Πώς γεννήθηκε η λέξη για την οποία όλοι μιλάμε σήμερα; Δεν επιλέγεις να κάνεις διακοπές στο σπίτι σου, απλά δεν έχεις λεφτά για να πας.


Τα επίσημα στοιχεία είναι αμείλικτα. Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ), μόνο 1 στους 2 Έλληνες θα κάνει φέτος διακοπές και πολλοί από αυτούς που θα πάνε τελικά θα επιλέξουν ολιγοήμερες ή θα ψάξουν τη λύση να μείνουν σε φίλους και συγγενείς, ενώ αρκετοί θα επιλέξουν να ταξιδέψουν σε χώρες της Ευρώπης και όχι μόνο (θα τους βγει πιο φτηνά). Τυχεροί, σίγουρα, όσοι έχουν δικά τους εξοχικά σπίτια σε νησιά, χωριά ή κοντά στη θάλασσα. Άλλες φορές περνούσαν χρόνο και στα εξοχικά και σε κάποιους άλλους προορισμούς, φέτος μόνο στο εξοχικό. 

Το αυξημένο κόστος των εισιτηρίων των ακτοπλοϊκών γραμμών, σε συνάρτηση με το σχεδόν απαγορευτικό κόστος της διαμονής, κάνουν τις διακοπές στα ελληνικά νησιά ένα απλησίαστο όνειρο. Χάνεται το αναφαίρετο δικαίωμα να μπορείς να επισκεφτείς ένα μέρος της χώρας σου, κάτι που πρέπει να μας απασχολήσει σοβαρά. Στη Σουηδία υπάρχει το δικαίωμα free to roam (περιπλανήσου ελεύθερα) σε κάθε γωνιά και επικράτεια της χώρας. Εδώ; Μπορούμε να περπατήσουμε ελεύθερα σε παραλίες ή έχουν καταληφθεί από ξαπλώστρες; 

Φέτος, ως δια μαγείας, τα ελληνικά media ανακάλυψαν τον όρο staycation. Η σύνθετη λέξη staycation προκύπτει αν προσθέσουμε τις λέξεις stay (μένω ή μένω σπίτι) και vacation (διακοπές), δηλαδή stay-at-home-vacation. Δεν είναι «φετινό φρούτο», υπάρχει σαν όρος και έννοια εδώ και αρκετά χρόνια και σημαίνει ότι κάποιοι επιλέγουν κατά τη διάρκεια της ετήσιας άδειας τους ή των ρεπό τους, να περάσουν τις διακοπές στο σπίτι και την πόλη τους παρά να ταξιδέψουν αλλού (αν και αυτό δεν τους αποκλείει όποιες ημερήσιες εξορμήσεις). Είναι αναφαίρετο δικαίωμα για όλους να επιλέξουν πως θα ζήσουν και που θα κάνουν διακοπές. 

Για να βρούμε τις ρίζες της λέξης staycation, πρέπει να πάμε πίσω στο 1944, κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν εμφανίστηκε η φράση “take a Stay-cation instead of a Vac-ation, this year” στην εφημερίδα Cincinnati Enquirer, καλώντας έτσι τον κόσμο να μην χαλάσει πολύτιμη βενζίνη σε μία δύσκολη περίοδο για την ανθρωπότητα (και την οικονομία). 

Κάτι που επαναλήφθηκε κάποιες δεκαετίες αργότερα, με την παγκόσμια  χρηματοοικονομική κρίση που ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και μας ταλαιπώρησε κατά την περίοδο 2007-2009 και πιο πέρα (με την Ελλάδα να μπαίνει στο πρώτο μνημόνιο το 2010). Διαβάζουμε στην Washington Times τον Μάρτιο του 2008 «Η αυξανόμενη ανησυχία γύρω από περιβαλλοντολογικά θέματα καθώς και η επιθυμία να περνάμε περισσότερο χρόνο με την οικογένεια ενισχύουν την δημοτικότητα του staycation». Δηλαδή μας λέει η εφημερίδα ότι οι Αμερικανοί που έχαναν τότε τα σπίτια τους, επέλεγαν να μην πάνε διακοπές για να μην επιβαρύνουν το περιβάλλον και όχι γιατί δεν τους περίσσευαν χρήματα. 

Λίγα χρόνια νωρίτερα, όταν τα πράγματα ήταν καλύτερα για την αμερικανική οικονομία, μία άλλη εφημερίδα, η Washington Post έγραφε «Η πόλη αδειάζει. Οι μετακινήσεις γίνονται πιο υποφερτές. Είναι η τέλεια στιγμή για staycation, να παραμείνεις πιστός στο σχέδιο σου και να απολαύσεις τις ανέσεις του σπιτιού σου: Να χωθείς στα σεντόνια σου, ένα τζάκι εξωτερικού χώρου, ένα ψυγείο γεμάτο με τα απαραίτητα». Αυτή η περιγραφή μας ακούγεται πιο ειλικρινής και δελεαστική. Όλοι θα θέλαμε και πολλοί το εφαρμόζουμε, μένοντας στο σπίτι μας για μία μέρα ή περισσότερες, έχοντας όλα τα απαραίτητα για να περάσουμε καλά.

Από την άλλη, όταν οι μισοί Έλληνες δεν μπορούν να πάνε διακοπές λόγω ακρίβειας και οικονομικών δυσκολιών και αυτοί που τελικά θα πάνε, θα επιλέξουν λιγότερες μέρες από άλλες χρονιές ή θα μείνουν σε φίλους και συγγενείς, δεν μπορείς ξαφνικά φέτος φίλε δημοσιογράφε να ανακαλύπτεις το staycation.
 
Όχι, δεν είναι cool και hip να μένεις στο σπίτι σου το καλοκαίρι, ενώ μέσα σου ζητάς το έξω, θέλεις να ταξιδέψεις, να περάσεις χρόνο εκτός πόλης ή και εκτός χώρας, να κάνεις διακοπές και να ξεκουραστείς. Δε θέλω να βγάλω πλαστική μίνι πισίνα στο μπαλκόνι με πλαστικό φοίνικα και να λιάζομαι με ένα floral πουκάμισο στους 43 βαθμούς, θέλω φθηνότερα ακτοπλοϊκά εισιτήρια και ανθρώπινο κόστος διαμονής και φαγητού.