Το ελληνιστικό άγαλμα της θεάς Αφροδίτης προσελκύει εκατομμύρια επισκέπτες στο Μουσείο του Λούβρου και έχεις πολλές ιστορίες να μας πει.
Στις 8 Απριλίου 1820, ένας αγρότης στο νησί της Μήλου, ο Γεώργιος (ή Θεόδωρος) Κεντρωτάς, έσκαβε ένα χωράφι και ανακάλυψε κομμάτια ενός αγάλματος. Προσπάθησε να το κρύψει προσωρινά από δύο Γάλλους αξιωματικούς που έκαναν ανασκαφές για αρχαία πιο δίπλα αλλά κίνησε υποψίες. Αυτό το άγαλμα δεν ήταν κάποιο άλλο από την περίφημη Αφροδίτη της Μήλου, που από τη Μήλο έφτασε στο Παρίσι και το Μουσείο του Λούβρου μέσα από μία περιπετειώδη διαδρομή, λίγο πριν ξεκινήσει η Ελληνική Επανάσταση.
Συγκεντρώσαμε 10 απίθανα στοιχεία γύρω από την ιστορία του αγάλματος της Αφροδίτης της Μήλου.
Το δίμετρο άγαλμα εικάζεται ότι δημιουργήθηκε ανάμεσα στο 150 – 50 π.Χ., κατά το τέλος της ελληνιστικής περιόδου. Απεικονίζει την Αφροδίτη, θεά του έρωτα, της ομορφιάς και της σεξουαλικότητας στην αρχαία Ελλάδα. Ο δημιουργός του αγάλματος, σύμφωνα με μία μισοκατεστραμμένη επιγραφή στη βάση του, ίσως ήταν ο καλλιτέχνης Αγήσανδρος ή Αλέξανδρος της Αντιοχείας.
Η Αφροδίτη της Μήλου πουλήθηκε στους Γάλλους από τον Κεντρωτά και κατοίκους της Μήλου, πιθανότατα μέσα από αφόρητες πίεση και απειλές για να μην καταλήξει το άγαλμα αλλού (στην Κωνσταντινούπολη). Κάπως έτσι, κατέληξε στο Μουσείο του Λούβρου. Το 1826, οι γαλλικές αρχές αποζημίωσαν τις αρχές της Μήλου για την αγορά-αρπαγή του αγάλματος, με τον όρο να παραιτηθούν από κάθε μελλοντική απαίτηση και νέες αποζημιώσεις. Μην ξεχνάμε, η Ελλάδα δεν ήταν τότε ανεξάρτητο κράτος
Στο Αρχαιολογικό Μουσείο Μήλου, ένα νεοκλασικό κτήριο του 1870, έργο του Ερνέστου Τσίλλερ, υπάρχει ένα ακριβές αντίγραφο της Αφροδίτης, δωρεά του Μουσείου του Λούβρου. Το 2020, 200 χρόνια μετά την εύρεση του αγάλματος, ένα νέο πιστό αντίγραφο κοσμεί εξωτερικό χώρο, κοντά στο σημείο που βρέθηκε το αυθεντικό.
Θεωρείται ένα από τα πιο διάσημα εκθέματα και αποκτήματα του Μουσείου του Λούβρου, μαζί την Νίκη της Σαμοθράκης και την Τζοκόντα του Λεονάρντο ντα Βίντσι, με εκατομμύρια επισκεπτών να την θαυμάζουν από κοντά. Έφτασε στη Γαλλία το 1821, την εποχή που ξεκινούσε η Ελληνική Επανάσταση. Κάποιοι μάχονταν, άλλοι άδειαζαν την Ελλάδα από τις αρχαιότητες και θησαυρούς της.
Κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και το 1940, οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής μπήκαν στο Μουσείο του Λούβρου με σκοπό να κλέψουν ό,τι βρουν μπροστά τους, όπως έκαναν και σε κάθε χώρα που εισέβαλαν. Χάρη στον Jacques Jaujard, διευθυντή του Λούβρου, το μουσείο άδειασε και τα πιο πολύτιμα εκθέματα μεταφέρθηκαν σε μυστική τοποθεσία. Και ο Κεντρωτάς είχε προσπαθήσει να κρύψει το άγαλμα από τους Γάλλους αξιωματικούς το 1820. Η Αφροδίτη επέστρεψε στο μουσείο το 1945.
Γνωρίζατε ότι η Αφροδίτη της Μήλου ταξίδεψε με πλοίο στην Ιαπωνία το 1964; Οι Γιαπωνέζοι έκαναν ουρές για να θαυμάσουν από κοντά ένα από τα μικρά θαύματα του κόσμου. Περισσότεροι από 1.7 εκατομμύρια επισκέπτες συνάντησαν την Αφροδίτη από κοντά στην Ιαπωνία. Λέγεται ότι κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, το άγαλμα υπέστη μικρές ζημιές και έτσι οι Γάλλοι αποφάσισαν να μην το βγάλουν ξανά σε tour.
Στις 22 Φεβρουαρίου 2010, πάνω στην οικονομική κρίση που μάστιζε την Ελλάδα και τις νότιες ευρωπαϊκές χώρες, το γερμανικό περιοδικό Focus κυκλοφόρησε ένα τεύχος με την Αφροδίτη της Μήλου να μας δείχνει το μεσαίο της δάχτυλο, χαρακτηρίζοντας τους Έλληνες ως απατεώνες. Βρέθηκε, όπως φαίνεται, ένα από τα χαμένα χέρια της Αφροδίτης. Έξι Έλληνες δικηγόροι μήνυσαν το γερμανικό περιοδικό.
Υπάρχουν κάποιοι που πιστεύουν ότι το άγαλμα δεν απεικονίζει τη θεά Αφροδίτη αλλά τη θεά Αμφιτρίτη, θηλυκή προσωποποίηση της θάλασσας, σύζυγος του Ποσειδώνα και μητέρα του Τρίτωνα. Κάποιοι το πάνε ακόμα πιο πέρα, υποστηρίζοντας ότι απεικονίζει μία σεξεργάτρια της εποχής.
Ένα από τα πιο διάσημα έργα του Ισπανού σουρεαλιστή καλλιτέχνη Σαλβαντόρ Νταλί (1904-1989) είναι η «Αφροδίτη με τα συρτάρια», ένα αντίγραφο – στο μισό μέγεθος - του αυθεντικού αγάλματος, με μικρά πομ-πομ συρτάρια να έχουν τοποθετηθεί σε διάφορα σημεία του αγάλματος (στήθος, μέτωπο, στομάχι, γόνατο).
Η «ακρωτηριασμένη» Αφροδίτη. Αν δείτε, από το άγαλμα λείπουν τα χέρια του. Υπάρχει μία θεωρία που θέλει το κιβώτιο με τα χέρια της Αφροδίτης (στη Γαλλία το άγαλμα έφτασε σε κομμάτια) να έπεσε στη θάλασσα ή να χάθηκε στο λιμάνι κατά τη μεταφορά του ή απλά να κρατήθηκε πίσω κρυφά. Αν ισχύουν οι τελευταίες δύο εκδοχές, πού βρίσκονται τα χέρια της Αφροδίτης σήμερα; Κράταγε ένα μήλο ή καθρέφτη;
