Μας μιλάει για το Summerize, μια εφαρμογή για την πραγματοποίηση real-time κρατήσεων σε ξαπλώστρες στην παραλία καθώς και σε οποιοδήποτε water sport activity.
Αρκετοί υποστηρίζουν ότι ο Σεπτέμβριος είναι ο καλύτερος μήνας για διακοπές: Λιγότερος κόσμος, καλύτερες υπηρεσίες, χαμηλότερες τιμές, ενώ κατά κανόνα ο καιρός είναι καλός. Στον ελληνικό τουρισμό υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για κάτι καινοτόμο. Δεν έχει περάσει καιρός που είχαμε παρουσιάσει, για παράδειγμα, την Plazz και την incrediblue. Μια ακόμα startup είναι το Summerize, μια εφαρμογή για την πραγματοποίηση real-time κρατήσεων σε ξαπλώστρες στην παραλία καθώς και σε οποιοδήποτε water sport activity. Για το Summerize μιλήσαμε με τον Διονύση Κοντούλη που ανάμεσα στα άλλα, μας διηγήθηκε μια τραγελαφική ιστορία που αντιμετώπισε όταν ήθελε να κάνει την έναρξη της εταιρείας του. Διαβάστε τα όσα ενδιαφέροντα είπε στον Παναγιώτη Λουκά.
H επιχείρηση ξεκίνησε το τέλος του 2012. Αφορμή ήταν η παραίτησή μου από την προηγούμενη έμμισθη δουλειά από την οποία έφυγα γιατί αισθανόμουν ότι είχα κλείσει τον κύκλο μου σε αυτή.
Οι προσδοκίες στην αρχή ήταν πολλές όπως φαντάζομαι και σε όλες τις επιχειρήσεις όταν αυτές ξεκινούν. Υπήρχαν πολλά διαφορετικά concept εκτός από το Summerize που σκεφτόμουν. Νόμιζα ότι τα πάντα θα ήταν πιο εύκολα και πιο γρήγορα. Γρήγορα ευτυχώς "προσγειώθηκα", ευτυχώς ομαλά. Βοήθησε ότι είχα αρχίσει παλιότερα κάποια άλλη επιχείρηση σε άλλο αντικείμενο οπότε κατάλαβα ότι πρέπει να κάνω σύντομα αρκετές διορθωτικές κινήσεις, για να παραμείνει η εταιρεία ανοιχτή και ανταγωνιστική.
Θα αναφερθώ κυρίως στα οφέλη από την χρήση του Summerize καθώς η εταιρεία έχει καταφέρει να αναπτύξει και άλλα προϊόντα και υπηρεσίες τα 3.5 χρόνια λειτουργίας της. Το Summerize είναι μια εφαρμογή για την πραγματοποίηση real-time κρατήσεων σε ξαπλώστρες στην παραλία καθώς και σε οποιοδήποτε water sport activity. Τo Summerize απευθύνεται σε όσους θέλουν να κάνουν κράτηση σε κάποια ξαπλώστρα ή water sport από το κινητό τους, χωρίς να χρειαστεί να υφίστανται τη γνωστή μάχη της ξαπλώστρας ή το "περίμενε" των water sports, στην ίδια τιμή με αυτή που θα έβρισκαν στην παραλία. Επίσης μπορεί κάποιος να επωφεληθεί από τις ειδικές προσφορές που κάνουν κατά καιρούς οι συνεργαζόμενες επιχειρήσεις μέσω του Summerize.
Βασικός μας στόχος μέχρι τον Σεπτέμβριο είναι να εξυπηρετήσουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο τους πελάτες μας, τόσο τους τελικούς χρήστες όσο και τους επιχειρηματίες του χώρου, καθώς αυτή η σεζόν αποτελεί δοκιμαστική περίοδο και για εμάς και για αυτούς. Mετά την ολοκλήρωση της τουριστικής περιόδου θα γίνει μια σειρά επιπλέον προσθηκών στην εφαρμογή μας, τις οποίες θεωρούμε απαραίτητες για να μπορούμε να εξυπηρετήσουμε πελάτες σε παγκόσμιο επίπεδο, πλέον, και όχι μόνο εθνικό. Επίσης υπάρχει συγκεκριμένο roadmap για την επέκταση του Summerize σε νέες αγορές που έχουν καλοκαίρι όταν στην Ελλάδα έχουμε χειμώνα, ώστε να προσπαθήσουμε να εξαλείψουμε το στοιχείο της εποχικότητας στις ταμειακές ροές της εταιρείας.
Τέλος για την τοπική αγορά έχουμε βρει παραπλήσια industries (π.χ. χειμερινά σπορ, κα) στα οποία ελπίζουμε ότι θα μπορέσουμε να επεκταθούμε πολύ γρήγορα, ώστε να μπορέσουμε να προσφέρουμε στον τελικό χρήστη μια σειρά επιπλέον υπηρεσιών. Το όραμα της επιχείρησης είναι κάποια στιγμή ενώνοντας όλα τα προϊόντα που έχουμε δημιουργήσει να φτιάξουμε ένα οικοσύστημα πληροφοριών και υπηρεσιών μεταξύ των επιχειρηματιών και τελικών χρηστών, μέσα από μια πλατφόρμα που θα επιτρέπει μια ολιστική προσέγγιση στο hospitality market.
Είναι δεδομένο πλέον ότι η τεχνολογία και το Internet έχει αλλάξει ή θα αλλάξει κάθε επαγγελματικό χώρο και τον τρόπο λειτουργίας αυτού. Ένα από τα βασικά πράγματα που έχει αλλάξει είναι και τον παραδοσιακό χώρο εργασίας. Η εταιρεία μας έχει κυρίως ως μοντέλο λειτουργίας την δημιουργία σταθερών συνεργασιών με εξωτερικούς συνεργάτες. Οτιδήποτε δεν θεωρούμε ότι είναι core business της εταιρείας γίνεται out source. Αυτό επιτρέπει στην εταιρεία να είναι ευμετάβλητη σύμφωνα με τις ανάγκες της, την κάθε χρονική στιγμή. Η εταιρεία έχει σταθερούς συνεργάτες σε διαφορετικά time zones π.χ Αμερική. Η δυνατότητα να παρακολουθείς το project εκεί που το άφησε κάποιος όταν έφυγε από την δουλειά του, και μετά να μπορεί να δει τα σχόλια σου , έχοντας 9-12 ώρες διαφορά ώρας θα ήταν κάτι αδιανόητο μερικά χρόνια πριν. Η δυνατότητα αυτή μας δίνεται όμως πλέον λόγω των διάφορων φθηνών εργαλείων που μας επιτρέπουν να συντονιζόμαστε και να παρακολουθούμε το γίνεται. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούμε για τις ομάδες μας είναι το Asana, το ΙnVision, το Slack, και το Github.
Εάν εξαιρέσουμε κάποια μικρά προγράμματα του ΕΣΠΑ τα οποία βοηθούν νέους επιχειρηματίες (τα οποία και αυτά είναι σε λάθος βάση), καθώς και κάποιες ενέργειες όπως το Ιnnovathens θεωρώ ότι το Ελληνικό κράτος περισσότερο αποθαρρύνει τους νέους επιχειρηματίες παρά τους ενθαρρύνει. Δεν θα ξεχάσω ποτέ την έναρξη της ατομικής μου επιχείρησης. Πάω στην ΔΟΥ όπου μετά από μια ημέρα πάνω κάτω στα αντίστοιχα τμήματα φτάνω στο Μητρώο. Εκεί η υπάλληλος με ρωτάει όλο απορία "και εσύ έναρξη"? Της λέω "ναι". Μου απαντάει "τι έχετε πάθει όλοι σήμερα με τις ενάρξεις? Δεν κάνω άλλη έναρξη σήμερα".
"Μα τις λέω είναι 1:00 η ώρα στις 2:30 κλείνεται."
"Όχι δεν παραλαμβάνω άλλη έναρξη σήμερα."
Αφού άρχισα να χάνω την υπομονή μου, της λέω θα πάω στον Προϊστάμενο. Μια και δυο ανεβαίνω πάλι πάνω και του λέω "τι είναι αυτή που έχετε στο μητρώο και με ποιο δικαίωμα αρνείται να μου κάνει έναρξη?" Του εξηγώ ευγενικά ότι πρέπει να κάνω έναρξη να μπορώ να κόψω τιμολόγια να πληρωθώ, να έχω να περάσω το μήνα μου. Η απάντηση του ήταν ακόμα πιο αποστομωτική. "Άσε έμπλεξες. Τι να κάνω μου την έχουν φέρει φυτευτή και δεν μπορώ να κάνω κάτι. Πες της ότι είπα εγώ να σου κάνει την έναρξη."
Η ιστορία τελείωσε αφού κατέβηκα και της λέω "Ο Προϊστάμενος είπε να μου κάνετε έναρξη" με εκείνη να συνεχίζει να αρνείται να παραλάβει τα χαρτιά, εκεί δυστυχώς βγήκα εκτός εαυτού και της λέγοντάς της ότι "Περίμενε έρχομαι μέσα να μου εξηγήσεις γιατί δεν δέχεσαι τα χαρτιά", άρχιζε να φωνάζει "Εντάξει θα στην κάνω, μην μπεις μέσα".
Από τέτοιες ιστορίες μπορώ να διηγούμαι για ώρες και για διάφορες υπηρεσίες. Όλοι όσοι έχουν ανακατευτεί με την δημόσια διοίκηση οι ίδιοι, το έχουν ζήσει και το ζουν. Το κλίμα του δημοσίου είναι εχθρικό στις επενδύσεις. Σε κάθε είδους επενδύσεις και επιχειρήσεις. Στην επόμενη επιχείρηση έμαθα και πλήρωσα λογιστές και δικηγόρους για να τρέξουν εκείνοι να ασχοληθούν.
Η έλλειψη χρηματοδότησης δεν ήταν ανασταλτικός παράγοντας στο να ξεκινήσουμε όσο είναι τώρα στο αναπτυχθούμε. Τα σημαντικά κεφάλαια μια επιχείρηση τα χρειάζεται αφού δημιουργήσει ένα προϊόν για την περαιτέρω ανάπτυξή του. Η εξωτερική χρηματοδότηση μιας επιχείρησης στηρίζεται κυρίως στον τραπεζικό δανεισμό και στις επενδύσεις τύπου private equity. Aυτή την περίοδο στην Ελλάδα ο τραπεζικός δανεισμός αποτελεί απλά ανέκδοτο για μια startup εταιρεία. Επίσης ακόμα και να είναι εφικτός , το κόστος τους που κυμαίνεται κοντά στο 5-9,5% εξαρτάται από τις εξασφαλίσεις που θα βάλει κάποιος μέτοχος. Το επιτόκιο αυτό είναι απλά δυσβάσταχτο για μια νέα εταιρεία με λογικά περιθώρια κέρδους. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι στην υπόλοιπη Ευρώπη είναι μεταξύ 1,2% και μέχρι 3%.
Τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει αισθητή την παρουσία τους μια σειρά από Venture Capitals. Αυτό έχει βοηθήσει κατά την γνώμη μου τα μέγιστα ώστε δημιουργηθεί και να αναπτυχθεί σε πιο σωστές βάσεις η startup σκηνή. Δυστυχώς επειδή και τα περισσότερα από αυτά τα funds είναι χρηματοδοτούμενα από τo Ευρωπαϊκό Jeremy Fund το οποίο τελειώνει ο κύκλος του, έχουν κάνει τα περισσότερα τις τοποθετήσεις τους, οπότε η χρηματοδότηση και από εκεί είναι πιο δύσκολη, στην παρούσα φάση. Εμείς βρισκόμαστε στην φάση όπου συζητάμε για χρηματοδότηση, αλλά έχουμε δημιουργήσει και την εναλλακτική να συνεχίσουμε αναπτυσσόμαστε με την μέθοδο του bootstrap όπως έχουμε πορευτεί μέχρι στιγμής. Η φορολογία σε μια startup συνήθως δεν είναι πρόβλημα. Σε μια εταιρεία στην οποία έχει μεγάλο δείκτη επανεπένδυσης κεφαλαίων δεν υπάρχει μεγάλη φορολογητέα ύλη ώστε να φορολογηθεί.
Επειδή γνωρίζουμε ότι το platform το παρακολουθούν κυριώς νέα παιδιά, δεν θα ήθελα να τα αναφέρω μόνο τα άσχημα. Η Ελλάδα είναι ένας τόπος που λόγο και της κρίσης έχει φτηνό εργατικό δυναμικό σε σχέση με άλλες χώρες της ΕΕ. Επίσης το επίπεδο μόρφωσης του εργατικού δυναμικού είναι υψηλό. Ακόμα έχεις την δυνατότητα να έχεις πολύ πιο φτηνά πάγια (ενοίκιο, λογιστή κτλ.) σε σχέση με άλλες Ευρωπαϊκές χώρες. Τέλος μπορείς να αναπτυχθείς εύκολα καθώς γνωρίζεις την αγορά.
Θα αναφερθώ για τις σύγχρονες προκλήσεις για τις επιχειρήσεις μόνο για τις τεχνολογικές startup εταιρείες καθώς η κάθε αγορά αποτελεί ένα μικρόκοσμο με τις δικές του προκλήσεις. Ο κόσμος στις τεχνολογικές startup, αλλάζει τρομερά γρήγορα. Σήμερα κάποια επιχείρηση δισεκατομμυρίων μεσουρανεί την επόμενη αποτελεί παρελθόν καθώς βρέθηκε κάποιος να κάνει πιο αποτελεσματικά αυτό που έκανε.
Για τον λόγο αυτό σε μια τεχνολογική startup θεωρώ ότι βασικές προκλήσεις είναι:
• Να αντιμετωπίζει ένα υπαρκτό πρόβλημα στο οποίο να έχει βρει την βέλτιστη εφαρμόσιμη λύση.
• Το πρόβλημα να το λύνει με ένα τρόπο ώστε να μην μπορεί οι πελάτες της να πάνε σε κάποια άλλη λύση. Να έχει ένα στρατηγικό πλεονέκτημα.
• Να μπορεί να λειτουργεί και να προσαρμόζεται εύκολα.
• Να μπορεί να έχει ρευστότητα. Σε αυτό συμβάλλουν τόσο οι δείκτες ανάπτυξης που έχει όσο και το ποιοι είναι οι επενδυτές.
• Να μπορεί η ομάδα να λειτουργεί κάτω από αντίξοες συνθήκες και να αλλάζει σύντομα εάν αυτό απαιτηθεί.
Όχι δεν θα άλλαζα κάτι εάν μπορούσα να γυρίσω πίσω στον χρόνο. Το όχι δεν το λέω γιατί θεωρώ ότι τα έχουμε κάνει όλα καλά σαν επιχείρηση. Κάθε άλλο, έχουν γίνει πολλά λάθη. Αλλά χωρίς αυτά δεν θα μπορούσαμε να μάθουμε και να αποφύγουμε άλλα μεγαλύτερα στην συνέχεια. Το κάθε μάθημα έχει ένα κόστος. Φτάνει το κόστος αυτού του μαθήματος να σου επιτρέπει να μπορείς να συνεχίσεις απρόσκοπτα την λειτουργία της επιχείρησης. Η διαχείριση του ρίσκου είναι ένα βασικό μάθημα σε όλα αυτά. Πρέπει σύμφωνα με την δική μου γνώμη, να μπορείς να παίρνεις πάντα τόσο ρίσκο στα project που κάνεις, ώστε να μπορείς να συμμετάσχεις και στις επόμενες ευκαιρίες που θα δημιουργηθούν. Και πάντα θα υπάρχουν επόμενες ευκαιρίες , φτάνει να μπορείς να τις εκμεταλλευτείς. Σχετικά με το που φανταζόμαστε τον εαυτό μας μετά από 5 χρόνια δεν γνωρίζω αλλά σίγουρα θα ήθελα να είμαστε εκτός Ελλάδας εάν η κατάσταση συνεχίσει έτσι εδώ.
Η κρίση είναι νομίζω συνυφασμένη με την δημιουργία ευκαιριών. Απλά οι ευκαιρίες στην κρίση περιορίζονται συνήθως σε ορισμένους παραδοσιακούς κλάδους της οικονομίας και ενισχύουν αυτούς που είναι δυνατοί παίκτες και μπορούν να τις εκμεταλλευτούν. Στις startup θεωρώ ότι δημιουργεί πρόβλημα το περιβάλλον της κρίσης καθώς οι δυνατότητες χρηματοδότησης είναι σημαντικά πιο περιορισμένες και έχουν μεγαλύτερο κόστος για την επιχείρηση. Είναι καλύτερο να ξεκινάς από ένα περιβάλλον που όλοι είναι διατεθειμένοι να ξοδέψουν και να δώσουν λεφτά, παρά σε συνθήκες που όλα τα περιττά κόβονται. Κάποιον ο οποίος βγαίνει στην αγορά εργασίας θα τον συμβούλευα να αποκτήσει εξειδίκευση. Θεωρώ ότι έχει τελειώσει η εποχή του έχω δύο master και ένα διδακτορικό και άρα είμαι καλός. Σήμερα οι εργοδότες παίρνουν αυτόν που μπορεί να κάνει καλύτερα την δουλειά. Στο κομμάτι της πληροφορικής ευτυχώς υπάρχει μεγάλη κινητικότητα. Έχουμε διαπιστώσει ότι είναι πλέον δύσκολο να βρεις προγραμματιστές ικανούς καθώς και εξειδικευμένο προσωπικό στις νέες τεχνολογίες. Το ίδιο πρόβλημα αντιμετωπίζουν και άλλες εταιρείες από όσο γνωρίζουμε. Αυτό θα αργήσει να κορεστεί θεωρώ σύντομα και αποτελεί ευκαιρία για τα νέα παιδιά.
