Τι συμβαίνει στον Πρωτογενή Τομέα
Στο παρελθόν, η κατάλληλη εκπαίδευση συχνά οδηγούσε σε μία ασφαλή θέση εργασίας. Αυτό δεν ισχύει σήμερα.
Μπορούμε να κάνουμε βάσιμες υποθέσεις για μελλοντικές ευκαιρίες, αλλά θα υπάρχει πάντοτε αβεβαιότητα! Είναι σημαντικό να επιδιώκουμε τις σπουδές και το επάγγελμα που αντανακλούν καλύτερα το χαρακτήρα μας και τις τρέχουσες επαγγελματικές ευκαιρίες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η επιλογή κατεύθυνσης σπουδών ή επαγγέλματος που θα κάνουν οι νέοι σύμφωνα με τις σημερινές συνθήκες της αγοράς εργασίας δεν εξασφαλίζει τη σταθερή και μόνιμη σταδιοδρομία. Μέχρι να ολοκληρώσουν τις σπουδές σε έναν τομέα που τώρα έχουν επιλέξει, μπορεί τα δεδομένα στην αγορά εργασίας να έχουν αλλάξει, νέα επαγγέλματα να έχουν εμφανιστεί και άλλα επαγγέλματα που είναι ίσως δημοφιλή σήμερα να μην έχουν πια ζήτηση. Οι εκτιμήσεις και προβλέψεις για τη ζήτηση διαφόρων επαγγελμάτων στην αγορά εργασίας τα επόμενα χρόνια είναι ένας από τους παράγοντες που καθορίζουν τις επαγγελματικές επιλογές.
Πρόσφατες μελέτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν δείξει γενικά ότι επαγγέλματα σε ζήτηση θα είναι εκείνα που δεν είναι εύκολο να αντικατασταθούν από την τεχνολογία ή τις αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας, ενώ οι τεχνολογικές αλλαγές θα αυξήσουν τη ζήτηση εργαζομένων με προσόντα υψηλού και μεσαίου επιπέδου.
Πρόσφατα ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.),
προχώρησε στην εκπόνηση της παρούσας μελέτης με τίτλο «Ανερχόμενοι επαγγελματικοί τομείς στην Ελλάδα και νέες απαιτούμενες δεξιότητες».
Το Youth Platform θα παρουσιάσει την έρευνα σε συνέχειες, προσπαθώντας από την πλεύρα του να δει την
διασύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στους επαγγελματικούς τομείς και στην επαγγελματική εκπαίδευση που υπάρχει
στην χώρα μας.
Ο πρωτογενής τομέας τα τελευταία χρόνια είχε υποστεί από πλευράς απασχόλησης μία καθίζηση λόγω των
αθρόων εισαγωγών εκτατικών προϊόντων και της εγκατάλειψης της γεωργίας, λόγω της οικονομικής ανάπτυξης
και της στροφής στον τομέα των υπηρεσιών. Μετά όμως την επί σειρά δεκαετιών απαξίωσης των γεωργικών
επαγγελμάτων, παρατηρείται σημαντική κινητικότητα νέων προς την ύπαιθρο με στόχο την ενασχόληση με τη γη.
Η τάση φυγής προς την ύπαιθρο των νέων συνδέεται άμεσα με την ανεργία στις μεγάλες πόλεις. Όπως όμως
εύστοχα επισήμανε ένας συνεντευξιαζόμενος, η “γεωργία είναι εμπόριο”, επομένως δεν αποτελεί μια ασφαλή
επιλογή, αν δεν υπάρχει γνώση, εμπειρία και βίωμα αμφότερα πάνω στην παραγωγή, αλλά και στην εμπορία
αγροτικών προϊόντων.
Από την άλλη, πρέπει να τονιστεί ότι ο πρωτογενής τομέας προσφέρει σημαντικές δυνατότητες ανάπτυξης και περιθώρια για σημαντικά οικονομικά οφέλη. Η νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική στο πλαίσιο της Ε.Ε.(ΚΑΠ) θα είναι ιδιαίτερα βοηθητική προς αυτήν την κατεύθυνση, προσφέροντας στήριξη και κίνητρα στα ποιοτικά αγροτικά προϊόντα, την προστασία του περιβάλλοντος, τη συστηματοποίηση των διαύλων εμπορίας.
Σχετικά με τις σημερινές ευκαιρίες απασχόλησης στη γεωργία, αυτές είναι περιορισμένες. Η Ελλάδα έχει πολλούς γεωπόνους (Πανεπιστήμια/ΤΕΙ) και πολύ υψηλή ανεργία στον κλάδο. Οι ευκαιρίες απασχόλησης όμως υπάρχουν και έχουν να κάνουν κυρίως με τα πιστοποιημένα προϊόντα ποιότητας, τη συμβολαιακή γεωργία και επιλεγμένες καλλιέργειες. Αυτό πρακτικά σημαίνει, ότι επαγγελματίες του τομέα με τις κατάλληλες εξειδικεύσεις και δεξιότητες, έχουν δυνατότητες απασχόλησης, ακόμη και στη σημερινή δύσκολη περίοδο.
Ως προς τις προοπτικές απασχόλησης στον τομέα, εκτιμάται ότι θα υπάρξει σε βάθος πενταετίας, ζήτηση σε
επαγγέλματα / ειδικότητες που αναφέρονται στο τέλος της ενότητας αυτής. Ανερχόμενη ζήτηση υπάρχει σε παγκόσμιο επίπεδο για τις υπερτροφές και τα λεγόμενα λειτουργικά τρόφιμα. Οι καταναλωτές τα τελευταία
χρόνια, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου ζωής, αναζητούν τρόπους να παρατείνουν τον ποιοτικό χρόνο ζωής.
Και έχει βρεθεί ότι η υγιεινή διατροφή βοηθά προς αυτήν την κατεύθυνση. Μελέτες μεγάλων οργανισμών δείχνουν ότι υπάρχουν καλλιέργειες που άμεσα μπορούν να βρουν μερίδιο στην αγορά (αν πληρούν βέβαια προδιαγραφές ποιότητας και υπάρχει σωστός επιχειρηματικός σχεδιασμός και δυνατότητα εξασφάλισης μεγάλων ποσοτήτων), όπως: αρωματικά φυτά, ψάρια, εξειδικευμένα προϊόντα διατροφής (π.χ. στέβια, γκότζι-μπέρρυ, χαρουπάλευρο, τρούφες, σαλιγκάρια, κλπ.).
Στην περίπτωση που υπάρχει και η γνώση και η εμπειρία στην παραγωγή και στην εμπορία αγροτικών προϊόντων,
οι δυνατότητες απασχόλησης και βιώσιμης επιχειρηματικότητας στον αγροτικό τομέα είναι σημαντικές. Σε σχέση με επαγγέλματα και ειδικότητες με θετικές προοπτικές στον τομέα, κρίνεται ότι ανοίγεται ένα σημαντικό πεδίο επαγγελματικής δραστηριοποίησης, αυτό της ορθής περιβαλλοντικής διαχείρισης, με μια σειρά εξειδικεύσεων, όπως για τεχνικούς υδροπονικής καλλιέργειας, τεχνικούς γεωργίας ακριβείας και ειδικούς ιχνηλασιμότητας τροφίμων.
Επίσης, θετικές παρουσιάζονται οι δυνατότητες απασχόλησης στην κατηγορία εμπορίας τροφίμων και κυρίως στον τομέα του εξαγωγικού εμπορίου αγροτικών προϊόντων. π.χ. προϊόντα ελαιολάδου.
Σε επίπεδο δεξιοτήτων στον τομέα, οι απασχολούμενοι στον πρωτογενή τομέα πρέπει να διαθέτουν δεξιότητα
χρήσης των Η/Υ και του Διαδικτύου για να ενημερώνονται για θέματα καλλιεργειών, εμπορίας κλπ. Η τάση στην αγορά αγροτικών προϊόντων για δημιουργία βραχείων τροφοδοτικών αλυσίδων (short supply chains), αλλάζει πολλά πράγματα π.χ. στις δεξιότητες διαχείρισης αποθεμάτων.
Σε σχέση με το εκπαιδευτικό σύστημα και το βαθμό ανταπόκρισής του στις τρέχουσες ανάγκες του αγροτικού
τομέα, κάποιοι φορείς όπως ο ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΓΕΩΡΓΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΔΗΜΗΤΡΑ, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, η Αμερικανική Γεωργική Σχολή κ.ά., αναγνωρίζοντας τις τρέχουσες απαιτήσεις σε γνώσεις και δεξιότητες, έχουν ξεκινήσει την ίδρυση πρότυπων (επιδεικτικών) αγροκτημάτων σε όλη την Ελλάδα, όπου θα παρέχεται συμβουλευτική σε θέματα καλλιεργειών και κατάρτιση, ώστε να μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να έχουν μια αξιόπιστη πηγή πληροφόρησης και εκπαίδευσης. Την έλλειψη ακριβώς τέτοιων επιδεικτικών αγροκτημάτων σχολίασε και άλλος εμπειρογνώμονας του τομέα ως αρνητικό στοιχείο της αγροτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα σήμερα.
Τα επαγγέλματα / ειδικότητες του κλάδου με θετικές προοπτικές για την επόμενη 5ετία, βάσει των
συνεντεύξεων, είναι τα ακόλουθα:
Γεωπόνοι - σύμβουλοι νέων εναλλακτικών καλλιεργειών
Γεωπόνοι - σύμβουλοι συμβολαιακής γεωργίας
Στελέχη αγροτικών συνεταιρισμών και μεγάλων συμπράξεων παραγωγών με γνώσεις κοστολόγησης, εμπορίας,
παραγωγής, μάρκετινγκ, διαδικασιών εξαγωγών
Τεχνικοί υδροπονικής καλλιέργειας
Τεχνικοί θερμοκηπίων
Τεχνίτες ανθοκομίας
Τεχνολόγοι τροφίμων
Πωλητές αγροτικών προϊόντων και τροφίμων, εξειδικευμένοι σε συγκεκριμένα προϊόντα υψηλών προδιαγραφών
με δεξιότητες εξωστρέφειας.
Την έρευνα μπορείτε να την βρείτε εδώ
