Πώς το να αποτυγχάνεις έχει γίνει πιο cool από ποτέ - αλλά μήπως είναι τελικά παγίδα;
Μπορεί η φράση του Σάμουελ Μπέκετ «Κάποτε προσπάθησες. Κάποτε απέτυχες. Δεν πειράζει. Να προσπαθήσεις ξανά. Να αποτύχεις ξανά. Να αποτύχεις καλύτερα» να γράφτηκε πριν πολλά χρόνια και να έχει γίνει σελιδοδείκτης κι αγαπημένο απόφθεγμα στους βιβλιοφιλικούς κύκλους αλλά τώρα ζει μια αναβίωση και γίνεται σύνθημα με μαζική απήχηση.Κι αν κάποτε οι γονείς αποθάρρυναν τα παιδιά στο να αποτυγχάνουν και τα έκαναν να εστιάζουν στην επιτυχία πάση θυσία, ευτυχώς η σύγχρονη ανατροφή δίνει βαρύτητα στην προσπάθεια κι όχι τόσο στο αποτέλεσμα. Στόχος βέβαια των γονιών δεν είναι να μεγαλώσουν αποτυχημένα παιδιά αλλά παιδιά που δεν θα τα παρατούν μετά από μια αποτυχία και θα συνεχίζουν την προσπάθεια μέχρι να καταφέρουν τον στόχο τους. Πώς φτάσαμε όμως στο να θεωρείται η αποτυχία μια νέα μορφής επιτυχία;
Είναι η μόνη στιγμή στη σύγχρονη ιστορία των βιογραφικών που έχουν αρχίσει να μπαίνουν στο cv κι οι επαγγελματικές αποτυχίες. Στη Silicon Valley, η αποτυχία είναι σχεδόν μια θρησκεία, μια απαραίτητη τελετή μετάβασης στο δρόμο προς την καινοτομία που αλλάζει παγκοσμίως. Κίνδυνοι και εμπόδια και «καταστροφές είναι όλα μέρος της φόρμουλας για όσους θέλουν να αφήσουν ένα ισχυρό αποτύπωμα στο σύμπαν. Όπως είπε ο ιδρυτής της Tesla, Elon Musk: «Εάν τα πράγματα δεν αποτυγχάνουν, δεν έχεις ευκαιρία για καινοτομία».
Ο Astro Teller, επικεφαλής του Google X (τώρα ονομάζεται «X»), εξηγεί πώς η εταιρεία του προχωρά ένα βήμα παραπέρα, δίνοντας μπόνους αποτυχίας σε υπαλλήλους που παραδέχονται ότι ένα έργο δεν εξελίσσεται όπως αναμενόταν (θυμάστε το Google Glass;). Η σκέψη είναι ότι είναι πραγματικά φθηνότερο να πάνε παρακάτω, αντί να τους αφήσουν να απορροφήσουν περισσότερους πόρους.
H αποτυχία μπορεί ακόμη και να θεωρηθεί διασκεδαστική, με την εταιρεία του Teller να οργανώνει «πάρτι αποτυχίας» όταν μια ομάδα του καταστρέφει ένα πρότζεκτ. Κατά ειρωνικό τρόπο, το TED Talk του Teller’, «Το απροσδόκητο όφελος από τον εορτασμό της αποτυχίας», είχε πάνω από 2,5 εκατομμύρια θεάσεις.
Για να είμαστε ακριβείς, ένας από τους μεγαλύτερους υποστηρικτές της αποτυχίας είναι ο ιδρυτής της Amazon, Jeff Bezos, ο οποίος είναι γνωστό ότι προτιμάει να προσλαμβάνει εκείνους που έχουν αποτύχει πρώτα. Ο Bezos έχει τόσο εμμονή με την αποτυχία, που σε κάθε μια από τις οκτώ προηγούμενες επιστολές μετόχων του, γιόρτασε τη λέξη «F», με την πιο πρόσφατη έκκληση για την περιστασιακή «αποτυχία πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων». «Εάν το μέγεθος των αποτυχιών σας δεν αυξάνεται, δεν θα καταφέρετε ποτέ κάτι που θα κάνει πραγματικά τη διαφορά», ισχυρίζεται.
Ποιοι όμως έχουν το δικαίωμα να αποτύχουν
Ήταν μόνο θέμα χρόνου τότε, προτού η αποτυχία αρχίζει να πρωταγωνιστεί και να ενθαρρύνεται και στην καθημερινή σου ζωή. Παρατήσεις, απολύσεις, διαζύγια, αλλαγή καριέρας – δεν θεωρούνται ως κάτι αρνητικό αλλά μια ευκαιρία για κάτι καλύτερο. Όμως ενώ ο Bezos λατρεύει υπερβολικά την αποτυχία, είναι επίσης ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο. Έχει το προνόμιο να αποτύχει χίλιες φορές και δεν τον επηρεάζει πραγματικά. Καμία αποτυχία (ούτε το διαζύγιο 38 δισεκατομμυρίων δολαρίων) δεν πρόκειται να τον αφήσει άπορο.
«Είναι πολύ πιο εύκολο να αποτύχεις αν είσαι άντρας απόφοιτος του Στάνφορντ, παρά αν είσαι νεαρή γυναίκα», εξηγεί η Susan MacTavish Best, Διευθύνων Σύμβουλος της επιχειρηματικής ζωής Living MacTavish. «Αυτό το προνόμιο - είναι η αδιαμφισβήτητη αντένδειξη με την τρέχουσα εμμονή της κουλτούρας της αποτυχίας: δεν έχουν όλοι την ασφάλεια να αντέξουν στην αποτυχία».
«Ένα αρνητικό υποπροϊόν τουφετιχισμού της αποτυχίας είναι ότι, για κάθε άτομο που ευαγγελίζει τις αποτυχίες του, θα υπάρχουν 10 που συντρίβονται και καίγονται και δεν θα ακούσουμε για αυτούς ποτέ ξανά», υποστηρίζει η Jessica Butcher, συνιδρύτρια της κοινωνικής πλατφόρμας βίντεο Tick.
«Στην επιχειρηματική κοινότητα γύρω μου, έχω δει τις συνέπειες της αποτυχίας στην ψυχική υγεία - οι άνθρωποι έχουν κρίσεις ταυτότητας, φτάνουν στην πραγματική εξάντληση. Δεν σηκώνονται όλοι από τις στάχτες».
Το 2010, η Melanie Stefan πρότεινε στους ανθρώπους να διατηρούν ένα εναλλακτικό βιογραφικό σημείωμα για τις αποτυχίες τους. Τώρα είναι λέκτορας βιοϊατρικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου, αλλά, εκείνη τη στιγμή, ήταν στη μέση της αποτυχίας μετά την απόρριψη για μια πανεπιστημιακή υποτροφία: «Η ειρωνεία ήταν ότι δεν ένιωθα αρκετά ασφαλής στην καριέρα μου για να δημοσιεύσω βιογραφικό αποτυχίας».
Λίγα χρόνια αργότερα, ο Johannes Haushofer, καθηγητής ψυχολογίας στο Princeton, δημοσίευσε ένα «βιογραφικό αποτυχιών» που περιέγραφε λεπτομερώς κάθε πρόγραμμα σπουδών που τον απέρριψε και όλη τη χρηματοδοτική έρευνα που δεν έλαβε. Έγινε viral καθώς οι άνθρωποι έφτασαν στον αντίποδα να γιορτάσουν την αποτυχία.
«Αλλά, το να είσαι καθηγητής στο Princeton, προφανώς δεν είναι αποτυχία», εξηγεί η Stefan που τόλμησε τελικά καιμοιράστηκε κι εκείνη το δικό της βιογραφικό αποτυχίας, αλλά παραδέχεται ότι περίμενε τη σωστή στιγμή για να το δημοσιοποιήσει: «Ο χρόνος είναι σημαντικός. Τώρα έχω μόνιμη θέση καθηγητή, οπότε πολύ λίγες αναποδιέςμπορούν να μου συμβούν».
Τα εφτά απτά πλεονεκτήματα της αποτυχίας
Αν έχεις το περιθώριο -ηλικιακά και οικονομικά να αποτύχεις- υπάρχουν μερικά οφέλη που μπορείς να αποκομίσεις:
Η αποτυχία διδάσκει πολύτιμα μαθήματα
Η αποτυχία μπορεί να είναι ένας αποτελεσματικός (αν και μερικές φορές σκληρός) δάσκαλος. Στην καριέρα , στην οικονομική ζωή και στους στόχους διαβίωσής σου, το να μάθεις τι να μην κάνεις είναι εξίσου σημαντικό με το να μάθεις τι να κάνεις, να μάθεις από τα λάθη σου και να προχωρήσεις.
Η αποτυχία σε κάνει ταπεινή
Ο μεγαλύτερος εχθρός της μακροπρόθεσμης επιτυχίας είναι ο εφησυχασμός. Αλλά η αποτυχία έχει έναν τρόπο να σε παρακινήσει - να σε κρατήσει δραστήρια και επίσης να τονώσει το αίσθημα ταπεινότητας.
Η αποτυχία σε βοηθά να ξεπεράσεις τον φόβο
Τι είναι αυτό που φοβάσαι περισσότερο όταν δεν εκμεταλλεύεσαι πλήρως όλο το δυναμικό σου; Η εξοικείωση με την αποτυχία μπορεί να σε βοηθήσει να προχωρήσεις με την πεποίθηση ότι ένα στραβοπάτημα δεν θα είναι το τέλος της πορείας σου.
Η αποτυχία ξεκαθαρίζει τους στόχους μας
Οι προσωπικές αποτυχίες μπορεί να αποσαφηνίσουν τους στόχους και τις δυνατότητές σου.
Η αποτυχία εμπνέει δημιουργικές λύσεις
Σε ωθεί να αξιοποιήσεις ότι έχεις αποκομίσει μέχρι τώρα και να δεις πώς μπορείς να διοχετεύσεις αυτό που είσαι σε κάτι που να σε ικανοποιεί.
Η αποτυχία ενισχύει το σύστημα υποστήριξής σου
Ενισχύει το σύστημα υποστήριξής σου και χτίζει ένα δίκτυο πόρων για να σε βοηθήσει να πετύχεις την επόμενη φορά.
Η αποτυχία σε κάνει μέντορα για τους άλλους
Οι πιο εξειδικευμένοι δάσκαλοι είναι εκείνοι που τα έχουν περάσει όλα και ξέρουν πώς να ξεπεράσουν εμπόδια και αναποδιές. Ένα μεγάλο μέρος της αποτελεσματικής καθοδήγησης βοηθά στην πρόβλεψη και την αποφυγή παγίδων, στην αποτελεσματική εστίαση και στην αντιμετώπιση των προκλήσεων με δημιουργικότητα και αισιοδοξία.
