεαρή ηλικία, πέρασε μεγάλες περιόδους της ζωής του απομονωμένος από τον έξω κόσμο. Κάποτε είπε πως «όλες οι ιστορίες μου βασίζονται στη θεμελιώδη υπόθεση πως οι κοινοί ανθρώπινοι νόμοι και τα ανθρώπινα συναισθήματα δεν έχουν καμιά ισχύ και σημασία στο σύμπαν».
Με αφορμή την κυκλοφορία των Απάντων του Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ μέσα από 15 τόμους – ήδη κυκλοφορούν οι πρώτοι 9 και έπονται οι επόμενοι - από τις εκδόσεις Οξύ, θα φύγουμε για λίγο από τη μαγεία του χαρτιού και των βιβλίων και θα μεταφερθούμε σε ένα άλλο μαγικό μέσο, τον κινηματογράφο.
Είναι άπειρα τα παραδείγματα ταινιών και δημιουργών που έχουν πάρει έμπνευση και άλλοι που έχουν προσπαθήσει να μεταφέρουν ιστορίες του Λάβκραφτ στη μεγάλη οθόνη. Μην ξεχνάμε, πολλές από τις ιστορίες του Λάβκραφτ θεωρούνται unfilmable και ότι δύσκολα μπορούν να μεταφερθούν στον κινηματογράφο.
Παρ’ όλα αυτά, έχουν υπάρξει αρκετές καλές και αξιοπρόσεκτες ταινίες – μεταφορές έργων του Λάβκραφτ, καθώς και άλλες κοντά στο πνεύμα και την ατμόσφαιρα του συγγραφέα, χωρίς να βασίζονται σε ιστορίες του (π.χ. The Thing, Event Horizon, Annihilation κ.α.). Παρουσιάζουμε κάποιες από αυτές παρακάτω.
In the Mouth of Madness (1994)
Βαθιά μέσα στα 90s, το φιλμ «Στο Στόμα της Τρέλας» είναι μία ελεύθερη μεταφορά του τεράστιου Τζον Κάρπεντερ (“Halloween”, “Christine”, “They Live”) πάνω στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Λάβκραφτ και η τρίτη ταινία της άτυπης «Apocalypse» τριλογίας, μαζί με το «The Thing” (1982) και το “Prince of Darkness” (1987). Και οι τρεις αυτές ταινίες θα λέγαμε ότι είναι πολύ κοντά στο πνεύμα και την ατμόσφαιρα των ιστοριών του Λάβκραφτ. Η ιστορία θέλει έναν ασφαλιστικό ερευνητή (Σαμ Νηλ) να φτάνει σε μία μικρή πόλη για να μάθει περισσότερα για την μυστηριώδη εξαφάνιση ενός γνωστού συγγραφέα μυθιστορημάτων τρόμου. Ένα ακυκλοφόρητο χειρόγραφο του συγγραφέα πέφτει στα χέρια του και έκτοτε αρχίζει να κατακλύζεται από εφιάλτες και αλλόκοτα γεγονότα.
Re-Animator (1985)
Υπερκλασική ταινία τρόμου με μπόλικο μακάβριο χιούμορ για όσους πρόλαβαν την εποχή της βιντεοκασέτας και αργότερα των DVD. Είναι ελεύθερα βασισμένη στη μικρή ιστορία “Χέρμπερτ Γουέστ – Ο Αναζωογονητής» (στην Ελλάδα η ταινία είχε τίτλο «Ζωντανός Νεκρός») και είναι η πρώτη Λαβκραφτική ταινία του cult Αμερικανού σκηνοθέτη Στιούαρτ Γκόρντον που φιλοξενούμε στο αφιέρωμα. Ακολούθησαν το «From Beyond» και το «Dagon”. Ο νεαρός Ελβετός φοιτητής ιατρικής Χέρμπερτ Γουέστ (Τζέφρι Κομπς) φτάνει στο πανεπιστήμιο του Μισκατόνικ στις ΗΠΑ και αρχίζει να πειραματίζεται πάνω στην ανάσταση των νεκρών, χορηγώντας στα πτώματα ένα περίεργο πράσινο υγρό. Κάτι που δεν βρίσκει σύμφωνους τους καθηγητές και τη διεύθυνση του πανεπιστημίου. Η αρχή, πάντως, έχει γίνει και ποιος τους σταματάει...
From Beyond (1986)
Ένα μόλις χρόνο μετά το «Re-Animator», «σκάει» και το «From Beyond» από τον Στιούαρτ Γκόρντον, με τον κλασικό ελληνικό τίτλο «Η Έκτη Αίσθηση της Κολάσεως». Στον πρωταγωνιστικό ρόλο βρίσκουμε ξανά τον Τζέφρι Κομπς και είναι άλλη μία ελεύθερη μεταφορά μίας μικρής ιστορίας του Λάβκραφτ («Υπερπέραν»). Σε πιο science-fiction και body horror μονοπάτια (και λιγότερο χιούμορ από το «Re-Animator”), η ταινία έχει ως επίκεντρο μία ομάδα επιστημόνων και μία συσκευή που λέγεται «Resonator” και μπορεί να διεγείρει την ανθρώπινη επίφυση. Οι δοκιμές δεν πηγαίνουν όπως τις υπολογίζουν και σύντομα οι επιστήμονες μπορούν να αντιλαμβάνονται και να έρχονται σε επαφή με πλάσματα από άλλες διαστάσεις.
Color Out of Space (2019)
Βασισμένη στην ομώνυμη μικρή ιστορία “Το Χρώμα από το Διάστημα”, η σύγχρονη μεταφορά του «προβληματικού» Νοτιοαφρικανού σκηνοθέτη Ρίτσαρντ Στάνλεϊ (επέστρεψε στη σκηνοθεσία μετά από 25 χρόνια) είναι ένα «ψυχεδελικό παραλήρημα», πιστό στο βιβλίο και στις αρχές του Λάβκραφτ. Απέτυχε παταγωδώς στο box office αλλά βλέπουμε τον πρωταγωνιστή Νίκολας Κέιτζ σε έναν από τους πιο δυναμικούς ρόλους της καριέρας του. Παίζει τον Νέιθαν Γκάρντνερ, που μαζί με την οικογένειά του μετακομίζουν σε μία φάρμα για λόγους υγείας και για μία νέα αρχή. Η πτώση ενός εκτυφλωτικού γεμάτου χρώματα μετεωρίτη στη φάρμα φέρνει μία σειρά από παράξενα φαινόμενα και αναστατώνει την οικογένεια και τους κατοίκους της γειτονικής πόλης Άρκαμ.
Dagon: Το Πλάσμα του Βυθού (2001)
Ξανά ο Στιούαρτ Γκόρντον στη σκηνοθεσία, αυτή τη φορά σε μία ισπανική παραγωγή που έτυχε σχετικής επιτυχίας και στην Ελλάδα (την εποχή του DVD). Βασισμένη στην ομώνυμη μικρή ιστορία του Λάβκραφτ, όπως και στο διήγημα «Η Σκιά Πάνω από το Ίνσμουθ», τη θέση της πόλης Ίνσμουθ εδώ παίρνει το ισπανικό ψαροχώρι Ιμπόκα. Εκεί καταλήγουν ένας άνδρας και μία γυναίκα με μία σωστική λέμβο και μετά από ένα ατύχημα με το ιστιοπλοϊκό τους. Οι κάτοικοι στην αρχή θα τους προσφέρουν κατάλυμα και τροφή, μόνο που σύντομα το ζευγάρι θα νιώσει ότι κινδυνεύει. Οι κάτοικοι της Ιμπόκα έχουν αναπτύξει χαρακτηριστικά ψαριών και παραμορφώσεις και πιστεύουν στην αρχαία θαλασσινή θεότητα Dagon και όχι στον θεό των Χριστιανών. Το “Dagon», αν και χαμηλού προϋπολογισμού, είναι μία από τις καλύτερες κινηματογραφικές μεταφορές έργων του Λάβκραφτ.
The Call of Cthulhu (2005)
«Το Κάλεσμα του Κθούλου» είναι μία ξεχωριστή πρόταση μιας και εδώ έχουμε να κάνουμε με μία σύγχρονη βουβή ταινία που δεν ξεπερνάει τα 46 λεπτά σε διάρκεια. Και όμως, είναι αρκετά για να μας βάλουν βαθιά μέσα στο πνεύμα και την ατμόσφαιρα των βιβλίων του Λάβκραφτ και συγκεκριμένα της αριστουργηματικής μικρής ιστορίας με πρωταγωνιστή το ακατανόμαστο πλάσμα που κοιμάται για εκατομμύρια χρόνια και μίας αίρεσης που το λατρεύει. Αξίζει να την αναζητήσετε.
Necronomicon (1993)
Ακόμα και σήμερα, πολλοί πιστεύουν πως το βιβλίο Necronomicon είναι πραγματικό, αλλά δεν είναι τίποτα άλλο από ένα φανταστικό βιβλίο που βρίσκουμε μέσα στις ιστορίες κοσμικού τρόμου του Λάβκραφτ. Με το Necronomicon ή αλλιώς «Το Βιβλίο των Νεκρών», κάποιος μπορεί να κάνει επίκληση στα δαιμονικά όντα Μεγάλους Παλαιούς, τους οποίους συναντάμε στα μυθιστορήματα του σπουδαίου Αμερικανού συγγραφέα. ενώ περικλείει και άλλες δυνάμεις. Φτάνουμε στο 1993, με το «Necronomicon” να είναι μία πολύ ενδιαφέρουσα ανθολογία τρόμου με τέσσερις ξεχωριστές ιστορίες βασισμένες σε ιστορίες του Λάβκραφτ από τρεις διαφορετικούς σκηνοθέτες (ο στενός συνεργάτης και παραγωγός του Στιούαρτ Γκόρντον, Μπράιαν Γιούζνα, Κριστόφ Γκανς και Σουσούκε Κανέκο).
