Τι νέο ετοιμάζει ο σχεδιαστής κόμικς Θανάσης Καραμπάλιος μετά το «1800»;
Για περισσότερα από τέσσερα χρόνια, ο σχεδιαστής κόμικς Θανάσης Καραμπάλιος, μας παίρνει από το χέρι και μέσα από τις σελίδες της σειράς κόμικς «1800» (εκδόσεις Jemma Press), μας ταξιδεύει στον θεσσαλικό κάμπο και τα χωριά της Ελασσόνας.
Στη σειρά που χωρίζεται σε 6 απολαυστικά μέρη-άλμπουμ, μεταφερόμαστε στο 1800, λίγο πριν την Ελληνική Επανάσταση, εποχή της φουστανέλας, των καπεταναίων, των κλεφτών και αρματολών. Το «1800» είναι ένα διαφορετικό «αγροτικό western», γεμάτο δράση και μοναδικούς χαρακτήρες, χωρίς να λείπει ο ρεαλισμός. Ο Θανάσης Καραμπάλιος γνωρίζει καλά την Ελασσόνα και τη θεσσαλική γη.
Το 2019 βραβεύτηκε ως ο καλύτερος πρωτοεμφανιζόμενος καλλιτέχνης από την ακαδημία Ελληνικών κόμικς για το πρώτο μέρος της σειράς «1800».
Λίγες ώρες πριν από το φεστιβάλ κόμικς της Αθήνας, Comicdom Con, που φέτος διεξάγεται στην Τεχνόπολη του Δήμου Αθηναίων στις 12, 13 & 14 Μαΐου, ο Θανάσης Καραμπάλιος παίρνει τη θέση του στο Artist Alley, σας περιμένει όλους και απαντάει στις ερωτήσεις του Platform.
-Τι νέο να περιμένουμε από εσένα στο φετινό Comicdom Con; πως πήρε σάρκα και οστά η «Σκιά του Ολύμπου» και πώς ήταν η συνεργασία σου με τον Νίκο Σταυριανό;
Πολλές ερωτήσεις και πρέπει να απαντηθούν μία μία με τη σειρά. Φέτος θα έχω δύο νέες εκδόσεις στο Comicdom Con, το «Στη σκιά του Ολύμπου» από τις εκδόσεις Jemma Press και μία αυτοέκδοση που έβγαλα σε περιορισμένα αριθμημένα αντίτυπα το «Mousetrap».
Ας ξεκινήσουμε με το πρώτο λοιπόν, το «Στη σκιά του Ολύμπου» είναι ιστορίες που άκουγα από παιδί στο χωριό μου αλλά και στην περιοχή που μεγάλωσα, από τους παππούδες μου, τη μεγάλη νονά μου και ανθρώπους που οι περισσότεροι δεν είναι πια στη ζωή. Με απασχολούσε ότι αυτοί οι άνθρωποι μιας άλλης εποχής με το φευγιό τους θα «πάρουν» μαζί τους και τις ιστορίες τους.
Το συζήτησα μαζί με τον εκδότη μου, του άρεσε ως ιδέα, αλλά ήθελα εξ’ αρχής το σχέδιο να το κάνει ο Νίκος. Πίστευα ότι θα «έλεγε» καλύτερα την ιστορία από εμένα, γιατί κατά την ταπεινή μου γνώμη ο σχεδιαστής παίρνει ένα σενάριο και το αφηγείται και αυτός αναγεννημένο μέσα από τη δικιά του ματιά. Έχοντας πλέον στα χέρια μου το βιβλίο μπορώ να το πω με σιγουριά ότι ο Νίκος το σχεδίασε καλύτερα από ότι θα το είχα κάνει εγώ και θεωρώ ότι ήταν η καλύτερη επιλογή.
Όσον αφορά την αυτοέκδοση τώρα. Θέλησα να κάνω μια ιστορία για ένα μικρό ποντίκι μέσα στον Μεγάλο Πόλεμο και καθώς τα ποντίκια δε μιλάνε είναι μία ιστορία χωρίς λόγια. Έτσι σε ένα βιβλιαράκι μικρό των 22 σελίδων δεν υπάρχει ούτε μία λέξη. Ήταν ένα στοίχημα και πείραμα ταυτόχρονα για μένα, τόσο σχεδιαστικά όσο και αφηγηματικά. Θέλω να πιστεύω ότι πέτυχε, θα περιμένω το feedback από τους αναγνώστες που θα το πάρουν.
-Είναι ιστορίες με έμπνευση από τη λαογραφία και την παράδοση της Θεσσαλίας;
Είναι ιστορίες από τα χωριά της Ελασσόνας, της επαρχίας του Νομού Λάρισας που είναι κυκλωμένη από τον Όλυμπο, τα Χάσια και τη Μελούνα. Είμαι από εκεί, καθώς και η σύντροφός μου που είναι και ο άνθρωπος με τον οποίο συζητάω και με βοηθάει περισσότερο από τον καθένα να αντλήσω έμπνευση. Η κάθε ιστορία είναι αυτοτελής και παίρνει το όνομα της από το χωριό στο οποίο διαδραματίζεται. Έτσι, μία αφορά το χωριό μου, το Παλιόκαστρο, και μία άλλη την Καρυά που είναι ένα από τα χωριά καταγωγής της συντρόφου μου.
-Γιατί επέλεξες να γράψεις τις ιστορίες του βιβλίου αλλά όχι να τις σχεδιάσεις;
Για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι ότι δεν προλαβαίνω να σχεδιάσω όλες τις ιστορίες που έχω μέσα μου και πραγματικά θέλω να τις βγάλω προς τα έξω. Έτσι έχω αποφασίσει να δίνω σενάρια σε άλλους και κάποια βρίσκονται ήδη στο δρόμο. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι θεώρησα ότι ο Νίκος Σταυριανός θα έλεγε την ιστορία καλύτερα από εμένα. Κάποιες ιστορίες διαλέγουν το σχέδιο τους και κάποιες φορές το σχέδιο διαλέγει τις ιστορίες. Ο σχεδιαστής δεν είναι εκτελεστικό όργανο του σεναριογράφου, σαφώς θα υπάρξουν κάποιες οδηγίες και γραμμές, αλλά ως εκεί. Το σενάριο όταν θα φύγει από τα χέρια σου παίρνει σάρκα και οστά από τον σχεδιαστή. Τουλάχιστον, εγώ πατώντας και στις δύο «βάρκες» το βλέπω έτσι.
-Πηγαίνοντας πίσω, πότε άρχισες να σχεδιάζεις κόμικς και πως εξελίχθηκε αυτό στη συνέχεια;
Έμαθα να διαβάζω μέσα από τα κόμικς, πολύ μικρός μαζί με τον δίδυμο αδερφό μου. Μαζί ξεκινήσαμε να σκιτσάρουμε και να προσπαθούμε να κάνουμε τα δικά μας κόμικς σε παλιά σημειωματάρια. Δεν σταμάτησα να διαβάζω κόμικς ποτέ στη ζωή μου και πάντα σχεδίαζα. Δούλευα για χρόνια στην εστίαση και σε μπαρ, οπότε τα πρωινά μου και τα μεσημέρια μου ήταν ελεύθερα. Κάπως έτσι έβρισκα χρόνο και σχεδίαζα. Κάποια στιγμή το 2008 μετακόμισα στη Θεσσαλονίκη και βρέθηκα στη σχολή COMINK του Βαγγέλη Ματζίρη για ένα χρόνο. Αυτό με βοήθησε πολύ και με έφερε σε επαφή με την ελληνική σκηνή. Για να μη μακρηγορώ, 10 χρόνια αργότερα, το 2018 εκδόθηκε το πρώτο βιβλίο του 1800.
-Η πρώτη σου μεγάλη δουλεία ήταν το «1800». Τι σου άφησε αυτή η δουλειά; Ολοκληρώθηκε ο κύκλος ή να περιμένουμε κάποια συνέχεια στο μέλλον;
Το «1800» δεν ήταν η πρώτη μου μεγάλη δουλειά...ήταν η πρώτη μου δουλειά. Πριν από αυτό δεν είχα ξαναεκδώσει τίποτα και δεν με ήξερε κανένας. Και χρωστάω πολλά στον Λευτέρη Σταυριανό της Jemma Press που ήταν αρκετά τρελός για να ποντάρει πάνω μου. Πήγα με το πρώτο βιβλίο ολοκληρωμένο και τίποτα άλλο, του είπα θέλω να κάνω άλλα πέντε για να ολοκληρωθεί η ιστορία και αυτός είπε απλά «Nαι! Θα το βγάλω» και έτσι ξεκίνησε. Το «1800» μου άλλαξε τη ζωή. Από σερβιτόρος (και δε το λέω καθόλου υποτιμητικά, ήταν η δουλειά μου για 17 χρόνια και μου άρεσε πραγματικά) έγινα δημιουργός κόμικς. Γνώρισα πολλούς ανθρώπους που δεν θα μπορούσα να γνωρίσω αλλιώς και έκανα καινούριες φιλίες. Ο πρώτος κύκλος του «1800» ολοκληρώθηκε και φυσικά και θα συνεχίσει με νέο άλμπουμ, του κύκλου. Τον χειμώνα λοιπόν θα κυκλοφορήσει το έβδομο βιβλίο του «1800».
-Ποια ήταν η έμπνευση για τη δημιουργία του «1800»; Έκανες κάποιου είδους έρευνα για το σενάριο, ιστορικά γεγονότα, τις ενδυμασίες της εποχής;
Η έμπνευση ήρθε από την αγάπη μου για την ιστορία. Καθώς και από την κατάσταση που επικρατούσε στη χώρα το 2012-14. Με πείραζε που ότι πιο σιχαμένο και δειλό είχε καπηλευτεί τα σύμβολα και τους αγώνες του λαού μας, που είχαμε φτάσει στο σημείο αυτός που ενδιαφέρεται για την ιστορία της πατρίδας του και μελετάει την παράδοση να ταυτίζεται με το φασίστα. Θεωρώ ότι τόσο η ιστορία μας, όσο και η παράδοση είναι τόσο γοητευτικές που δεν έχουν να ζηλέψουν τίποτα από ιστορίες π.χ με Βίκινγκς, με ιππότες ή καουμπόηδες. Και σαφώς πρέπει να τις δούμε καθαρά, χωρίς εθνικιστικές και μισαλλόδοξες παρωπίδες.
Όσον αφορά την έρευνα, από το 2013 έως και σήμερα συνεχίζω χωρίς να έχω σταματήσει. Έχω διαβάσει την βιβλιογραφία που παραθέτω σε κάθε άλμπουμ του «1800», και συνεχίζω προσπαθώντας κάθε φορά να διασταυρώσω πηγές για να είμαι όσο το δυνατό πιο ακριβής, γιατί αντικειμενικός στην ιστορία δεν υπάρχει. Τα γεγονότα είναι αδιαμφησβήτητα αλλά η ερμηνεία τους είναι κάτι καθαρά υποκειμενικό. Π.χ όταν ένας ακροδεξιός ιστορικός βλέπει την «άλωση» της Τριπολιτσάς σαν μεγάλο επίτευγμα εγώ βλέπω μία, αν και αναγκαία, σφαγή αμάχων γυναικόπαιδων.
-Μέσα από το «1800» ανακάλυψες- και ανέδειξες- στοιχεία από την αθέατη πλευρά της ιστορίας. Τι σου έκανε μεγάλη εντύπωση και δεν έχει γραφτεί στα σχολικά βιβλία;
Θα μπορούσα να μιλάω με τις ώρες, αλλά ας πω ένα στοιχείο που όντως με συγκλόνισε. Το πως αυτός ο τόπος υπήρξε σταυροδρόμι πολιτισμών και δεχόταν και αφομοίωνε πολιτισμούς και εξελισσόταν πάντα σε κάτι καλύτερο, πάντα προς τα μπροστά, όχι πάντα δίκαια, ούτε χωρίς πισωγυρίσματα, αλλά προχωρούσε αφομοιώνοντας και συμπεριλαμβάνοντας το νέο και διαφορετικό. Χωρίς κέντρα «φιλοξενίας» στα νησιά και περιπολίες στις θάλασσες που εξαφανίζουν φουκαράδες.
-Υπάρχει κάποιο βιβλίο που διάβασες τελευταία; ακόμα και αν δεν είναι κόμικς, και σου έκανε εντύπωση; Σε ενδιαφέρει το κομμάτι της ιστορίας και της λαογραφίας;
Το 2021 η σύντροφός μου και εγώ δώσαμε πανελλήνιες εξετάσεις ξανά, μετά από 20 χρόνια και πλέον είμαστε περήφανοι φοιτητές του τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, στο Βόλο. Νομίζω ότι από αυτό μπορείτε να καταλάβετε πόσο με ενδιαφέρει η ιστορία και η λαογραφία και η συγκεκριμένη σχολή προσφέρει πολλές δυνατότητες για ουσιαστική εμβάθυνση στο αντικείμενο. Όσον αφορά το βιβλίο που διάβασα τελευταία, πριν από μια βδομάδα τελείωσα το «Εάν αυτό είναι ο άνθρωπος» του Πρίμο Λέβι και πριν από αυτό είχα διαβάσει στα πλαίσια της εξεταστικής, το «Οι Ρίζες της Ναζιστικής Βίας» του Έντσο Τραβέρσο. Η αίσθηση φρίκης που μου αφήσαν και τα δύο βιβλία με κάναν να πάρω μία απόφαση, ως άνθρωπος, ως πατέρας ΠΟΤΕ ΞΑΝΑ.
