Μια εμπειρία που έχεις ζήσει ή που έχεις ήδη ονειρευτεί ότι έχεις ζήσει;
Θα μπορούσαμε να αστειευτούμε και να πούμε ότι το 2021 είναι ένα déjà vu από το 2020… αλλά μήπως πρόκειται για déjà rêvé; Αν νιώθεις κάτι οικείο, ότι κάτι το έχεις ζήσει ξανά, ότι έχεις την αίσθηση ότι μια εμπειρία επαναλαμβάνεται αλλά από τα όνειρά σου κι όχι από κάτι που έχεις ζήσει με τη φυσική σου παρουσία. Αν πιστεύεις μερικές φορές ότι ξέρεις τι θα γίνει παρακάτω στη ζωή σου αλλά δεν ξέρεις πώς το γνωρίζεις, ετοιμάσου να μάθεις μια ακόμα γαλλική έκφραση.
Για να μην συγχέεται με το déjà vu, το συγκεκριμένο φαινόμενο ονομάζεται déjà rêvé - και στην πραγματικότητα δεν είναι τόσο ασυνήθιστο. Ενώ η ακριβής επιστημονική εξήγηση πίσω από το déjà rêvé δεν είναι πλήρως κατανοητή, υπάρχουν κάποιες ερμηνείες που υποστηρίζονται από την έρευνα για το τι το καθιστά δυνατό, καθώς και θεωρίες από ειδικούς των ονείρων για το τι μπορεί να σημαίνει.
Το Déjà rêvé είναι μια γαλλική φράση που μεταφράζεται σε «ήδη ονειρευμένο» - αυτό δηλαδή που έχεις ήδη ονειρευτεί. Στην πραγματικότητα μπορεί να περιλαμβάνει μερικές συγκεκριμένες εμπειρίες, στις οποίες θα αναφερθούμε αργότερα, αλλά σε γενικές γραμμές, περιγράφει την αίσθηση που νιώθεις σαν να ονειρεύτηκες κάτι πριν σου συμβεί στην πραγματική ζωή.
Η έρευνα είναι περιορισμένη, αλλά σύμφωνα με μια μελέτη του 2010 σχετικά με το θέμα, η εμπειρία του déjà rêvé είναι κοινή - αν και ιδίως, γίνεται λιγότερο συχνή με την ηλικία.
Ακόμα και ο φιλόσοφος Αριστοτέλης στοχαστικά συζητούσε για τα προγνωστικά όνειρα στο έγγραφο του το 350 π.Χ. που ονομάζεται «Σχετικά με την προφητεία των ονείρων». Ο Γιούνγκ έκανε εκτεταμένη έρευνα στα όνειρα, στις αναμνήσεις και στις σκέψεις, συμπεριλαμβανομένου και των ψυχικών εμπειριών, του déjà vu και του déjà rêvé.
Συχνά, τα όνειρα φαίνονται να θάβονται βαθιά μέσα στη μνήμη κάποιου, μόνο για να τα θυμηθούμε όταν κάτι στην πραγματική ζωή ενεργοποιεί αυτή τη μνήμη. Αυτό οδηγεί στο συναίσθημα ότι είχες ήδη τη συγκεκριμένη εμπειρία στο παρελθόν.
Σε μια πιο πρόσφατη μελέτη του 2018, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το déjà rêvé και η ανάκληση των ονείρων θα μπορούσαν πραγματικά να προκληθούν μέσω ηλεκτρικής διέγερσης εγκεφάλου (EBS), υποδηλώνοντας ότι ο εγκέφαλός μας μπορεί να έχει ειδικά συστήματα μνήμης ειδικά για την αποθήκευση των ονείρων.
Είναι ενδιαφέρον ότι, σύμφωνα με την έρευνα του 2010, υπάρχουν ενδείξεις ότι οι άνθρωποι που έχουν «λεπτά όρια» μεταξύ των ψυχικών καταστάσεων και είναι ευρέως ανοιχτοί στην εμπειρία είναι πιο πιθανό να βιώσουν déjà rêvé (και déjà vu).
Όπως εξηγούν ειδικοί θεραπευτές, αυτό συμβαίνει «πιθανώς επειδή ο εγκέφαλός τους είναι ικανός να τρέχει σε πολλές διαφορετικές περιοχές που αλληλεπικαλύπτονται κατά καιρούς».
Déjà rêvé vs déjà vu
Όπου το déjà rêvé σημαίνει «ήδη ονειρευμένο», το déjà vu μεταφράζεται σε «ήδη ιδωμένο». Είναι ακόμη πιο συνηθισμένο από το déjà rêvé (στην πραγματικότητα, η πλειοψηφία των ανθρώπων το έχει βιώσει), και οι ερευνητές έχουν καλύτερη κατανόηση αυτού του φαινομένου από ό,τι με το déjà rêvé.
Άτομα με επιληψία ή που είχαν επιληπτικές κρίσεις στους μετωπιαίους λοβούς του εγκεφάλου τους είναι ιδιαίτερα επιρρεπείς στο déjà vu. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν δύο κυκλώματα στον ιππόκαμπο (το κέντρο επεξεργασίας μνήμης) ενεργοποιούνται ταυτόχρονα, έχουμε μια εμπειρία του déjà vu.
Η επιστήμη του déjà rêvé
Το déjà rêvé είναι στην πραγματικότητα ένας γενικός όρος που περιλαμβάνει τρεις διαφορετικούς τύπους déjà rêvé που μπορεί να βιώσει κάποιος, όπως περιγράφεται στη μελέτη του 2018.
Οι 3 τύποι déjà rêve:
Επεισόδιο: Σύμφωνα με την έρευνα, επεισοδιακά déjà rêve είναι η ανάμνηση ενός συγκεκριμένου ονείρου. Ο ασθενής είναι σε θέση να προσδιορίσει αυθόρμητα ότι είχε δει αυτό το συγκεκριμένο όνειρο σε μια συγκεκριμένη ημερομηνία, σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης.
Εξοικείωση: Αυτή είναι η ανάμνηση στοιχείων (χαρακτήρας, σκηνή ή μέρος) που ο ασθενής πιστεύει ότι έχει δει σε ένα όνειρο αλλά δεν μπορεί να συσχετιστεί με ένα συγκεκριμένο όνειρο ή ημερομηνία, σύμφωνα με τους συγγραφείς της μελέτης. Συγκεκριμένα, το επεισόδιο και το εξοικειωμένο déjà-rêvé, που προκλήθηκε από το EBS σε αυτή τη μελέτη, εντοπίστηκαν κυρίως στους μεσαίους κροταφικούς λοβούς, οι οποίοι παίζουν μεγάλο ρόλο στη μνήμη και το συναίσθημα.
Ονειρική κατάσταση: Λίγο διαφορετικό από τα δύο πρώτα, το dreamy state déjà-rêvé περιγράφει μια εμπειρία στην οποία το υποκείμενο αισθάνεται σαν να ονειρεύεται. Είναι κυριολεκτικά «μια ονειρική κατάσταση», σημειώνουν οι συγγραφείς της μελέτης. «Ο ασθενής περιγράφει την αίσθηση ότι είναι σαν σε ένα όνειρο, υπενθυμίζοντας σε αυτόν μια αίσθηση (ή κατάσταση συνείδησης) παρόμοια με νυχτερινό όνειρο», γράφουν στην έρευνά τους. Επιπλέον, αυτές οι ονειρεμένες καταστάσεις προκλήθηκαν από λιγότερο συγκεκριμένες περιοχές EBS, αλλά εξακολουθούσαν να σχετίζονται με τους χρονικούς λοβούς.
Ενώ η έρευνα του 2018 πραγματοποιήθηκε αποκλειστικά σε επιληπτικούς ασθενείς - όσοι είχαν επιληψία ήταν γνωστό ότι ανέφεραν ότι βίωναν déjà rêvé κατά τη διάρκεια μιας κρίσης - ωστόσο δεν χρειάζεται να έχετε επιληψία για να βιώσεις αυτό το φαινόμενο.
Συνολικά, η έρευνά τους κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το déjà rêvé ήταν εντελώς διαφορετικό από το déjà vu και μπορεί να υποδηλώνει κάποιο είδος δυσλειτουργίας του κροταφικού λοβού. Ωστόσο, πρέπει να γίνει περισσότερη έρευνα για να κατανοήσουμε αυτές τις ονειρικές αναμνήσεις και πώς μπορεί να προκληθούν.
Τι λένε οι ερμηνευτές ονείρων για το déjà rêvé
Εάν πιστεύεις στην ερμηνεία των ονείρων, η ιδέα ότι τα όνειρα μπορούν κάπως να προβλέψουν το μέλλον είναι σίγουρα συναρπαστική. Το όνειρο είναι ένα φαινόμενο όπου ο χρόνος δεν ακολουθεί τους αυστηρούς γραμμικούς κανόνες του κόσμου της ημέρας, εξηγούν οι ερμηνευτές. Στα όνειρα, έχουμε συχνά ένα μείγμα παρελθόντος, παρόντος και πιθανού μέλλοντος. Τα όνειρα που προβλέπουν το μέλλον ονομάζονται προγνωστικά όνειρα, στενός ξάδελφος του φαινομένου του déjà rêvé.
Σε πολλούς πολιτισμούς, τα όνειρα έχουν γίνει κατανοητά ως πηγές πνευματικής καθοδήγησης από μια πηγή πολύ μεγαλύτερης γνώσης από ό,τι συνήθως αξιοποιούμε, συμπεριλαμβανομένων πληροφοριών σχετικά με πιθανά ή ενδεχόμενα μελλοντικά γεγονότα.
Πολλοί άνθρωποι ορκίζονται ότι έχουν κάποια επαναλαμβανόμενα όνειρα που στη συνέχεια αποδείχθηκε ότι τους προειδοποιούσαν για μελλοντικούς κινδύνους και πώς να τα αποφύγουν. Σε ένα βαθμό αυτό που αποκαλούμε προφητείες ή την ικανότητα κάποιου να μαντεύει το μέλλον έχει να κάνει με τη δυνατότητα να βιώνει déjà rêvé.
Τι να κάνεις την επόμενη φορά που θα βιώσεις ένα déjà rêvé
Την επόμενη φορά που θα βιώσεις ένα déjà rêvé, είτε είναι επεισοδιακό, εξοικείωσης, είτε ονειρικής κατάστασης déjà rêvé, είναι καλή ιδέα να δώσεις προσοχή. Οποιοδήποτε όνειρο επαναλαμβάνεται, με οποιονδήποτε τρόπο, αξίζει επιπλέον προσοχή. Μπορεί να σε προειδοποιήσει για κάτι ιδιαίτερο σχετικά με την τρέχουσα εμπειρία, κάτι για το οποίο πρέπει να πάρεις τα μέτρα σου ή να λάβεις υπόψη σου.
Ωστόσο, εάν η εμπειρία αυτή σε φοβίζει ή / και σε κάνει να αισθάνεσαι σαν να χάνεις την επαφή με την πραγματικότητα, μπορείς να απευθυνθείς σε έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας σχετικά με αυτό. Σε ορισμένες περιπτώσεις, τα όνειρα που αναμιγνύονται με την αίσθηση της πραγματικότητάς μας μπορούν να συνορεύουν με την ψύχωση και να απαιτούν ιατρική βοήθεια.
Στην πλειοψηφία τους, όμως, οι ονειρικές εμπειρίες αυτές βρίσκονται στο πεδίο των φυσιολογικών, ακόμη και κοινών, εμπειριών – και λειτουργούν ως υπενθύμιση ότι η ζωή, δεν είναι μόνο όσα καταλαβαίνουμε ή αντιλαμβανόμαστε με τη λογική.
