Οι τάσεις για τα επαγγέλματα του μέλλοντος στην Ελλάδα-Μέρος 1

Τι συμβαίνει στον κλάδο πληροφορικής/τηλεπικοινωνίες

Στο παρελθόν, η κατάλληλη εκπαίδευση συχνά οδηγούσε σε μία ασφαλή θέση εργασίας. Αυτό δεν ισχύει σήμερα. Μπορούμε να κάνουμε βάσιμες υποθέσεις για μελλοντικές ευκαιρίες, αλλά θα υπάρχει πάντοτε αβεβαιότητα! Είναι σημαντικό να επιδιώκουμε τις σπουδές και το επάγγελμα που αντανακλούν καλύτερα το χαρακτήρα μας και τις τρέχουσες επαγγελματικές ευκαιρίες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η επιλογή κατεύθυνσης σπουδών ή επαγγέλματος που θα κάνουν οι νέοι σύμφωνα με τις σημερινές συνθήκες της αγοράς εργασίας δεν εξασφαλίζει τη σταθερή και μόνιμη σταδιοδρομία. Μέχρι να ολοκληρώσουν τις σπουδές σε έναν τομέα που τώρα έχουν επιλέξει, μπορεί τα δεδομένα στην αγορά εργασίας να έχουν αλλάξει, νέα επαγγέλματα να έχουν εμφανιστεί και άλλα επαγγέλματα που είναι ίσως δημοφιλή σήμερα να μην έχουν πια ζήτηση. Οι εκτιμήσεις και προβλέψεις για τη ζήτηση διαφόρων επαγγελμάτων στην αγορά εργασίας τα επόμενα χρόνια είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν τις επαγγελματικές επιλογές.

Πρόσφατες μελέτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν δείξει γενικά ότι επαγγέλματα σε ζήτηση θα είναι εκείνα που δεν είναι εύκολο να αντικατασταθούν από την τεχνολογία ή τις αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας, ενώ οι τεχνολογικές αλλαγές θα αυξήσουν τη ζήτηση εργαζομένων με προσόντα υψηλού και μεσαίου επιπέδου.
Πρόσφατα ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.),  προχώρησε στην εκπόνηση της παρούσας μελέτης με τίτλο «Ανερχόμενοι επαγγελματικοί τομείς στην Ελλάδα και νέες απαιτούμενες δεξιότητες». 

Το Youth Platform θα παρουσιάσει την έρευνα σε συνέχειες , προσπαθώντας από την πλεύρα του να δει την διασύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στους επαγγελματικούς τομείς και στην επαγγελματική εκπαίδευση που υπάρχει στην χώρα μας.

Ξεκινάμε με τον κλάδο πληροφορικής/τηλεπικοινωνίες.


Oι απόψεις των ειδικών του κλάδου της πληροφορικής δίνουν θετικό πρόσημο στις δυνατότητες απασχόλησης που προσφέρει. Ο όγκος των δεδομένων αυξάνεται (big data) και η διαχείρισή τους είναι δυνατή μόνο με τη βοήθεια νέων μεθόδων και εφαρμογών πληροφορικής. Νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όπως η τεχνολογία cloud, και η διείσδυση της πληροφορικής σε όλους τους κλάδους της οικονομίας δημιουργούν ευκαιρίες για την ανάπτυξη νέων υπηρεσιών που αφορούν περισσότερους από πριν κλάδους της οικονομίας.

Στο πλαίσιο αυτό, παρατηρείται ζήτηση σε επαγγέλματα / ειδικότητες που αφορούν στην παροχή υπηρεσιών, με έμφαση στην εξυπηρέτηση και υποστήριξη πελατών. Ο τομέας αυτός στην πληροφορική ήταν μέχρι πρόσφατα δευτερεύουσας σημασίας, αλλά τώρα πλέον αποκτά όλο και μεγαλύτερη σημασία. Οι μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις του κλάδου αναγνωρίζουν την αξία του πελάτη ως σημαντική και εκτιμούν ότι η διατήρησή του στοιχίζει λιγότερο από την απώλειά του ή την προσέλκυση νέων πελατών. Στο πλαίσιο αυτό, αναδύεται ένα νέο προφίλ επαγγελματία, αυτού με σπουδές πληροφορικής και με γνώσεις μάρκετινγκ που παρακολουθεί τα θέματα ικανοποίησης πελατών και προσπαθεί προς την κατεύθυνση της βελτιστοποίησης της εμπειρίας του πελάτη.

Σε επίπεδο μικρομεσαίων επιχειρήσεων, οι εφαρμογές πληροφορικής δίνουν την ευκαιρία σε επιχειρηματίες με γνώσεις πληροφορικής και διοίκησης επιχειρήσεων (καθώς και μάρκετινγκ), να αναπτύξουν και να προσφέρουν νέες υπηρεσίες σε ένα ευρύ φάσμα επιχειρήσεων που δε θα μπορούσαν να αντέξουν το κόστος ανάπτυξης τέτοιων υπηρεσιών, όπως π.χ. δυνατότητα χρήσης λογισμικού ERP (enterprise resource planning) ή CRM (customer relationship management), διαχείρισης έργων και ομάδων εργασίας, κλπ. Αυτό σημαίνει ότι ο συνδυασμός σπουδών πληροφορικής και διοίκησης επιχειρήσεων ή μάρκετινγκ προσφέρει θετικές προοπτικές απασχόλησης. Επίσης, αναπτύσσεται και το προφίλ των στελεχών – «νομάδων» που τηλε-εργάζονται μετακινούμενοι, κάνοντας χρήση των γραφειακών χώρων μόνο για συναντήσεις εργασίας κατά διαστήματα.

Στο σημείο αυτό θα πρέπει να γίνει αναφορά και στο ότι οι λόγοι αναβάθμισης των συστημάτων πληροφορικής μιας επιχείρησης σήμερα, δεν είναι τόσο η ανάγκη προσαρμογής σε νέες τεχνολογικές εξελίξεις, όσο, όλο και περισσότερο, η ανάγκη μείωσης κόστους, η ανάγκη διαχείρισης ανθρώπινου δυναμικού (π.χ. παροχή δυνατότητας τηλεργασίας), κ.ά. Ως αποτέλεσμα αυτής της εξέλιξης παρατηρείται και μία οργανωσιακή αλλαγή, δηλαδή ενώ το Τμήμα πληροφορικής ήταν συνήθως ενταγμένο στη Διεύθυνση Οικονομικού της επιχείρησης, τώρα αυτό αλλάζει σε πολλές περιπτώσεις και το τμήμα αποκτά ρόλο στη λήψη αποφάσεων μιας επιχείρησης και μεταφέρεται στο τμήμα Διοίκησης. Αυτό ενισχύει την ανταγωνιστικότητα στελεχών που πέραν των γνώσεων πληροφορικής διαθέτουν γνώσεις διοίκησης.

Ως προς άλλα, συναφή με τον κλάδο, επαγγέλματα και ειδικότητες για τα οποία υπάρχει σήμερα ζήτηση και καλές προοπτικές απασχόλησης, η οποία αναμένεται να συνεχιστεί και σε βάθος πενταετίας, αναφέρθηκε ένας σημαντικός αριθμός επαγγελμάτων και ειδικοτήτων που αναφέρεται στο τέλος της ενότητας αυτής. Όσον αφορά στη ζήτηση δεξιοτήτων στον τομέα της πληροφορικής, έγινε διεξοδική αναφορά από συνεντευξιαζόμενο στις δεξιότητες που συνδέονται με τη θέση του στελέχους εταιρείας παροχής υπηρεσιών πληροφορικής που παρακολουθεί τα θέματα ικανοποίησης πελατών και ανάπτυξης υπηρεσιών προς πελάτες. Έτσι, το στέλεχος αυτό πρέπει να διαθέτει: ανταγωνιστικότητα, ωριμότητα, κατανόηση του επιχειρησιακού περιβάλλοντος, επικοινωνιακές δεξιότητες, ξένες γλώσσες, ικανότητα συνδυασμού ατομικής και επαγγελματικής ζωής (για θέσεις με σημαντική γεωγραφική κινητικότητα), αναλυτικές δεξιότητες, δεξιότητες marketing.

Οι γνώσεις των νεοεισερχόμενων είναι κυρίως σε θεωρητικό επίπεδο και απαιτείται ένας κύκλος απόκτησης εμπειρίας, ώστε ο εργοδότης να μπορεί να εμπιστευτεί ένα τέτοιο στέλεχος. Υπάρχει επίσης έλλειψη γνώσεων και κατανόησης  στη προσέγγιση των εννοιών “αγορά”, “επιχειρηματικότητα”, “μάρκετινγκ”, “πελάτης".
Κάτι τέλος που πρέπει να αναφερθεί εδώ είναι η διαπίστωση που έγινε ότι στο χώρο των πολυεθνικών εταιρειών πληροφορικής, το επίπεδο των Ελλήνων στελεχών πληροφορικής θεωρείται πολύ καλό. Οι Έλληνες στελέχη πληροφορικής διαθέτουν επιστημονική κατάρτιση, επαγγελματική ωριμότητα και είναι ιδιαίτερα ανταγωνιστικοί. Επίσης, το εργοδοτικό κόστος καθιστά τους Έλληνες πιο ανταγωνιστικούς έναντι άλλων Ευρωπαίων, σε συνάρτηση βέβαια με το υψηλών προδιαγραφών προφίλ τους.

Ακολουθεί αναφορά στα κυριότερα επαγγέλματα / ειδικότητες του κλάδου για τα οποία αναμένεται ζήτηση στην αγορά εργασίας σε ορίζοντα πενταετίας:
 
 Στέλεχος πληροφορικής, ειδικός στη χρήση τεχνολογίας cloud
 Προγραμματιστής Η/Υ
 Αρχιτέκτονας συστημάτων και μηχανικός εφαρμογών
 Mobile Developer-Ειδικός ανάπτυξης εφαρμογών κινητής τηλεφωνίας 
 Software engineer - Αναλυτής και σχεδιαστής συστημάτων και δικτύων
 Τεχνολόγος τρισδιάστατης εκτύπωσης
 Business analyst- Αναλυτής επιχειρησιακών αναγκών και διαδικασιών
 Web master-Υπεύθυνος δικτύου
 Μηχανικός δικτύων
 Στέλεχος  κλάδου  πληροφορικής  που  ασχολείται  με  θέματα  ικανοποίησης  και εμπειρίας πελατών (customer satisfaction / customer experience)
 Quality Assurance Manager (Διαχειριστής ποιοτικού ελέγχου των καινοτομιών και συστημάτων που αναπτύσσουν οι σχεδιαστές και προγραμματιστές)
 Security Manager (Υπεύθυνος ασφάλειας δικτύων και καινοτομιών)
 Μηχανικός Hardware
 Manager υποστήριξης πληροφοριακών συστημάτων (ειδικός στον έλεγχο της ανάπτυξης λογισμικού και στην εγκατάσταση υλικού)
 Product Developer (Υπεύθυνος σχεδιασμού προϊόντων και υπηρεσιών)
 Project manager ICT ή Πληροφοριακός υγείας (Διαχειριστής εφαρμογών σε νοσοκομεία, διαγνωστικά κέντρα, κλπ).
 
Την έρευνα μπορείτε να την βρείτε εδώ