Ψάχνοντας την εξήγηση γιατί μας έλκουν άνθρωποι που έλκονται από την πάρτη τους.
Τη μια ήταν εκείνο το αγόρι στο σχολείο που δεν είχε απολύτως τίποτα το ιδιαίτερο, πέρα από τρομακτική αυτοπεποίθηση. Ούτε ιδιαίτερα έξυπνος, ούτε όμορφος, ούτε με χιούμορ, μόνο λάτρευε τον εαυτό του, όπως τον λάτρευαν και όλα τα κορίτσια της τάξης. Μετά, ήταν εκείνος ο συμφοιτητής μας που περπατούσε στους διαδρόμους της σχολής λες και τον ακολουθούσε ένας αόρατος προβολέας. Δεν τον έλεγες ούτε ωραίο, ούτε και άσχημο, αντιθέτως φαινόταν πολύ συνηθισμένος. Κι όμως, αυτός ο μετριότατος που ξεχείλιζε αυτοθαυμασμό, σκορπούσε ταχυκαρδίες γύρω του.
Αυτή η περίεργη γοητεία των νάρκισσων, των ανθρώπων ανεξαρτήτως φύλου που λατρεύουν τον εαυτό τους -και συνήθως αποκλειστικά- έχει κατά καιρούς υπάρξει αντικείμενο μελέτης από ερευνητές της ψυχολογίας και της ψυχιατρικής σε Πανεπιστήμια σε ολόκληρο τον κόσμο. Ένα εξ αυτών, το Πανεπιστήμιο Grauz της Αυστρίας, έβαλε στο μικροσκόπιο το speed dating, μια σύγχρονη τάση κυρίως των νέων στο εξωτερικό για γρήγορα και υποτίθεται αποτελεσματικά ραντεβού, μέσα από τα οποία (ελπίζουν να) βρίσκουν σύντροφο. Αποδείχθηκε, λοιπόν, ότι άτομα με χαρακτηριστικά νάρκισσου ή ακόμη χειρότερα με βαριές ναρκισσιστικές διαταραχές είχαν την τριπλάσια δημοτικότητα – και, άρα, επιτυχία σ’ αυτά τα τυφλά ραντεβού – από ανθρώπους, οι οποίοι έδειχναν πραγματικό ενδιαφέρον για το συνομιλητή τους και τάσεις για αληθινή συντροφικότητα!
Το φοβερό είναι ότι η ψυχιατρική κοινότητα έχει καιρό τώρα αποφανθεί ότι οι νάρκισσοι αδυνατούν να αναπτύξουν σοβαρές ανθρώπινες σχέσεις και ενώ η επιστήμη, ακόμα και στην εκλαϊκευμένη της μορφή με αρθρογραφίες στον Τύπο, έχει βοηθήσει στην αναγνώριση των χαρακτηριστικών τους, όπως ότι είναι πολύ ανασφαλή και με εξαιρετικά χαμηλή αυτοεκτίμηση, οι επιτυχίες τους στο άλλο φύλο είναι αδιαμφισβήτητες! Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό;
Η επιστήμη (σ.σ. όπως προκύπτει από αντίστοιχες έρευνες των Πανεπιστημίων της Οξφόρδης, του Εδιμβούργου και του Grauz, τα πορίσματα των οποίων συγκλίνουν) εντοπίζει τρεις λόγους και, δυστυχώς, συμπεραίνει ότι εκτός από αυτόν που παρουσιάζει ναρκισιστική διαταραχή, χρήζουν ψυχαναλυτικής βοήθειας και όσοι έχουν την τάση να έλκονται από τέτοιες προσωπικότητες.
Ποιοι, όμως, είναι οι λόγοι που οι νάρκισσοι είναι τόσο γοητευτικοί;
1.Πιστεύουν στη γοητεία τους
Είτε πρόκειται για πραγματικά ελκυστικά άτομα, είτε για ανθρώπους που πιστεύουν ότι είναι πολύ εμφανίσιμοι, είτε για εκείνους που όντως έχουν αναπτύξει κάποιο ιδιαίτερα γοητευτικό χαρακτηριστικό ανεξαρτήτως εμφάνισης, οι νάρκισσοι πιστεύουν πραγματικά στις ικανότητες και τα θέλγητρά τους. Εκτός από μια γοητευτική ή προσεγμένη εξωτερική εμφάνιση, οι άνθρωποι έλκονται από άτομα που διαθέτουν μεγάλη αυτοπεποίθηση και το δείχνουν.
2.Είναι κόλακες
Οι νάρκισσοι γνωρίζουν καλά τα λόγια που θα ήθελαν να ακούσουν από τους άλλους γι’ αυτό και, πολύ συχνά, τείνουν να ξεκινούν τις γνωριμίες τους με κολακείες. Ερευνητές υποστηρίζουν ότι επειδή από την προσωπικότητα τους λείπει ένα δομικό συστατικό που λέγεται εργασία πάνω στη διαμόρφωση χαρακτήρα, σταματούν άμεσα μόλις εισπράξουν την προσοχή που προσδοκούν, με αποτέλεσμα να αλλάζει αυτόματα η συμπεριφορά τους απέναντι στους άλλους και, συνήθως, να τελειώνει εκεί η σχέση.
3.Είναι πράγματι χαρισματικοί
Μπορεί να είναι ουσιαστικά ανίκανοι να αναπτύξουν και να διατηρήσουν σοβαρές φιλικές και ερωτικές σχέσεις, ωστόσο, κατά ένα περίεργο τρόπο, οι νάρκισσοι περιτριγυρίζονται από πολλούς φίλους, που πολλοί μπορεί να είναι και αληθινά ενδιαφέροντες. Η επιστήμη τονίζει ότι πρόκειται για αμιγώς περιστασιακές σχέσεις, αλλά είναι πραγματικά σπάνιο για ένα νάρκισσο να ξεμείνει από θαυμαστές.
Οι νάρκισσοι είναι συνήθως χειριστικές προσωπικότητες που ξέρουν αυτό ακριβώς που πρέπει να πουν και να κάνουν, την κατάλληλη στιγμή, μετατρέποντας τους άλλους σε οπαδούς, σε followers. Όπως τονίζουν ερευνητές του Πανεπιστημίου του Εδιμβούργου, εάν δεν γίνει άμεσα αντιληπτή η χειριστική τους φύση, τότε το πρόβλημα βρίσκεται στον δέκτη, που δεν αντιδρά και δεν έχει πρόβλημα να γίνεται το κοινό της παράστασης που στήνει ο νάρκισσος. Τι γίνεται, ωστόσο, στην περίπτωση που δεν είμαστε και πολύ σίγουροι εάν έχουμε απέναντί μας έναν νάρκισσο; Σε πρόσφατο δημοσίευμα του Πανεπιστημίου του Grauz, στο European Journal Of Personality, ο επικεφαλής της μελέτης Dr. Emanuel Jauk αναφέρει χαρακτηριστικά: «Αμφισβητείστε τους δημοσίως! Αυτός είναι ένας κοινός και αποτελεσματικός τρόπος να τους αναγνωρίσετε. Από την αντίδρασή τους θα είστε σε θέση να ξέρετε με ποιόν έχετε να κάνετε. Ένας άνθρωπος με δομημένο χαρακτήρα δεν θα θυμώσει και σε μια απλή κριτική θα παρουσιάσει σοβαρά τα επιχειρήματά του. Ο νάρκισσος, επειδή είναι πολύ ανασφαλής θα εκραγεί! Και ίσως διακόψει άμεσα την επαφή του με αυτόν που δεν υποκλίθηκε σε κάθε λόγο ή πράξη του».
Πηγές: Guardian, European Journal of Personality
