Μια αγγλική διαδικτυακή πλατφόρμα δίνει «φωνή» στα θύματα σεξουαλικής κακοποίησης
Είναι πιθανό το συλλογικό νωπό και εν εξελίξει τραύμα της πανδημίας να μας έχει κάνει όλους λίγο περισσότερο ευαίσθητους αλλά και πιο συνειδητοποιημένους απέναντι σε τραυματικά βιώματα κι επώδυνα περιστατικά. Ακόμα έχει βοηθήσει να ξυπνήσουν οδυνηρές μνήμες του παρελθόντος, τις οποίες είχαμε προσπαθήσει να καταχωνιάσουμε βαθιά μέσα μας αλλά αναβίωσαν με όλη αυτή την κινητοποίηση για τα περιστατικά σεξουαλικής κακοποίησης.
Αποτέλεσμα; Ταυόχροναμε το ελληνικό #metoo που ζούμε έντονα το τελευταίο διάστημα στη χώρα μας, αντίστοιχες μαζικές κινητοποιήσεις έχουν αρχίσει να εμφανίζονται σαν κύμα αντίδρασης σε πολλές άλλες χώρες. Τρανταχτό παράδειγμα η Βρετανία, όπου μετά τη δολοφονία της Sara Everard γίνεται συζήτηση να θεσπιστεί νομικά η μισογυνία και να διώκεται ποινικά – πολύ πριν ωστόσο οδηγήσει σε έγκλημα.
Παράλληλα με τις αντιδράσεις απέναντι σε αυτό το έγκλημα όπου υπήρξαν υπόνοιες από κάποιους ότι το θύμα έφταιγε – καθώς αν είσαι γυναίκα, νέα, όμορφη, μόνη κι περπατάς στο δρόμο, είναι γνωστόν ότι «πηγαίνεις γυρεύοντας», υπάρχει ένα γενικότερο ξέσπασμα ενάντια σε κάθε μορφή σεξουαλικής κακοποίησης.
Άλλο ένα αποτέλεσμα αυτής της κινητοποίησης είναι το Everyone's Invited”. Πρόκειται για μια πλατφόρμα όπου νέοι επιζώντες σεξουαλικής βίας μοιράζονται τις ιστορίες τους. Είναι ανώνυμοι και δεν κατονομάζονται δράστες. Μπορούν, ωστόσο, να περιλαμβάνουν το σχολείο, το κολέγιο ή το πανεπιστήμιο όπου συνέβη το περιστατικό.
Υπάρχουν αναφορές από παιδιά 13 ετών που κακοποιούνται σε λεωφορείο, 14χρονα που εξαναγκάζονται σε σεξουαλικές πράξεις, 15χρονα θύματα διαδικτυακής σεξουαλικής κακοποίησης. Κορίτσια ηλικίας ακόμα και εννέα ετών μοιράζονται τις ιστορίες τους για σεξουαλικό εξαναγκασμό, ταπείνωση, παρενόχληση, επίθεση και βιασμό.
Υπάρχουν 5.684 από αυτές τις μαρτυρίες μέχρι στιγμής. «Το ενημερώνουμε μη αυτόματα», είπε σε συνέντευξή της στην Ali Pantony (για το glamourmagazine.co.uk) η ιδρύτρια του Everyone's Invited, Soma Sara, «οπότε το πραγματικό ποσοστό είναι πιθανώς υψηλότερο».
Η Soma, 22 ετών, ξεκίνησε το κίνημα τον περασμένο Ιούνιο, αφού μίλησε με φίλες της και συνειδητοποίησε πόσες από αυτές είχαν βιώσει σεξουαλική κακοποίηση και παρενόχληση. «Αποφάσισα να μοιραστώ μερικές από τις δικές μου εμπειρίες στο Instagram μου», λέει, «και πλημμύρισα αμέσως με μηνύματα από ανθρώπους που ανταποκρίνονταν σε αυτά που έλεγα και μοιράζομαι πλέον και τις δικές τους εμπειρίες. Αισθάνθηκα υποχρεωμένη να δημιουργήσω μια κοινότητα για τους επιζώντες, όπου να νιώθουν ασφαλείς να μοιραστούν τις εμπειρίες τους και να ευαισθητοποιήσουν για το πόσο βαθιά εδραιωμένη είναι η κουλτούρα του βιασμού στην κοινωνία μας».
Η κουλτούρα του βιασμού ορίζεται ως οποιαδήποτε συμπεριφορά, σκέψη ή στάση που θεωρεί «κανονική» και μειώνει τη σημασία της σεξουαλικής βίας. Δεν αφορά μόνο τον βιασμό. Πρόκειται για όλες τις άλλες συμπεριφορές που ευδοκιμούν στην κοινωνία μας που επιτρέπουν τον βιασμό να συμβεί.
«Το να ομαλοποιούνται ή να θεωρούνται ότι ανήκουν στη νόρμα συμπεριφορές όπως η ανεπιθύμητη συμπεριφορά, το να ντροπιάζεις, να κατηγορείς θύματα, τα σεξιστικά ή υποτιμητικά σχόλια ή η μη συναινετική κοινή χρήση οικείων φωτογραφιών, λειτουργεί ως πύλη για εγκληματικές ενέργειες, όπως η επίθεση και ο βιασμός», εξηγεί η Soma.
«Έτσι, αυτό δεν μπορεί να κρυφτεί κάτω από το χαλί ή να θεωρηθεί πλέον ως αστείο. Ήρθε η ώρα η κουλτούρα του βιασμού να ληφθεί σοβαρά υπόψη».
Μέρος του λόγου για τον οποίο η κουλτούρα του βιασμού είναι ένα τέτοιο πρόβλημα σε όλη τη δυτική κοινωνία είναι επειδή, μέχρι τώρα, είναι κάτι που δεν νιώσαμε άνετα να αντιμετωπίσουμε.
«Ζούμε σε μια τέτοια κουλτούρα ντροπής, όπου η σεξουαλική βία είναι τόσο στιγματισμένη και στην οποία οι επιζώντες που τολμούν να το πουν δεν γίνονται πιστευτοί», συνεχίζει η Soma. «Κατηγορούνται τα θύματα και τους κάνουν οι άλλοι να ντρέπονται, και γι’ αυτό τόσοι πολλοί άνθρωποι υποφέρουν στη σιωπή».
Δίνοντας στα θύματα «φωνή» στην πλατφόρμα, το Everyone's Invited κάνει τη ζωτική δουλειά να αναδείξει την κλίμακα αυτού του ζητήματος. Επειδή διαβάζοντας όλες αυτές τις μαρτυρίες ως γυναίκα, είναι πιθανό, να αναγνωρίσεις και δικές σου. Νιώθει θλίψη κανείς όταν τις διαβάζει, αλλά δεν προκαλούν έκπληξη.
«Νομίζω ότι κάθε γυναίκα ή κορίτσι που γνωρίζω έχει κάποια εμπειρία τραυματικής φύσης», λέει η Soma. «Αυτός είναι ο λόγος που κινείται απεγνωσμένα να διαβάσει αυτές τις τραγικές αφηγήσεις, αλλά ταυτόχρονα, είναι ενθαρρυντικό και εντυπωσιακό να βλέπεις πόσοι άνθρωποι αισθάνονται ότι μπορούν να μοιραστούν επιτέλους τις ιστορίες τους και να πάρουν δύναμη από το γεγονός ότι δεν είναι μόνοι».
Ως αποτέλεσμα, η Soma λέει ότι οι μαθητές σε όλη την Αγγλία ζητούν αλλαγή, οι μαθητές παίρνουν τη δική τους πρωτοβουλία και η ηγεσία των σχολικών και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων αναγνωρίζουν το πρόβλημα.
«Πρέπει να καταλάβουμε ότι αυτό υπάρχει παντού· αυτό το πρόβλημα δεν περιορίζεται σε έναν τομέα ή δημογραφική ομάδα, η κουλτούρα βιασμών επηρεάζει τα κορίτσια σε όλο τον κόσμο», τονίζει η Soma. "Υπάρχουν διάφορες ρίζες του προβλήματος και πολλά πράγματα που πρέπει να αλλάξουν."
Ένας από αυτούς τους τομείς είναι η εκπαίδευση. Βασικά, διασφαλίζοντας ότι τα αγόρια εκπαιδεύονται σχετικά με τη συγκατάθεση. Τα σχολεία πρέπει να είναι ενημερωμένα με το πρόγραμμα σπουδών και να έχουν καλή κατανόηση νέων και αναπτυσσόμενων ζητημάτων, όπως ο διαδικτυακός εκφοβισμός (για παράδειγμα, διαρροή γυμνών φωτογραφιών).
Ομοίως, οι γονείς πρέπει να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στη διεξαγωγή αυτών των συνομιλιών με τα παιδιά τους και στην επίλυση των προβλημάτων.
Εάν αυτό δεν συμβεί, η κουλτούρα του βιασμού θα συνεχίσει να ευδοκιμεί στα σχολεία και πέρα από αυτά, και τόσο οι δράστες όσο και τα θύματα δεν μπορούν να καταλάβουν ακόμα τις επιπτώσεις που έχει.
«Πώς μπορεί ένας 14χρονος, σε αυτό το περιβάλλον της κουλτούρας του βιασμού, να γνωρίζει τον πραγματικό αντίκτυπο των πράξεών του; Πώς μπορούν τα θύματα να καταλάβουν πραγματικά τι τους συμβαίνει;», λέει η Soma. «Γι' αυτό βλέπουμε τόσους πολλούς επιζώντες να μιλούν για καθυστερημένο ή καταπιεσμένο τραύμα».
Η Soma επισημαίνει ότι ενώ οι μαρτυρίες στο Everyone's Invited είναι σχεδόν αποκλειστικά από νεαρές γυναίκες και κορίτσια, υπάρχουν κάποιες από αγόρια, ιδιαίτερα στην κοινότητα LGBTQ +.
«Αυτό δεν είναι αποκλειστικά γυναικείο κίνημα», προσθέτει η Soma. «Αυτό το πρόβλημα είναι τόσο βαθιά εδραιωμένο σε κάθε κοινότητα. Γι' αυτό το πρώτο βήμα για όλους είναι να διαβάσουν τις μαρτυρίες, να κατανοήσουν πόσο περίπλοκο και διεισδύουν αυτό το ζήτημα και να κατανοήσουν πραγματικά την κλίμακα του προβλήματος. Μόνο τότε μπορούμε πραγματικά να αρχίσουμε να διαλύουμε την κουλτούρα των βιασμών».
