Μάθε τα πάντα για τον πιο ύπουλο εχθρό της διάθεσής σου.
Σίγουρα έχεις ακούσει πολλά για το στρες: από το ότι προκαλεί καρκίνο μέχρι το ότι αποτελεί παρελκόμενο άλλων ψυχικών... ανισορροπιών. Τι θα έκανες όμως αν σου λέγαμε ότι τα δύο παραπάνω σενάριο ανήκουν στη σφαίρα του φανταστικού; Διάβασε παρακάτω και μάθε 6 πράγματα που νόμιζες ότι ισχύουν για το στρες αλλά η (επιστημονική) πραγματικότητα τα διαψεύδει.
Μύθος 1ος: Το στρες και το άγχος είναι το ίδιο πράγμα
Οι λέξεις «άγχος» και «στρες» συχνά συγχέονται, αλλά στην πραγματικότητα πρόκειται για δύο διαφορετικές έννοιες. Το άγχος αποτελεί μια έντονη, συνήθως αρνητική, συναισθηματική κατάσταση που προκαλείται από διάφορα εξωτερικά ερεθίσματα. Αντίθετα, το στρες σχετίζεται με οτιδήποτε απειλεί και διαταράσσει την ισορροπία του οργανισμού. Σε αυτή την περίπτωση, ο οργανισμός αντιδρά, προκειμένου να επανακτήσει την ισορροπία του και, έτσι, να επανέλθει σε κατάσταση ηρεμίας. Με αυτή την έννοια, το χρόνιο στρες μπορεί να εξελιχθεί σε άλλες ψυχικές διαταραχές (π.χ. άγχος, κατάθλιψη, ανορεξία).
Μύθος 2ος: Το στρες προκαλεί έλκος
Κι όμως, μέχρι το 1983, οι ειδικοί υποστήριζαν την παραπάνω άποψη. Ωστόσο, η ανακάλυψη του ελικοβακτηρίδιου του πυλωρού, τους ανάγκασε να αλλάξουν γνώμη. Πλέον, αυτό που είναι γνωστό, είναι ότι το στρες μπορεί να επιδεινώσει σημαντικά το έλκος στομάχου.
Μύθος 3ος: Το στρες δεν αποτελεί σοβαρή υπόθεση
Μπορεί να μπερδεύεις την λέξη «στρες» με την αγωνία ή την ανησυχία που σου δημιουργούν ορισμένα πράγματα (π.χ. μια προθεσμία στη δουλειά ή η επόμενη δόση της εφορίας). Ωστόσο, το στρες αφορά σε ένα σύνολο αρνητικών συναισθημάτων που σου δημιουργεί μία πληθώρα καταστάσεων: από την απογοήτευση που σου προκαλεί ένα λάθος στη δουλειά σου μέχρι τις σκέψεις που κάνεις για την υγεία, τα οικονομικά και το μέλλον σου.
Μύθος 4ος: Το στρες «γεννά» τον καρκίνο
Σύμφωνα με τους ειδικούς, το στρες δεν φαίνεται να σχετίζεται άμεσα με την πρόκληση καρκίνου. Σχετίζεται, όμως, με την εν λόγω ασθένεια σε έμμεσο επίπεδο, καθώς περιορίζει τη δράση του ανοσοποιητικού συστήματος και, έτσι, επηρεάζει την ικανότητά του οργανισμού να σταματήσει την εξάπλωση των καρκινικών κυττάρων.
Μύθος 5ος: Όλοι οι άνθρωποι βιώνουν το στρες με τον ίδιο τρόπο
Κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός, τόσο σε ό,τι αφορά τόσο τη βιολογική δομή του όσο και σε ό,τι αφορά στις εμπειρίες και το περιβάλλον στο οποίο έχει μεγαλώσει. Επίσης, έχει διαφορετικές αντοχές και έχει μάθει να αντιμετωπίζει το στρες με άλλο τρόπο. Με άλλα λόγια, ο καθένας μας «απαντά» διαφορετικά απέναντι στο στρες, ενώ, καθώς εξελίσσεται και αλλάζει, αντιδρά διαφορετικά ανάλογα με την περίσταση.
Μύθος 6ος: Αν δεν έχεις ψυχολογικά συμπτώματα, δεν έχεις στρες.
Η έλλειψη ψυχολογικών συμπτωμάτων δεν σημαίνει απαραίτητα απουσία στρες. Πολλοί άνθρωποι θεωρούν ότι τα οργανικά προβλήματα που έχουν, αντιστοιχούν σε κάποια αμιγώς ιατρική κατάσταση (π.χ. έλκος) και, έτσι, καταφεύγουν σε φάρμακα για την αντιμετώπισή τους. Παρ’όλα αυτά, πολλά σωματικά συμπτώματα αποτελούν συνήθη «σημάδια» άγχους (π.χ. δύσπνοια, αϋπνία) και απαιτούν ειδικούς τρόπους αντιμετώπισης.