Οι τάσεις για τα επαγγέλματα του μέλλοντος στην Ελλάδα-Μέρος 4

Τι συμβαίνει στον τομέα της Ενέργειας/Περιβάλλοντος

Στο παρελθόν, η κατάλληλη εκπαίδευση συχνά οδηγούσε σε μία ασφαλή θέση εργασίας. Αυτό δεν ισχύει σήμερα.
Μπορούμε να κάνουμε βάσιμες υποθέσεις για μελλοντικές ευκαιρίες, αλλά θα υπάρχει πάντοτε αβεβαιότητα!
Είναι σημαντικό να επιδιώκουμε τις σπουδές και το επάγγελμα που αντανακλούν καλύτερα το χαρακτήρα μας και
τις τρέχουσες επαγγελματικές ευκαιρίες. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η επιλογή κατεύθυνσης σπουδών ή
επαγγέλματος που θα κάνουν οι νέοι σύμφωνα με τις σημερινές συνθήκες της αγοράς εργασίας δεν εξασφαλίζει
τη σταθερή και μόνιμη σταδιοδρομία. Μέχρι να ολοκληρώσουν τις σπουδές σε έναν τομέα που τώρα έχουν
επιλέξει, μπορεί τα δεδομένα στην αγορά εργασίας να έχουν αλλάξει, νέα επαγγέλματα να έχουν εμφανιστεί
και άλλα επαγγέλματα που είναι ίσως δημοφιλή σήμερα να μην έχουν πια ζήτηση. Οι εκτιμήσεις και προβλέψεις
για τη ζήτηση διαφόρων επαγγελμάτων στην αγορά εργασίας τα επόμενα χρόνια είναι ένας από τους παράγοντες
που καθορίζουν τις επαγγελματικές επιλογές.

Πρόσφατες μελέτες σε ευρωπαϊκό επίπεδο, έχουν δείξει γενικά ότι επαγγέλματα σε ζήτηση θα είναι εκείνα που
δεν είναι εύκολο να αντικατασταθούν από την τεχνολογία ή τις αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας, ενώ οι
τεχνολογικές αλλαγές θα αυξήσουν τη ζήτηση εργαζομένων με προσόντα υψηλού και μεσαίου επιπέδου.
Πρόσφατα ο Εθνικός Οργανισμός Πιστοποίησης Προσόντων και Επαγγελματικού Προσανατολισμού (Ε.Ο.Π.Π.Ε.Π.),
προχώρησε στην εκπόνηση της παρούσας μελέτης με τίτλο «Ανερχόμενοι επαγγελματικοί τομείς στην Ελλάδα και
νέες απαιτούμενες δεξιότητες». 

Το Youth Platform  θα παρουσιάσει την έρευνα σε συνέχειες , προσπαθώντας  από την πλεύρα του να δει την
διασύνδεση που υπάρχει ανάμεσα στους επαγγελματικούς τομείς και στην επαγγελματική εκπαίδευση που υπάρχει
στην χώρα μας.

Ο τομέας του περιβάλλοντος θα μπορούσε να δημιουργήσει απασχόληση, στο παρόν και στο μέλλον, αν οι
περιβαλλοντικές πολιτικές στη χώρα δεν έπασχαν στην εφαρμογή. Ένας τομέας με σταθερή άνοδο της δυναμικής
απασχόλησης, που θα αναπτυχθεί στα επόμενα χρόνια λόγω των δεσμεύσεων που έχει αναλάβει η χώρα στο
πλαίσιο της Ε.Ε., είναι αυτός της διαχείρισης στερεών αποβλήτων. Υπάρχουν μεγάλες καθυστερήσεις, γιατί
δεν έχουν εφαρμοστεί οι σχετικοί Περιφερειακοί Σχεδιασμοί Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΠΕΣΔΑ), πράγμα
που σημαίνει ότι από κάποιο χρονικό σημείο και μετά οι διαδικασίες υλοποίησης θα επιταχυνθούν σε όλες τις
περιφέρειες της χώρας. Ο τομέας διαχείρισης απορριμμάτων (συλλογή, διαλογή, διαχείριση) έχει δυνατότητες
απορρόφησης εξειδικευμένου προσωπικού όλων των βαθμίδων, από ΤΕΙ/Πανεπιστήμια μέχρι αποφοίτους Λυκείου/
ΕΠΑΛ/ΣΕΚ. Το γεγονός, δε, ότι ο τομέας αποτελεί τομέα «εντάσεως εργασίας», είναι θετικό για την αύξηση
της απασχόλησης. Ένας σημαντικός, επίσης, τομέας δραστηριότητας που ανοίγει, είναι και αυτός της
ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης του κοινού σε θέματα που αφορούν περιβαλλοντικά προγράμματα (κυρίως
ανακύκλωσης).

Επίσης, ο τομέας διαχείρισης επικίνδυνων και μη αποβλήτων παρουσιάζει προοπτικές απασχόλησης σε εξειδικευμένο επιστημονικό και τεχνικό προσωπικό. Στον τομέα λειτουργούν επιχειρήσεις μικρού μεγέθους και στο πλαίσιο αυτό υπάρχουν δυνατότητες ανάπτυξης επιχειρηματικών πρωτοβουλιών. Στον τομέα του περιβάλλοντος υπάρχουν πολλά επαγγέλματα και ειδικότητες με προοπτικές απασχόλησης, όμως μια σειρά παράγοντες καθιστούν επισφαλές το εάν και το πότε θα προκύψει σχετική ζήτηση στην αγορά εργασίας. Οι παράγοντες αυτοί σχετίζονται με τη συνεχιζόμενη οικονομική κρίση, τις αντιστάσεις τοπικών κοινωνιών στην εγκατάσταση μονάδων παραγωγής ΑΠΕ και διαχείρισης απορριμμάτων, το έλλειμμα κουλτούρας της ελληνικής κοινωνίας στα θέματα προστασίας του περιβάλλοντος.

Στις συνεντεύξεις τονίστηκε ιδιαίτερα, ότι καλές προοπτικές απασχόλησης τα επόμενα χρόνια θα έχουν
επαγγέλματα με εξειδίκευση σε θέματα ανακύκλωσης, όπως π.χ. σχεδιασμός και υλοποίηση προγραμμάτων
ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης, σχεδιασμός και οργάνωση δικτύου συλλογής υλικών προς ανακύκλωση και
επικοινωνία του προγράμματος, ειδικότητες σχετικές με την απασχόληση σε κέντρα διαχείρισης ανακυκλώσιμων
υλικών, την εναλλακτική διαχείριση ειδικών απορριμμάτων (διαχείριση ορυκτελαίων, ηλεκτρικών συσκευών,
μπαταριών κλπ.).

Όσον αφορά στις δεξιότητες που αναμένεται να έχουν ζήτηση στο τομέα του περιβάλλοντος, αναφέρθηκαν
χαρακτηριστικά αυτές που σχετίζονται με το προφίλ του στελέχους που οργανώνει προγράμματα ανακύκλωσης:
γνώση του αντικειμένου, επικοινωνιακές δεξιότητες, υπομονή, πειθώ, αναλυτικές ικανότητες, γνώση τεχνικών επικοινωνίας, γνώση ανάπτυξης ομάδων (σε χώρους δουλειάς, γειτονιές, κλπ.). Από πλευράς εκπαιδευτικού επιπέδου, το στέλεχος αυτό μπορεί να είναι και απόφοιτος δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης με την κατάλληλη κατάρτιση, αν διαθέτει τις παραπάνω δεξιότητες.
 
Σε επίπεδο ζήτησης στην αγορά εργασίας, ο τομέας της ενέργειας αντέχει μέσα στην κρίση και σε ορισμένες
περιπτώσεις υπάρχουν θετικές προοπτικές. Η θετική τάση αφορά περισσότερο στην εξοικονόμηση ενέργειας στα
κτίρια, και λόγω της οικονομικής κρίσης και λόγω των θεσμικών αλλαγών (π.χ. η υποχρέωση των ιδιοκτητών να
προσκομίζουν πιστοποιητικά από ενεργειακούς επιθεωρητές, όταν θέλουν να πουλήσουν το ακίνητό τους ή όταν
θέλουν να το εντάξουν σε σχετικό με την ενέργεια πρόγραμμα επιδότησης) που αναμένεται να ενισχύσουν τη
ζήτηση στα σχετικά με την οικοδομή επαγγέλματα. Ο κλάδος των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας θα έχει επίσης
σημαντικό δυναμικό απασχόλησης στην Ελλάδα, αν εξαλειφθούν τα σημερινά νομικά, θεσμικά και γραφειοκρατικά
προβλήματα.

Η  ειδικότητα των ενεργειακών επιθεωρητών παρέχει δυνατότητες απασχόλησης, κυρίως σε διπλωµατούχους
µηχανικούς ή πτυχιούχους µηχανικούς τεχνολογικής εκπαίδευσης που διαθέτουν τη σχετική πιστοποίηση.
Εξειδικεύσεις με θετικές προοπτικές βρίσκουμε στις εφαρμογές γεωθερμίας, συστημάτων αφαλάτωσης στα νησιά
και στην παραγωγή βιομάζας.

Μια ειδικότητα που αναμένεται να παρουσιάσει αυξημένη ζήτηση στην ελληνική αγορά εργασίας, είναι αυτή
του/της υπευθύνου διαδικασιών διασφάλισης ποιότητας. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον για την ανάπτυξη και την
απασχόληση έχουν ο τομέας της γεωθερμίας, ο τομέας της διαχείρισης επικίνδυνων αποβλήτων και αυτός της
επεξεργασίας υγρών αποβλήτων.
Μεγάλα περιθώρια απασχόλησης έχει ο τομέας εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια. Οι νέες τεχνολογίες και τα
νέα υλικά δημιουργούν την αναγκαιότητα εξειδίκευσης και αναβάθμισης των δεξιοτήτων σε όλα τα επαγγέλματα
που σχετίζονται με εφαρμογές εξοικονόμησης ενέργειας στα κτίρια, από την βιοκλιματική αρχιτεκτονική
(εξειδίκευση) έως την εφαρμογή μονωτικών υλικών (δεξιότητα).

Από την πολιτική της χώρας σχετικά με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και την εξοικονόμηση ενέργειας,
προκύπτει ένας σημαντικός αριθμός τεχνικών επαγγελμάτων που εντοπίζονται κυρίως στον τομέα των κατασκευών
και της μεταποίησης, τα οποία πρέπει να αναβαθμιστούν, με την απόκτηση νέων δεξιοτήτων μέσω
εκπαίδευσης/κατάρτισης και εν συνεχεία πιστοποίησης. Αυτή η ώθηση στα τεχνικά επαγγέλματα (επιπέδου
Β/βάθμιας και μεταδευτεροβάθμιας εκπαίδευσης) θα δώσει σημαντική ώθηση στη σχετικά στάσιμη και απαξιωμένη
τεχνική εκπαίδευση. Στο πλαίσιο των νέων δεδομένων, στόχος είναι να επιτευχθεί το «συνεχές»:
επαγγελματικό περίγραμμα, εκπαίδευση, πιστοποίηση, ρυθμίσεις της αγοράς εργασίας. Από πλευράς χρόνου, θα
απαιτηθεί τουλάχιστον μια τριετία για τη σκοπούμενη αλλαγή προς αυτήν την κατεύθυνση. Σε κάθε περίπτωση,
αυτό που είναι αναγκαίο είναι η επιμόρφωση του τεχνικού ανθρώπινου δυναμικού σε ειδικές δεξιότητες, οι
οποίες είναι απαραίτητες για να συμβαδίσει με τις τεχνολογικές εξελίξεις.
 
 Συνοψίζοντας, τα ακόλουθα επαγγέλματα / ειδικότητες του κλάδου φέρονται να έχουν θετικές προοπτικές
απασχόλησης την επόμενη πενταετία:

 Ενεργειακοί επιθεωρητές
 Τεχνίτες με πιστοποιημένες δεξιότητες σε εφαρμογές εξοικονόμησης ενέργειας
 Στελέχη ανακύκλωσης με εξειδίκευση στη διαχείριση επικίνδυνων υλικών.

Την έρευνα μπορείτε να την βρείτε εδώ