Με αφορμή την επέτειο 30 χρόνων από την πρεμιέρα της ταινίας θυμόμαστε τι είναι αυτό που την έκανε ξεχωριστή.
Το Shawshank Redemption (ή στα ελληνικά "Τελευταία Έξοδος: Ρίτα Χέιγουορθ") έκανε πρεμιέρα στις 23 Σεπτεμβρίου 1994. Οι αντιδράσεις και οι κριτικές ήταν έντονες και από έναν προϋπολογισμό 25 εκατομμυρίων δολαρίων κέρδισε μόνο 18 εκατομμύρια δολάρια στην πρώτη του προβολή. Ο περίεργος τίτλος της ταινίας, που πλέον θεωρείται favorite classic όπως το Citizen Kane ή το It’s a Wonderful Life έχει κατηγορηθεί συχνά για την αρχική αποτυχία της ταινίας.
Βασισμένο σε νουβέλα του Stephen King και σε σκηνοθεσία του Frank Darabont, αφηγείται την ιστορία του τραπεζίτη Andy κατά τη δεκαετία του '40, ο οποίος φυλακίζεται για τη δολοφονία της γυναίκας του και του εραστή της. Μέσα στην κρατική φυλακή του Shawshank, ο πρωταγωνιστής γίνεται φίλος με τον Red (Morgan Freeman) και αντέχει τον εγκλεισμό χτυπώντας πέτρες, ανακαινίζοντας τη βιβλιοθήκη της φυλακής, παρέχοντας υπηρεσίες παιδαγωγού και φυσικά βρίσκει μια "δημιουργική" χρήση για τις pin-up αφίσες της εποχής.
Παρά την αρχική της μερική αποτυχία η ταινία εξελίχθηκε με έναν τρόπο που θυμίζει την εμβληματική σκηνή της, κατά την οποία ο πρωταγωνιστής περνάει μέσα από τον σωλήνα με τις ακαθαρσίες και έτσι καταφέρνει να κερδίσει την ελευθερία του. Η σωτηρία έρχεται καμιά φορά μέσα από δυσκολίες και αυτό είναι μόνο ένα από τα διαχρονικά μηνύματα που δίνει η ταινία. Η ανθρωπιά και ο άσβεστος πόθος του ανθρώπου για επιτυχία αναδεικνύονται με τον πιο όμορφο τρόπο καθώς ο Andy δεν χάνει ποτέ την πίστη του. Η μεγαλύτερη ειρωνεία είναι δε ότι το πραγματικό αδίκημα δεν προέρχεται από τους φυλακισμένους, αλλά απ' τα άτομα που εποπτεύουν το "σύστημα".
O πρωταγωνιστής, Tim Robins είχε πει στον Mark Kermode το 2004, "Το μόνο που ξέρω είναι ότι δεν υπάρχει μέρα που να μην με πλησιάζουν για αυτήν την ταινία άνθρωποι που μου λένε πόσο σημαντική είναι αυτή η ταινία για αυτούς και ότι το έχουν δει 20, 30, 40 φορές, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη τους".
Ο Tim Robins που έχει τόσο χαρακτηριστικά συνδεθεί με το ρόλο δεν ήταν προτεινόμενος αρχικά για το ρόλο του πρωταγωνιστή. Ο Reiner είχε στο μυαλό του τον Tom Cruz για τον ρόλο του Andy. Αλλά τελικά το δίδυμο Freeman - Robins έγινε η καρδιά και η ψυχή της κρατικής φυλακής του Shawshank. "Σε κανέναν από τους δύο δεν μπορούσα να βρω λάθος" είχε πει ο Lester. "Και κοίταζα κάθε δευτερόλεπτο των καθημερινών εφημερίδων. Είναι μια από τις ταινίες που έκαναν τον Freeman, έναν ηλικιωμένο ηθοποιό του Hollywood να αξίζει Όσκαρ".
Αλλά αυτή ήταν και μια ιστορία λύτρωσης και για τον σκηνοθέτη και σεναριογράφο της ταινίας, Darabont. Εκείνη την εποχή, ήταν απλώς ένας σεναριογράφος που μόλις είχε δουλειά, του οποίου οι μεγαλύτερες επιτυχίες ήταν το A Nightmare on Elm Street 3 και το The Fly II. Είχε προηγουμένως διασκευάσει μια από τις ιστορίες του King, The Woman in the Room, για μια μικρού μήκους του 1983.
Ο Darabont αγόρασε τα δικαιώματα του Shawsank Redemption από τον King για 5.000 δολάρια. Παρόλα αυτά ο ίδιος ο King δεν ήταν σίγουρος για το πώς η Rita Hayworth και το Shawshank Redemption θα μπορούσαν να λειτουργήσουν ως ταινία. Ο κινηματογραφιστής Rob Reiner, όμως, ήξερε ακριβώς τι είχε πετύχει ο Darabont όταν το σενάριο προσγειώθηκε στο γραφείο της εταιρείας παραγωγής του, Castle Rock. Ο Reiner φημολογείται ότι προσέφερε στον Darabont 3 εκατομμύρια δολάρια εάν του επέτρεπε να το σκηνοθετήσει ο ίδιος.
H ίδια η φυλακή του Shawshank ήταν κρίσιμη για την ταινία. Η φυλακή βρίσκεται στο Maine, αν και τα γυρίσματα έγιναν στο κρατικό αναμορφωτήριο του Ohio στο Mansfield. Το ίδρυμα άρχισε να κατασκευάζεται το 1886 και χρησιμοποιήθηκε μέχρι το 1990. "Ήταν χειρότερο από αυτό που περιμέναμε το περιβάλλον", λέει ο Lester. "Τα δικαστήρια έκλεισαν το ίδρυμα λίγα χρόνια πριν για απάνθρωπες συνθήκες. Τότε είχε αφεθεί έρμαιο στους χειμώνες του Οχάιο. Ήταν ένα καταστροφικό περιβάλλον όταν το κοιτάξαμε, ένα από τα πιο καταθλιπτικά κομμάτια αρχιτεκτονικής που μπορούσαμε να φανταστούμε, εντελώς ερειπωμένο μέσα".
