Μας μιλάει για το Vendora,την πλατφόρμα ανάρτησης αγγελιών για καταναλωτές.
Ο Robin Schuil το 1999 ίδρυσε το Marktplaats το οποίο πουλήθηκε στο στο eBay το 2004 για 300 εκατομμύρια δολάρια. Αργότερα συνεργάστηκε με τον Eric Ries, συγγραφέα του best seller «The Lean Startup». Στην Ελλάδα βρίσκεται στο Orange Grove ως Entrepreneur in Residence και παράλληλα ίδρυσε στην χώρα μας το Vendora, μια πλατφόρμα ανάρτησης αγγελιών για καταναλωτές. Για όλα τα παραπάνω μιλήσαμε με τον Robin Schuil. Διαβάστε το όσα ενδιαφέροντα είπε στον Παναγιώτη Λουκά.
Όταν ξεκινήσαμε το Marktplaats το 1999 ήμασταν νέοι και φιλόδοξοι web developers και σίγουρα δεν ήμασταν η μοναδική πλατφόρμα αγγελιών στην Ολλανδία. Κάποιοι άλλοι είχαν ξεκινήσει τουλάχιστον δύο χρόνια νωρίτερα. Το εμπόριο και οι πωλήσεις μεταχειρισμένων προϊόντων δεν ήταν σύνηθες στην Ολλανδία και ήταν κάτι που θεωρούνταν ως επί το πλείστων αφορούσε τους ανθρώπους με χαμηλά εισοδήματα. Προς έκπληξή μας, η Marktplaats έγινε μια αμέσως επιτυχία και μέσα σε μόλις δύο χρόνια μεγάλωσε για να γίνει η μεγαλύτερη ιστοσελίδα της Ολλανδίας.
Η αγορά και πώληση από δεύτερο χέρι έγινε "έξυπνη" και θεωρείται πλέον ως επιλογή από σχεδόν όλους τους Ολλανδούς καταναλωτές. Επιπλέον, ο ολλανδικός πληθυσμός χρησιμοποιεί τόσο συχνά τέτοιες πλατφόρμες ώστε να μπορούμε να κατανοήσουμε και να προβλέψουμε τις τάσεις στις Κάτω Χώρες, με βάση τους όρους αναζήτησης και τα προϊόντα που προσφέρονται προς πώληση.
Η Marktplaats επιτάχυνε το ηλεκτρονικό εμπορίου στις Κάτω Χώρες. Πολλοί επιχειρηματίες που έχουν ξεκινήσει το δικό τους ηλεκτρονικό κατάστημα έχουν εντοπίσει και πουλήσει προϊόντα μέσω της Marktplaats στο παρελθόν. Είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους οι Κάτω Χώρες κατέχουν παγκόσμια ηγετική θέση στο ηλεκτρονικό εμπόριο σήμερα.
Όταν το eBay απέκτησε την Marktplaats, μου ζητήθηκε να παραμείνω στην εταιρεία. Παρόλο που ήθελα να ξεκινήσω μια επόμενη εταιρεία στην καριέρα μου, το είδα αυτό ως μια εξαιρετική ευκαιρία να μάθω από το eBay και να διευρύνω την εμπειρία μου στην τεχνολογία, στη στρατηγική, το μάρκετινγκ και οτιδήποτε άλλο θα χρειαζόταν για την επόμενη περιπέτεια μου. Το σχέδιό μου ήταν να παραμείνω στο εταιρικό περιβάλλον μέχρι την ηλικία των 30 ετών, μετά από την οποία θα ξεκινούσα κάτι νέο. Ως σύμπτωση ήταν μόνο ημέρες πριν από τα 30α γενέθλιά μου όταν πήρα την πρόσκληση να συμμετάσχω στην ομάδα του «The Long Term Stock Exchange», που ιδρύθηκε από τον Eric Ries, έναν διάσημο γκουρού startups. Το LTSE είναι ένα πολύ φιλόδοξο σχέδιο για την αλλαγή των κανόνων της χρηματιστηριακής αγοράς που θα επιτρέψει στις δημόσιες επιχειρήσεις να καινοτομούν για την μακροπρόθεσμη επιτυχία, αντί να επικεντρώνονται σε τριμηνιαίους οικονομικούς στόχους όπως υπαγορεύεται από τις αγορές και ανάγκες του σήμερα. Το "Ελάχιστο Βιώσιμο Προϊόν" του χρηματιστηρίου ήταν ένα εργαλείο για τους επιχειρηματίες να διαχειρίζονται τον "πίνακα κεφαλαιοποίησης" τους: Captable.io. Στην ουσία ένας πίνακας ανώτατων ορίων (cap table) είναι πολύ παρόμοιος με ένα χρηματιστήριο: και οι δύο διατηρούν ένα ημερολόγιο του ποσού των μετοχών που κατέχει κάθε επενδυτής. Προσφέραμε το «Captable.io» δωρεάν, ως εργαλείο για να δημιουργήσουμε σχέσεις με νεοσύστατες εταιρείες που αναπτύσσονται προς την διενέργεια IPO και οικοδομούν μετοχικές σχέσεις με τους επενδυτές.
Αισθανθήκαμε στην «κορυφή του κόσμου» όταν πουλήσαμε την εταιρεία στο eBay. Οι άνθρωποι στο δρόμο μας έδιναν συγχαρητήρια και για δύο ημέρες είχαμε τον «Τύπο» από όλο τον κόσμο να καταλαμβάνει τον χώρο στάθμευσης μας με φορτηγά και δορυφορικά πιάτα. Ήταν πολύ συναρπαστικό και δεν θα ήθελα να ξεχάσω αυτή τη στιγμή. Αλλά όταν ήμασταν πια τα χθεσινά νέα, κατάλαβα πραγματικά τι σήμαινε όταν ο Steve Jobs είπε "το ταξίδι είναι η ανταμοιβή". Για πέντε χρόνια δουλεύαμε μέρα και νύχτα για να μεγαλώσουμε τη Marktplaats κάθε μέρα. Είχα εγκαταλείψει το γυμνάσιο και εργαζόμουν σκληρά για να κρατήσω τους διακομιστές (servers) να τρέχουν τα Σαββατοκύριακα όταν οι φίλοι μου πήγαιναν σε πάρτι. Είχαμε μόνο ένα πράγμα στο μυαλό μας: να κάνουμε την Marktplaats τη μεγαλύτερη επιτυχία που θα μπορούσε ενδεχομένως να είναι. Και όταν φτάσαμε εκείνη την γραμμή τερματισμού ξαφνικά δεν είχα ιδέα, δεν είχα σκεφτεί, πως θα έμοιαζε το μέλλον μου. Ήμουν 21 εκείνη τη στιγμή. Ήταν αυτή η κορύφωση της καριέρας μου; Ποτέ δεν σκέφτηκα τι θα έκανα μετά την επίτευξη των στόχων που είχα βάλει. Ανεξάρτητα από τους φίλους του γυμνασίου μου, είχα πολύ λίγους ανθρώπους να γιορτάσω μαζί τους την επιτυχία μας όπως και δεν είχα καθορίσει στόχους για το εγγύς μέλλον. Ήταν μια πολύ δύσκολη στιγμή που με έκανε να συνειδητοποιήσω ότι ένα κεφάλαιο από την ζωή μου είχε τελειώσει και έπρεπε να βρω το επόμενο. Ευτυχώς, ο νέος ιδιοκτήτης της Marktplaats, eBay, αποδείχθηκε ένα εξαιρετικό περιβάλλον για να αναπτυχθείς.Το γραφείο Marktplaats έγινε το παγκόσμιο αρχηγείο του eBay Classifieds Group, επεκτείνοντας τις εργασίες μέσω εξαγορών και ανάπτυξης σε 27 χώρες σε όλο τον κόσμο, δίνοντας μου την δυνατότητα τα χρόνια που ακολούθησαν να μπορώ να αναπτύξω τον εαυτό μου.
Πέρυσι ήρθα στην Αθήνα καλεσμένος από το Orange Grove, μια θερμοκοιτίδα για την νέα επιχειρηματικότητα της Ολλανδικής Πρεσβείας στην Αθήνα. Αυτή ήταν και η πρώτη μου επαφή με το τοπικό οικοσύστημα εκκίνησης των νεοφυών επιχειρήσεων στην ελληνική αγορά. Συνειδητοποίησα γρήγορα ότι η αγορά αγγελιών και προϊόντων από δεύτερο χέρι εξακολουθεί να είναι σε σχετικά νηπιακό στάδιο στην Ελλάδα. Αφού μελέτησα λίγο περισσότερο την ελληνική αγορά, είμαι πολύ αισιόδοξος για τις ευκαιρίες μέσω online αγγελιών και αγορών τα επόμενα χρόνια. Στο παρελθόν, η Ελλάδα βρίσκονταν πίσω στην υιοθέτηση του Διαδικτύου και γι 'αυτό το οικοσύστημα δεν είχε ακόμη την ευκαιρία να ωριμάσει. Ωστόσο, κατά την τελευταία δεκαετία η υιοθέτηση του Διαδικτύου στην Ελλάδα έχει τριπλασιαστεί. Παρά την κρίση, ο αριθμός των αγοραστών μέσω διαδικτύου υπερδιπλασιάστηκε τα τελευταία πέντε χρόνια και προβλέπεται ότι θα είναι ίσος με τον μέσο όρο της ΕΕ το 2021. Τέτοιες ταχέως αναπτυσσόμενες αγορές είναι το περιβάλλον στο οποίο είναι δυνατή μία έκρηξη ανάπτυξης που πολλοί επενδυτές ψάχνουν. Και χάρη σε νέες πρωτοβουλίες, όπως το Equifund, είναι τώρα δυνατή η χρηματοδότηση των νεοφυών επιχειρήσεων για την αξιοποίηση αυτών των ευκαιριών. Δεν υπάρχει καλύτερος χρόνος για να ξεκινήσετε στην Ελλάδα κάτι τώρα.
Το Vendora είναι μια πλατφόρμα ανάρτησης αγγελιών για καταναλωτές, όπως ακριβώς και η Marktplaats. Είναι ένας χώρος για όλους τους ανθρώπους να αγοράσουν και να πουλήσουν οτιδήποτε θέλουν, κυρίως μεταχειρισμένα προϊόντα. Οι αγορές στο Vendora παρέχουν πολλά οφέλη στον αγοραστή, στον πωλητή, την τοπική οικονομία και το περιβάλλον ταυτόχρονα! Για παράδειγμα, όταν αγοράζετε μια φωτογραφική μηχανή από δεύτερο χέρι, μπορείτε να αγοράσετέ οικονομικά ένα υψηλής ποιότητας προϊόν. Εξοικονομείτε χρήματα και ο πωλητής κερδίζει πίσω κάποια από τα χρήματα που είχε δαπανήσει αρχικά για την αγορά της. Δεδομένου ότι οι περισσότερες νέες κάμερες εισάγονται από το εξωτερικό, όταν αγοράζατε μια νέα κάμερα τα χρήματα θα είχαν εγκαταλείψει τη χώρα. Τώρα τα διατηρούμε στην τοπική οικονομία. Και εμποδίσαμε μια κάμερα να καταλήξει στον χώρο υγειονομικής ταφής σύντομα. Όλοι κερδίζουν.
Ορισμένοι τομείς της οικονομίας βρίσκονται ακόμη σε «βρεφικό» στάδιο σε σύγκριση με τις Κάτω Χώρες, όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, αλλά πλησιάζουν γρήγορα και αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως πλεονέκτημα και μειονέκτημα, ανάλογα με τον τύπο της επιχείρησης. Πιθανώς η πιο σημαντική διαφορά είναι το επίπεδο γραφειοκρατίας και κανονισμών που πρέπει να αντιμετωπίσουν οι νεοσύστατες επιχειρήσεις. Η ολλανδική κυβέρνηση έχει καταβάλει προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για να διευκολύνει και να προχωρήσει οποιοσδήποτε επιθυμεί πιο εύκολα στην ίδρυση μίας επιχείρησης, όπως και έχει θέσει σε εφαρμογή επιδοτήσεις και οργανισμούς υποστήριξης για να βοηθήσει στην επιτυχία τους νέους επιχειρηματίες. Το ελληνικό περιβάλλον λειτουργίας των νεοφυών επιχειρήσεων θα ωφεληθεί σημαντικά εάν η κυβέρνησή χαλαρώσει το ρυθμιστικό πλαίσιο για τις νεοσύστατες επιχειρήσεις τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.
Έχω ακόμα πολλά να μάθω για την Ελλάδα και την οικονομία της. Θεωρώ δύσκολο να προβλέψουμε πότε θα τελειώσει η κρίση. Κρίση ή όχι, πιστεύω ότι υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για να ξεκινήσετε νέες επιχειρήσεις, ειδικά λαμβάνοντας υπόψη τις νέες πηγές χρηματοδότησης που είναι διαθέσιμες από φέτος. Η ενθάρρυνση και στήριξη των επιχειρηματιών για την έναρξη περισσότερων τοπικών επιχειρήσεων συμβάλλει στη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας, δίνει μεγαλύτερη ώθηση στο εμπόριο και βελτιώνει τις πιθανότητες να τερματιστεί αυτή η κρίση.
Σχετικά με το blockchain, πιστεύω ότι ζούμε σίγουρα μια φούσκα τώρα. Ακριβώς όπως η φούσκα dot-com (.com) το 1999. Οι άνθρωποι σπεύδουν να στοιχηματίσουν τα χρήματά τους στο Bitcoin και ένα από τα πολλά altcoins χωρίς να έχουν καταλάβουν τι είναι, πώς λειτουργεί ή ποιοι είναι οι κίνδυνοι. Έχω συναντήσει ακόμη και ένα ATM Bitcoin στο εμπορικό κέντρο της μικρής πόλης όπου ζω. Όταν μπορείτε να αγοράσετε το Bitcoin από ένα ATM αλλά δεν μπορείτε να το ξοδέψετε σε κανένα από τα καταστήματα εκείνου του εμπορικού κέντρου, θα έλεγα ότι αυτό είναι ένα σαφές σημάδι μιας φούσκας. Ωστόσο, όπως και το Διαδίκτυο δεν χάθηκε και μετά τη συντριβή της φούσκας dotcom, η τεχνολογία blockchain δεν θα εξαφανιστεί μετά την πιθανή κατάρρευση των κρυπτονομισμάτων. Οι λύσεις ("global distributed consensus") που προσφέρει το blockchain, μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε πρωτοποριακά πράγματα online, τα οποία ήταν αδύνατα πριν. Πρόκειται για μια τεχνολογία καινοτομίας που θα αλλάξει το μέλλον, αλλά δεν είναι σίγουρα ακόμα έτοιμη για κανονική/διευρυμένη χρήση. Αναμένω ότι θα χρειαστούν άλλα 5-10 χρόνια για να ωριμάσει αυτή η τεχνολογία πριν αρχίσει να αλλάζει πραγματικά τη ζωή μας.
Σχετικά με το που είναι καλύτερο να ιδρύσεις μια startup όλα εξαρτώνται από το πού βρίσκονται οι πελάτες σας. Εάν θέλετε να ξεκινήσετε μια εταιρεία που δεν επικεντρώνεται στην ελληνική αγορά, ίσως να υπάρχουν καλύτερες χώρες για να ξεκινήσετε από την άποψη της πρόσβασης σε χρηματοδότηση και επιχειρηματικές συνεργασίες. Ωστόσο, υπάρχουν πολλά επιχειρηματικά μοντέλα που λειτουργούν στο εξωτερικό και δεν έχουν ακόμη ωριμάσει στην ελληνική αγορά. Το E-Food και το Taxi Beat είναι πολύ καλά παραδείγματα.
Δεν χρειάζεται να δημιουργήσετε το επόμενο Facebook. Δεν χρειάζεται να είναι τέλεια όλα από την αρχή. Ψάξτε για τα προβλήματα του πραγματικού κόσμου γύρω σας και σκεφτείτε τι μπορείτε να λύσετε από αυτά τα προβλήματα. Πιθανώς όχι για ολόκληρο τον κόσμο ταυτόχρονα. Στείλτε το προϊόν πολύ νωρίς σε πελάτες σας (π.χ. 10 πελάτες) για να μάθετε από αυτούς τι χρειάζεται να βελτιωθεί ώστε να το αναπτύξετε περεταίρω βήμα-βήμα. Μια εκκίνηση είναι σαν την αναρρίχηση σε λόφο: ξέρετε ότι θέλετε να φτάσετε στην κορυφή, αλλά είναι αδύνατο να προβλέψετε κάθε βήμα στην πορεία σας. Και δεν ανεβαίνεις μέχρι να κάνεις το πρώτο βήμα και ανεβαίνοντας εντοπίζεις την διαδρομή που θα ακολουθήσεις.
