Από την Κατερίνη σε όλη την Ελλάδα, ο Merlin κρατάει αναμμένη τη φλόγα του graffiti και της τέχνης του δρόμου.
«Ο Μέρλιν (Merlin) είναι μυθικό πρόσωπο και βασική μορφή του αρθουριανού κύκλου, εμφανίζεται στα υπάρχοντα αρχεία (Armes Prydein, Y Gododdin) από τις αρχές του 10ου αιώνα ως προφήτης μόνον, αλλά ο ρόλος του εξελίχθηκε βαθμιαία σε εκείνον του μάγου, του προφήτη και του συμβούλου, σε όλες τις εξελικτικές φάσεις του βασιλείου του βασιλιά Αρθούρου» διαβάζουμε στο Wikipedia.
Με περισσότερα από 25 χρόνια στην πλάτη του, ένας άλλος «μάγος», ο graffiti artist Merlin από την Κατερίνη, αποδεικνύει περίτρανα ότι η τέχνη του δρόμου δεν «ανήκει» αποκλειστικά στις μεγαλουπόλεις ή σε κάποιον κλειστό κύκλο. «Βάφει» από το 1995, «χρυσή εποχή» για το ελληνικό graffiti, τότε που -παρά τα περιορισμένα μέσα- γεννήθηκαν σπουδαία κομμάτια και crews.
Χωρίς να αποκαλύπτεις την ηλικία σου, πόσα χρόνια ασχολείσαι με το graffiti; Πότε πρωτοξεκίνησες;
Την ηλικία μου την λέω ακόμα, για τα κιλά μη με ρωτήσεις χαχαχα, σε λίγους μήνες κλείνω τα 40 και ασχολούμαι με το graffiti από το 1994, όταν ξεκίνησα τα σκίτσα στο χαρτί στο γυμνάσιο. Η αφορμή ήταν τα σχέδια που έκανε η αδερφή μου στα τετράδια της εποχής, το χαρακτηριστικό “smile”, και στη συνέχεια τα graffiti που υπήρχαν ήδη σε τοίχους της πόλης από παλαιότερα crew και writers, όπως ο Cypher με τους RGC , oι Big-T και Μ-Rasta. Γυρνούσαμε με τα ποδήλατα την πόλη και «μελετούσαμε» τα κομμάτια τους με τις ώρες. Έτσι κάπως ξεκίνησα τα σκίτσα γράφοντας στα βιβλία «Βασίλης», «ARIS SUPER 3» και άλλα, καθώς είμαστε και παιδιά του Γκάλη. Συνέχισα να σχεδιάζω στα βιβλία του σχολείου, βάζοντας δεύτερα outline, σκιές , χρώμα… Κάπως έτσι το μικρόβιο άρχισε να δυναμώνει και να θέλει να περάσει από το χαρτί στον τοίχο. Στήσαμε ένα crew τότε με την παρέα μου τους GSD (Graffiti Street Designers) και το ‘95 κάναμε τον πρώτο μας τοίχο. Αργότερα στο λύκειο, άλλαξα σχολείο και παρέες, «ωριμάσαμε» και σαν πιο «ψαγμένοι» πλέον, αφού ακούγαμε rap, επηρεασμένοι από τους Public Enemy, ονομάσαμε το crew μας SFC (Social Fever Crew).
Πώς ήταν τότε τα πράγματα; Εποχές χωρίς κινητά και ίντερνετ.
Τα πράγματα τότε ήταν πολύ δύσκολα για μικρά παιδιά να ασχοληθούν με κάτι τόσο ξένο για την κοινωνία. Φορούσαμε καπέλα και φαρδιά παντελόνια και μας κοιτούσαν σαν εξωγήινους. Κινητά δεν υπήρχαν και επικοινωνούσαμε με σταθερά τηλέφωνα και αλληλογραφία. Θυμάμαι όταν κάναμε το πρώτο φεστιβάλ στην Κατερίνη, είχα βάλει αφίσα στο Cold n Fresh, το μαγαζί του Alex στον Εύοσμο, ίσως το πρώτο καθαρά graffiti store στην Ελλάδα. Έγραψα το σταθερό του σπιτιού μου στην αφίσα για να δηλώσουν συμμετοχή. Με έπαιρναν τηλέφωνο στο σπίτι και το σήκωνε η γιαγιά μου, χαχαχα.
-Ναι, γεια σας, θα ήθελα να δηλώσω συμμετοχή στο φεστιβάλ….
-Βασίληηηη...
Φώναζε η γιαγιά, αθώες εποχές.
Βλέπαμε MTV και αμερικάνικες ταινίες και όπου βλέπαμε graffiti το γράφαμε σε βιντεοκασέτες για να παίρνουμε ιδέες. Έβαζα 36αρι φιλμάκι στη φωτογραφική μηχανή, έμπαινα το λεωφορείο και πήγαινα στη Θεσσαλονίκη για να βγάλω φωτογραφίες από σχολεία και γήπεδα που είχανε κομμάτια. Περιμέναμε πως και πως να γίνει κάποιο φεστιβάλ να πάμε να δούμε ποιοι βάφουν, πώς βάφουν και να βγάλουμε φωτογραφίες για «μελέτη» και αρχείο.
Πότε άρχισαν οι πρώτες σου graffiti εξορμήσεις σε μεγαλύτερες πόλεις όπως η Αθήνα και η Θεσσαλονίκη; Έχεις ζωντανές αναμνήσεις από τότε;
Η Θεσσαλονίκη ήταν κοντά και πηγαίναμε συχνά για βάψιμο και «ψώνια» από Sparvarιδου,Cold n Fresh, Blue Box, Lines… Το 1999 μετακόμισα για σπουδές εκεί και ήρθα σε επαφή με πολλούς writers της εποχής (Dek, Iakovos Volkov, Paparazzi κ.α.) και βάφαμε συχνά. Στη συνέχεια γνώρισα τον Dee71 και κάπως «έδεσε το γλυκό». Παρόλο που δεν είχαμε crew, κάναμε συνέχεια murals, τα περισσότερα στη Δυτική Θεσσαλονίκη, στο γήπεδο Παύλου Μελά και σε πολλά εγκαταλελειμμένα κτήρια. Στην Αθήνα κατέβηκα το ’98 και πήρα τα πρώτα Sparvar (σ.σ. δημοφιλή σπρέι της εποχής) από το μαγαζί Revolt. Είχα βάψει αρκετές φορές και εκεί, αλλά μια καλή στιγμή ήταν όταν έγινε ο διεθνής διαγωνισμός Write 4 Gold το 2004 στη Νέα Ιωνία, με κριτές τους Maclaim, όπου λάβαμε μέρος, εκπροσωπώντας την επαρχία με τους Dee71, Dek, Nar, Raund, Roe, Spike.
Ποιες στιγμές έχεις να θυμάσαι πιο έντονα από τότε;
Οι στιγμές στα τόσα χρόνια είναι παρά πολλές, αλλά σίγουρα θυμάμαι και μου έλειψαν τα κυριακάτικα βαψίματα που ήταν κάτι στάνταρ και γίνονταν χωρίς καμία συνεννόηση… Όπως και τα πρωινά ξυπνήματα, να περιμένουμε νύχτα στο σταθμό των τρένων για να πάμε στα επαρχιακά φεστιβάλ, βάζαμε και τις ταγκιές μας με την ευκαιρία. Οι μαζώξεις σε σπίτια ακούγοντας hip hop και στήνοντας τον επόμενο τοίχο, τα live στην Υδρόγειο στο λιμάνι της Θεσσαλονίκης… Tα βραδινά βαψίματα… Το πρώτο Battle of the Υear στην Αθήνα, τα Meeting of Styles στη Θεσσαλονίκη. Είχαμε χρόνο και βάφαμε πολύ και συνέχεια.
Θα έλεγες ότι έχεις κάποιο graffiti style που σε χαρακτηρίζει;
Τα περισσότερα χρόνια έβαφα στους τοίχους freestyle, χωρίς προσχέδια. Προσάρμοζα το style μου στον τοίχο, ανάλογα με τον χώρο που είχα και τα χρώματα. Πολλές φορές, στα φεστιβάλ το «έδενα» και με τους δίπλα. Έχω σίγουρα old school επιρροές από τους Αμερικανούς πρωτοπόρους και τους μετέπειτα FX. Αλλά γενικότερα, το style μου είναι old school, με καινούρια στοιχεία και τεχνικές. Τα τελευταία χρόνια έχω ασχοληθεί πολύ με το lettering και τις πιο «καθαρές» γραμματοσειρές, επηρεασμένος από τους sign painters του εξωτερικού, όπως και το φεστιβάλ London Letterheads που επισκέφθηκα και συμμετείχα το 2018.
Φτάνοντας στο σήμερα, συνεχίζεις να ασχολείσαι ενεργά με το graffiti;
Σήμερα συνεχίζω να βάφω τοίχους με φίλους ή και μόνος, συνήθως σε εγκαταλελειμμένα κτήρια και όποτε βολεύει σε κάποιο φεστιβάλ. Κάνω σχέδια σε χαρτί και καμβάδες και στήνω εκθέσεις, όταν έχω χρόνο και κάτι καινούριο να παρουσιάσω. Δέχομαι συχνά παραγγελίες για τοιχογραφίες σε σπίτια και μαγαζιά και συνεργάζομαι με πολλούς διακοσμητές. Συνεχίζω να παρακολουθώ την εξέλιξη και τις τάσεις του graffiti από τα social media καθημερινά.
Πώς βλέπεις τη νέα γενιά του graffiti;
Η νέα γενιά γουστάρει και προσπαθεί να κάνει graffiti, αντιμετωπίζει όμως μια δύσκολη κατάσταση την τελευταία δεκαετία, με την οικονομική κρίση και την πανδημία, παρόλα αυτά ψάχνει τρόπους να εκφραστεί και το πετυχαίνει. Το graffiti είναι καθρέπτης της κοινωνίας και έχει τα πάνω και τα κάτω του. Τα τελευταία χρόνια έχει ανεβεί πολύ το bombing στις μεγαλουπόλεις και το street art, το παραδοσιακό graffiti λειτουργεί περισσότερο σε προσωπικό επίπεδο και έχουν μειωθεί τα murals πολλών ατόμων, σε σχέση με παλαιότερα.
Street art και graffiti. Υπάρχει διαχωρισμός και διαφορές ή όλα αυτά είναι για εμάς, των περιοδικών, που βάζουμε παντού ταμπέλες;
Για εμένα, μιλάμε για δύο διαφορετικούς κόσμους. Μπορεί πολλοί γκραφιτάδες να ασχολήθηκαν με το street art και να κράτησαν στοιχεία του graffiti, αλλά δεν έχουν καμία σχέση μεταξύ τους οι τοιχογραφίες graffiti με τις street art.
Στο graffiti χρησιμοποιούμε κυρίως σπρέι. Σε πρώτη φάση, κάνουμε λέξεις με το tag μας και στη συνέχεια συμπληρώνουμε το background με διάφορα θέματα όπως τοπία, character, γραφιστικά ή και τίποτα. Το street art, αντίθετα, περιέχει λέξεις σε πολύ μικρό βαθμό. Γίνεται συνήθως σε τοίχους μεγάλων διαστάσεων και περιέχει κατά κύριο λόγο ουδέτερα θέματα όπως τοπία, προσωπογραφίες ή και αφηρημένες εικόνες, ανάλογα με το στιλ του καλλιτέχνη. Οι τεχνικές επίσης είναι διαφορετικές. Το ότι γίνονται στους τοίχους και τα δύο, με κοινά υλικά, δεν σημαίνει πως είναι το ίδιο πράγμα. Π.χ. κιθάρες ακούμε και στην ροκ μουσική αλλά και σε ποπ τραγούδια, αλλά είναι διαφορετικοί ήχοι. Κάπως έτσι βλέπω και εγώ το street art με το graffiti, έχουν διαφορετική κουλτούρα και φιλοσοφία από πίσω. Δεν θεωρώ ότι το ένα είναι καλύτερο από το άλλο, αλλά προσπαθώ να εξηγήσω όσο πιο απλά μπορώ ότι είναι διαφορετικά πράγματα.
Μέσα από τα χρόνια, τι είναι αυτό που σου έδωσε η ενασχόλησή σου με την τέχνη του δρόμου;
Οι παρέες, οι εκδρομές, οι εμπειρίες γενικότερα έρχονται πάντα όταν ασχολείσαι με κάτι χρόνια και σίγουρα είναι πολύ όμορφο. Αυτό που μου έμαθε περισσότερο είναι ότι όταν αγαπάς κάτι και αφιερώνεις χρόνια και ώρες από την ζωή σου, στο τέλος σε ανταμείβει με πολλούς τρόπους, που ποτέ δεν φανταζόσουν. Δεν θα το αντάλλαζα με τίποτα , ούτε θα γυρνούσα τον χρόνο πίσω, μου έχει προσφέρει πολλά και χαίρομαι για αυτό!
Instagram.com/mirror_concept_store
