Από την κοινωνική αποστασιοποίηση στις ασφαλείς αποστάσεις μια νέας κοινωνικοποίησης
Από την κοινωνική αποστασιοποίηση στις ασφαλείς αποστάσεις μια νέας κοινωνικοποίησης
Το πώς και πόσο σε επηρέασε η πανδημία του κορωνοϊού και για πόσο ακόμα θα σε επηρεάζει είναι δύσκολο να το προσδιορίσεις προς το παρόν με ακρίβεια.
Δεν πρόλαβες εν τω μεταξύ να κάνεις τα πρώτα διστακτικά βήματα μετά την καραντίνα κι ήρθε το πρώτο κύμα καύσωνα να κλυδωνίσει τις ήδη υπό διαμόρφωση νέες σου συνήθειες.
Μαθημένη σε μια καινούργια εσωτερική κατάσταση ξεσυνήθισες την πολλή βαβούρα, τη φασαρία, τους γρήγορους και ασφυκτικούς ρυθμούς της κίνησης και της ζωής έξω από το σπίτι.
Όσο κι αν ανυπομονούσες να τελειώσει το lockdown, δεν σου έλειψε καθόλου το στριμωξίδι, η αναμονή στις ουρές, το καθημερινό σπρώξιμο ή το στοίβαγμα σε μέσα μαζικής μεταφοράς, στα εμπορικά κέντρα ακόμα και στους κεντρικούς πολυσύχναστους δρόμους.
Καλόμαθες να κάνεις σχεδόν τα πάντα με την ευκολία των εφαρμογών, χωρίς δυσάρεστες επαφές. Κράτησες μακριά τον εαυτό σου από απρόθυμους υπαλλήλους σε υπηρεσίες και αγενείς ή κακότροπους εργαζόμενους ή συναδέλφους.
Μια νέα ανάγκη ανέδειξε στα σίγουρα η περιπέτεια του ιού. Τα δύο μέτρα απόσταση, τη διαφύλαξη του προσωπικού σου χώρου, την άνεση να κρατάς αυτό το κενό ανάμεσα στους άλλους, να έχεις την ελευθερία της κίνησής σου αλλά και το να προσδιορίζεις το σώμα σου στον χώρο χωρίς να απειλείσαι από μη επιθυμητή παραβίαση είναι κάτι που θα ήθελες ιδανικά να κρατήσεις και μετά την ολική απόσυρση των προστατευτικών μέτρων.
Το να απολαμβάνεις το μπάνιο σου στη θάλασσα χωρίς να είστε ο ένας πάνω στον άλλον. Το να κάνεις τα ψώνια σου χωρίς να αισθάνεσαι την ανάσα των υπόλοιπων καταναλωτών. Το να τρως σε ένα εστιατόριο χωρίς να νιώθεις ότι είστε όλοι θαμώνες μιας μεγάλης παρέας – χωρίς να το θέλεις. Το να μη σου επιβάλει ο άλλος τη δική του ύπαρξη, το να μη σου υποχρεώνουν οι υπόλοιποι την παρουσία τους με το έτσι θέλω, θα ήταν ένα νέο είδος πολιτισμού.
Κανονικά, υπό όλες τις συνθήκες, χωρίς να το επιβάλλει μια εξωτερική αιτία, αλλά υπακούοντας σε ένα στοιχειώδες σαβουάρ βιβρ, εκ των πραγμάτων θα έπρεπε να ζεις σε έναν κόσμο όπου ο άλλος θα σεβόταν τον χώρο σου και δεν θα σε ανάγκαζε σε ένα καθεστώς ανοχής που παραβιάζει θεμελιώδη δικαιώματα της ύπαρξής σου.
Το επίπεδο ενός πολιτισμού το καταλαβαίνεις από την έμπρακτη κουλτούρα των πολιτών του, από το πόσο ουσιαστικά ευγενικός είναι. Σε έμαθαν να θεωρείς τη διακριτικότητα και την απόσταση ως δείγμα αδιαφορίας και ψυχρότητας. Αλλά πόσο πράγματι ισχύει κάτι τέτοιο.
Μπορεί να είμαστε ως λαός της επαφής και της εγκαρδιότητας, να μας αρέσει να αγκαλιάζουμε, να αγγίζουμε, αλλά μερικές φορές είναι εύκολο να ξεπεράσει κανείς τα όρια που επιθυμεί ο άλλος και να φτάσει ενίοτε σε επίπεδα αγένειας ή παρενόχλησης. Έχουμε μια έμφυτη τάση (που καλλιεργείται ωστόσο σχολαστικά) να χώνουμε τη μύτη μας στις υποθέσεις των άλλων – κάτι που επίσης δείχνει ότι δεν ξέρουμε να κρατάμε τις αποστάσεις. Όλοι έχουν γνώμη για όλα και θέλουν όσο μπορούν όχι απλώς να την πουν αλλά και να την επιβάλλουν.
Έχεις μάθει –σου έχουν μάθει– ότι το να μπαίνεις στο ταξί και να καπνίζει ο οδηγός ή να σου πιάνει κουβέντα λες κι είχατε αφήσει ήδη από χθες μια συζήτηση στη μέση είναι κάτι φυσιολογικό. Το να σε σπρώχνουν ή να σου κλείνουν την είσοδο/έξοδο σε ένα μέσο μεταφοράς σε έχουν πείσει ότι είναι κάτι αναγκαίο. Το να ακούς με το ζόρι τη μουσική του διπλανού λες κι είναι στο σπίτι σου – το αιτιολογείς στην άναρχη δόμηση και την κακή ηχομόνωση. Το να κάθεσαι κάπου και οι ομιλίες των άλλων να είναι σε ένταση λες και μιλάνε σε σένα το αντιπαρέρχεσαι. Το να ξαπλώνεις για ηλιοθεραπεία στην παραλία και να κινδυνεύεις από τα ιπτάμενα μπαλάκια των πρωταθλητών ρακέτας έμαθες να το θεωρείς συνώνυμο του μπάνιου. Η τυραννία των κακομαθημένων γονιών στις ταβέρνες που αφήνουν τα παιδιά να καταδυναστεύουν τον υπόλοιπο κόσμο σε έπεισαν ότι είναι η νέα σωστή παιδαγωγική τάση.
Σου έχουν δώσει μια εξήγηση και μια δικαιολογία για όλα – ώσπου ήρθε ένας ιός στα καλά καθούμενα για να σου ανοίξει τα μάτια και να καταργήσει τα στερεότυπα και τα μέχρι σήμερα κακώς κείμενα.
Όχι, λοιπόν, κανείς δεν έχει δικαίωμα να σε αγγίζει χωρίς να το θες, κανείς δεν έχει δικαίωμα να σου παίρνει τη θέση σου, να σε σπρώχνει, να σε βομβαρδίζει με τους ήχους, τις συνήθειες, την αισθητική, τη μυρωδιά του.
Κι όταν πάψουν οι υπόλοιποι να θεωρούν τα δύο μέτρα απόστασης υποχρεωτικά, άρχισε από μόνη σου όχι μόνο να τα διεκδικείς αλλά και να τα διαφυλάσσεις. Γιατί το να σέβονται τα όριά σου και να σέβεσαι κι εσύ τα όρια των άλλων δεν πρέπει να είναι μια επιβαλλόμενη συνθήκη, αλλά μια εσωτερική ανάγκη κι επιθυμία, που πρέπει επιτέλους να γίνει πράξη, ως μια νέα απελευθερωτική διακήρυξη ουσιαστικής ευγένειας. Ώστε να βιώσουμε επιτέλους το πέρασμα από την κοινωνική αποστασιοποίηση στην εποχή της σωστής κοινωνικοποίησης…
