O superhero που συνεχίζει να χαρίζει έμπνευση στην pop κουλτούρα
«Δεν νομίζω ότι τον έβλεπα με αυτόν τον τρόπο… μέχρι που τον είδα με εκείνη τη στολή», δήλωσε η Whoopi Goldberg στο νέο ντοκιμαντέρ Super/Man: The Christopher Reeve Story. Αναφερόταν, φυσικά, στο εμβληματικό ηλεκτρικό μπλε κοστούμι λύκρα και την κόκκινη κάπα που φόρεσε ο Reeve το 1978, ενσαρκώνοντας τον πρώτο κινηματογραφικό Superman.
Από τότε, η στολή του Superman –με τις χαρακτηριστικές μπλε, κόκκινες και κίτρινες αποχρώσεις– έχει παραμείνει σχεδόν αμετάβλητη, σε αντίθεση με τις εμφανείς αλλαγές που γνώρισαν άλλοι ήρωες, όπως ο Batman, που εγκατέλειψε το ελαστικό κοστούμι του για μια πιο βαριά, στρατιωτικού τύπου πανοπλία. Ο Superman, από την άλλη, παρέμεινε πιστός στο εμβληματικό του look. Παρόλο που οι αποχρώσεις του μπλε ποικίλουν, η βασική εικόνα του χαρακτήρα παραμένει αναλλοίωτη. Στην πραγματικότητα, μόνο μία ταινία, το Man of Steel (2013) του Zack Snyder, απομακρύνθηκε από το κλασικό design, αφαιρώντας τα κόκκινα σλιπ και τη ζώνη.
Ο σχεδιαστής κοστουμιών της ταινίας, Michael Wilkinson, εξήγησε στο CNN ότι η συγκεκριμένη στολή σχεδιάστηκε με έμπνευση από την κουλτούρα του Krypton, δίνοντας στο κοστούμι μια πιο «πανοπλιακή» αίσθηση. «Δοκιμάσαμε πολλές εκδοχές και, όταν αφαιρέσαμε τα σλιπ, φάνηκε να ταιριάζει καλύτερα με την αισθητική της ταινίας».
Για τον James Gunn, όμως, σκηνοθέτη του επερχόμενου Superman (2025), η επιστροφή στο κλασικό σχέδιο είναι μια συνειδητή επιλογή. «Θέλει να είναι σύμβολο ελπίδας και θετικότητας. Γι’ αυτό ντύνεται σαν επαγγελματίας παλαιστής», δήλωσε στο CinemaBlend. «Το κοστούμι του είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να δείχνει προσιτός και όχι απειλητικός».
Όποια κι αν είναι η εκδοχή του, ένα είναι σίγουρο: το κοστούμι του Superman παραμένει ένα από τα πιο εμβληματικά looks στην ιστορία της ποπ κουλτούρας.
Ο Superman κατακτά τα fashion shows
Η βιομηχανία της πολυτελούς μόδας έχει βρει επανειλημμένα έμπνευση στους υπερήρωες των κόμικς, μετατρέποντάς τους σε σύμβολα του στυλ. Το 2008, το Ινστιτούτο Κοστουμιών του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης της Νέας Υόρκης παρουσίασε την έκθεση Superheroes: Fashion and Fantasy, όπου περίπου 60 σύνολα – από κινηματογραφικά κοστούμια μέχρι υψηλή ραπτική – ανέδειξαν τη σύνδεση μεταξύ της μόδας και της superhero aesthetic.
Ανάμεσα στα εκθέματα ξεχώριζε το ιδιαίτερο σχέδιο του Γερμανού σχεδιαστή Bernhard Willhelm από το 2006, με τίτλο Superheroe Blapping Emblapping, ένα κομμάτι που αναμειγνύει το εμβληματικό ύφος των υπερηρώων με avant-garde αισθητική.
«Σήμερα, οι υπερήρωες έχουν διαποτίσει κάθε πτυχή της ποπ κουλτούρας», δήλωσε ο επιμελητής της έκθεσης, Andrew Bolton. «Η κλασική στολή τους –με την κάπα, τη μάσκα και το κορμάκι– συνεχίζει να επανερμηνεύεται στη μόδα, όχι μόνο ως αισθητική επιλογή αλλά και ως εργαλείο εξερεύνησης θεμάτων όπως η ταυτότητα, η σεξουαλικότητα και ο εθνικισμός».
Ο Bolton πρόσθεσε ότι τόσο η μόδα όσο και οι υπερήρωες μοιράζονται μια κοινή θεματική: τη διαρκή δυνατότητα μεταμόρφωσης. «Η ιδέα του υπερήρωα είναι συνυφασμένη με την αλλαγή και την εξέλιξη, κάτι που είναι εγγενές και στη μόδα», εξήγησε. Και πράγματι, οι σχεδιαστές συνεχίζουν να αντλούν έμπνευση από αυτούς τους μύθους, δημιουργώντας ρούχα που ενσωματώνουν τη δύναμη, τη φαντασία και τη θεατρικότητα των υπερηρωικών κόσμων.
Ο Superman σε θέση μοντέλου
Λίγα χρόνια μετά την εμβληματική έκθεση του Met για τους υπερήρωες, η υψηλή ραπτική συνέχισε να αντλεί έμπνευση από τον «Άνθρωπο από Ατσάλι». Ο Αμερικανός σχεδιαστής Jeremy Scott παρουσίασε στη συλλογή Φθινόπωρο-Χειμώνας 2011 της Moschino ένα μακρυμάνικο μάξι φόρεμα από μπλε παγιέτες, που θύμιζε την αισθητική του Σούπερμαν. Το μπροστινό μέρος του φορέματος έφερε ένα παραλλαγμένο logo του υπερήρωα – το κλασικό "S" αντικαταστάθηκε από ένα ερωτηματικό – ενώ από την πλάτη έπεφτε μια κόκκινη τούλινη κάπα, προσθέτοντας θεατρικότητα στο σχέδιο. «Η μόδα πρέπει να είναι διασκεδαστική», δήλωσε ο Scott στη Vogue εκείνη τη χρονιά.
Ο σχεδιαστής παρουσίασε επίσης ένα ηλεκτρίκ μπλε singlet top με το ίδιο σύμβολο, ενισχύοντας την παιχνιδιάρικη διάθεση της συλλογής. Την επόμενη χρονιά, η Chanel διοργάνωσε την επίδειξη του Φθινοπώρου-Χειμώνα 2012 μέσα σε ένα σκηνικό που πολλοί παρομοίασαν με το Φρούριο της Μοναξιάς, την εμβληματική κρυστάλλινη κρυψώνα του Σούπερμαν. Το catwalk περιβαλλόταν από γιγαντιαίους μοβ και μαύρους γεώδεις κρυστάλλους που ξεπρόβαλλαν από ένα δάπεδο καλυμμένο με λευκή άμμο, δημιουργώντας μια ατμόσφαιρα σχεδόν εξωπραγματική.
H σημαντική επιρροή του στην pop κουλτούρα
Αλλά η επίδραση του Σούπερμαν στη μόδα δεν περιορίστηκε στις πασαρέλες. Στη δεκαετία του ’90 και στις αρχές του 2000, το λογότυπό του έγινε σύμβολο του εναλλακτικού στυλ και της ειρωνικής ποπ κουλτούρας. Ο Billy Corgan των Smashing Pumpkins εμφανίστηκε σε συναυλία του 1993 στο Σικάγο φορώντας ένα μαύρο πουλόβερ με το σήμα του Σούπερμαν σε ροζ και κίτρινο – στα μανίκια του ήταν τυπωμένη η λέξη Superslut. Το ίδιο το συγκρότημα υιοθέτησε το iconic "S" στη δική του σειρά merchandise, ενώ το 2002 ο Eminem λάνσαρε τη δική του εκδοχή του λογότυπου, το Super-E, κάνοντας το σήμα του Σούπερμαν αναπόσπαστο μέρος της hip-hop κουλτούρας.
Από τις πασαρέλες μέχρι τη μουσική σκηνή, το σύμβολο του Σούπερμαν ξεπέρασε το κόμικ και έγινε fashion statement, αποδεικνύοντας πως ο μύθος του παραμένει άφθαρτος.
Ο Superman γεννιέται ξανά μέσα από τους ανθρώπους της τέχνης και της μόδας
Μακριά από την κλασική εικόνα της άψογης αρρενωπότητας που καθιέρωσε ο Κρίστοφερ Ριβ στη δεκαετία του ’70 – ο οποίος προπονούταν καθημερινά για να εξασφαλίσει ότι ο Σούπερμαν δεν θα φαινόταν «σαν σκελετός» – το iconic σύμβολο του υπερήρωα πέρασε σε μια εντελώς νέα εποχή. Στις αρχές του 21ου αιώνα, ο Σούπερμαν έγινε σημείο αναφοράς για καλλιτέχνες, μουσικούς και δημιουργικούς ανθρώπους που δεν ήταν απαραίτητα γυμνασμένοι αθλητές, αλλά περισσότερο πειραματιστές της ποπ κουλτούρας.
«Κατά την έρευνά μου για το κοστούμι του Σούπερμαν, συνειδητοποίησα πόσο βαθιά έχει διεισδύσει στον πολιτισμό», δήλωσε ο σχεδιαστής κοστουμιών Michael Wilkinson. «Τόσοι πολλοί άνθρωποι έχουν πάρει το κοστούμι και το έχουν προσαρμόσει στη δική τους αισθητική, είτε με ευλάβεια, είτε με ειρωνεία, είτε κάπου στο ενδιάμεσο. Νομίζω ότι το σύμβολο του Σούπερμαν ανοίγει διάλογο για την έννοια της "τελειότητας" και του "ιδανικού" – μια ιδέα που συναρπάζει τους δημιουργικούς καλλιτέχνες εδώ και αιώνες».
Σήμερα, φαίνεται πως ζούμε μια νέα εποχή άνθισης της μόδας των υπερηρώων. Το καλοκαίρι του 2023, ο Marc Jacobs επανέφερε ένα εμβληματικό πουλόβερ από κασμίρ με το διακοσμητικό "S", το οποίο είχε πρωτοσχεδιαστεί στα τέλη της δεκαετίας του ’90. Η νέα εκδοχή του sweater – που δημιουργήθηκε σε συνεργασία με τον streetwear σχεδιαστή Nigo – κατασκευάστηκε από πολυτελές μείγμα μαλλιού αλπακά και μερινό, με τιμή λιανικής 495 δολάρια. Όσοι κινούνται στα fashion circles, πιθανότατα το εντόπισαν σε καλεσμένους της Εβδομάδας Μόδας του Λονδίνου. Παράλληλα, vintage Superman μπλουζάκια έκαναν την εμφάνισή τους στο street style της Εβδομάδας Μόδας της Νέας Υόρκης, έξω από το σόου του οίκου Coach για το Φθινόπωρο-Χειμώνα 2024.
Οπότε, όχι, δεν είναι πουλί. Ούτε αεροπλάνο. Αν παρατηρήσετε το iconic "S" να επιστρέφει δυναμικά, το πιθανότερο είναι ότι βρίσκεστε σε μια επίδειξη μόδας.
